Grzbiet Łomonosowa

Mapa batymetryczna Oceanu Arktycznego z grzbietem Łomonosowa w centrum

Grzbiet Łomonosowa (ang. Lomonosov Ridge, fr. Dorsale de Lomonossov, ros. Хребет Ломоносова) – grzbiet podmorski na dnie Oceanu Arktycznego.

Odkrycie

Grzbiet został odkryty przez ekspedycję radziecką w 1948 roku. Jego nazwę zaakceptowano w kwietniu 1987 roku na posiedzeniu IHO.

Charakterystyka

Grzbiet Łomonosowa ciągnie się od Wyspy Ellesmere’a pod biegunem północnym do Wysp Nowosyberyjskich. Rozdziela dwa głębokie baseny oceanu, Basen Eurazjatycki i Basen Kanadyjski. Jego długość wynosi 1800 km, szerokość waha się od 60 do 200 km, wysokość od 3000 do 3700 m ponad dnem oceanu. Minimalna głębokość, to 975 m p.p.m. Stoki grzbietu są stosunkowo strome, pokryte warstwami mułu i poprzecinane przez głębokie doliny i kaniony.

Zbudowany jest ze skał skorupy kontynentalnej, nie jest grzbietem śródoceanicznym związanym ze strefą spreadingu – rozrostu dna oceanicznego, jakim jest Grzbiet Gakkela, w przybliżeniu równoległy do Grzbietu Łomonosowa. Takie położenie wskazuje, że powstanie ryftu odłączyło ten grzbiet od szelfu Eurazji około 57 milionów lat temu (paleocen).

Kwestie polityczne

Ze względu na przebieg przez biegun północny Ziemi i centralną część oceanu, grzbiet jest obiektem zainteresowania politycznego krajów posiadających terytoria w Arktyce. Uznanie tego podmorskiego grzbietu za „naturalne przedłużenie” któregokolwiek szelfu miałoby duże konsekwencje prawne i ekonomiczne: naukowcy sądzą, że w tym obszarze znajdują się duże złoża ropy i gazu. Pretensje co do własności tego grzbietu zgłaszają Dania (do której należy Grenlandia), Rosja i Kanada; wszystkie te kraje twierdzą, że opierają się na danych naukowych.