Grzybówka dzwoneczkowata
.JPG)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
grzybówka dzwoneczkowata |
| Nazwa systematyczna | |
| Mycena tintinnabulum (Paulet) Quél. Mém. Soc. Émul. Montbéliard, Sér. 2 5: 105 (1872) | |
.JPG)
Grzybówka dzwoneczkowata (Mycena tintinnabulum (Paulet) Quél.) – gatunek grzybów należący do rodziny grzybówkowatych (Mycenaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji: Mycena, Mycenaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi (według Index Fungorum)[1].
Takson ten został opisał po raz pierwszy w 1793 r. Jean-Jacques Paulet jako Hypophyllum tintinnabulum. Do rodzaju Mycena zprzeniósł go Lucien Quélet w 1872 r.
- Agaricus tintinnabulum (Paulet) Fr. 1838
- Hypophyllum tintinnabulum Paulet 1793[2].
Nazwę polską nadała Maria Lisiewska w 1987 r.[3]
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Średnica 0,5–2cm, u młodych tępo dzwonkowaty, później stożkowaty, w końcu rozpostarty. Środek kapelusza zwykle płaski. Blaszki prześwitują, wskutek czego kapelusz jest promieniście prążkowany. Jest higrofaniczny; w stanie wilgotnym jest lepki. Powierzchnia naga, gładka, jedwabiście błyszcząca, o barwie brązowej, sepii, szarobrązowej, lub ciemnoczerwonobrązowej, czasami ciemno czekoladowobrązowej[4].
Blaszkowy, blaszki przyrośnięte i nieco zbiegające ząbkiem, o pofałdowanych ostrzach.Występują międzyblaszki. Początkowo blaszki mają barwę jasnoszarą z różowawym odcieniem, później mięsistoróżowawą[4][5].
Wysokość 1–7 cm, grubość 1–3 mm, rurkowaty, wygięty, twardy i chrząstkowaty. Powierzchnia gładka, w stanie wilgotnym nieco lepka, w stanie suchym błyszcząca. Barwa bladoszara, beżowa, u podstawy często czerwonawa i przechodzi w nibykorzeń pokryty odstajcymi, białymi strzępkami[4][5].
Bardzo cienki, beżowoszary o niewyraźnym, gorzkim smaku. Ma zapach podobny do obierek ziemniaków lub chloru. Zapach szybko zanika[5].
Biały. Zarodniki elipsoidalne lub pestkowate z niewyraźnym dziobkiem, o gładkiej powierzchni, amyloidalne i hialinowe. Wielkość 4–5,5 × 2,5–3,5 µm[6].
- Gatunki podobne
Na martwym drewnie wyrasta kilka gatunków podobnych grzybówek, jednak późna pora pojawiania się grzybówki dzwoneczkowatej i tworzenie zwartych kęp łatwo pozwala ją odróżnić od innych grzybówek[5]. W zimie na martwym drewnie występuje kępami także płomiennica zimowa, różni się ona jednak wyglądem[4].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Grzybówka dzwoneczkowata występuje głównie w Europie, poza tym w USA znana jest z nielicznych tylko stanowisk[7]. W Polsce jest dość rzadka[5].
Rośnie w różnego typu lasach, parkach i alejach na martwym drewnie; na pniakach, powalonych pniach i konarach drzew liściastych[4]. Obserwowano ją na drewnie olszy szarej, brzóz, buków, dębów i wierzb. Szczególnie często występuje na drewnie olch i wierzb. Owocniki wytwarza od sierpnia do grudnia[3]. Jest to jeden z nielicznych gatunków grzybów, które pojawiają się bardzo późną jesienią i w zimie podczas bezmroźnych okresów. Zwykle wyrasta w zwartych kępach, czasami nawet w liczbie kilkudziesięciu owocników[5].
Znaczenie[edytuj | edytuj kod]
Saprotrof[3]. Grzyb niejadalny ze względu na małe rozmiary i gorzkawy smak[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Index Fungorum [online] [dostęp 2015-12-08] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2015-12-08] (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ a b c d e f g Marek Snowarski, Grzyby, Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010, ISBN 978-83-7073-776-4.
- ↑ M. Lisiewska, K. Kochman, A. Skirgiełło, Grzybówka (Mycena). 17. Podstawczaki (Basidiomycetes), bedłkowe (Agaricales), gąskowate I (Tricholomataceae), Kraków: PWN, 1987.
- ↑ Występowanie Mycena tintinnabulum na świecie (mapa) [online], Discover Life [dostęp 2015-12-05] (ang.).