Grzybówka dzwoneczkowata

Grzybówka dzwoneczkowata
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	grzybówkowate
Rodzaj	grzybówka
Gatunek	grzybówka dzwoneczkowata
	Nazwa systematyczna
	Mycena tintinnabulum (Paulet) Quél.; Mém. Soc. Émul. Montbéliard, Sér. 2 5: 105 (1872)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Grzybówka dzwoneczkowata (Mycena tintinnabulum (Paulet) Quél.) – gatunek grzybów należący do rodziny grzybówkowatych (Mycenaceae)^[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji: Mycena, Mycenaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi (według Index Fungorum)^[1].

Takson ten został opisał po raz pierwszy w 1793 r. Jean-Jacques Paulet jako Hypophyllum tintinnabulum. Do rodzaju Mycena zprzeniósł go Lucien Quélet w 1872 r.

Synonimy naukowe:

Agaricus tintinnabulum (Paulet) Fr. 1838
Hypophyllum tintinnabulum Paulet 1793^[2].

Nazwę polską nadała Maria Lisiewska w 1987 r.^[3]

Morfologia

Kapelusz

Średnica 0,5–2cm, u młodych tępo dzwonkowaty, później stożkowaty, w końcu rozpostarty. Środek kapelusza zwykle płaski. Blaszki prześwitują, wskutek czego kapelusz jest promieniście prążkowany. Jest higrofaniczny; w stanie wilgotnym jest lepki. Powierzchnia naga, gładka, jedwabiście błyszcząca, o barwie brązowej, sepii, szarobrązowej, lub ciemnoczerwonobrązowej, czasami ciemno czekoladowobrązowej^[4].

Hymenofor

Blaszkowy, blaszki przyrośnięte i nieco zbiegające ząbkiem, o pofałdowanych ostrzach.Występują międzyblaszki. Początkowo blaszki mają barwę jasnoszarą z różowawym odcieniem, później mięsistoróżowawą^[4]^[5].

Trzon

Wysokość 1–7 cm, grubość 1–3 mm, rurkowaty, wygięty, twardy i chrząstkowaty. Powierzchnia gładka, w stanie wilgotnym nieco lepka, w stanie suchym błyszcząca. Barwa bladoszara, beżowa, u podstawy często czerwonawa i przechodzi w nibykorzeń pokryty odstajcymi, białymi strzępkami^[4]^[5].

Miąższ

Bardzo cienki, beżowoszary o niewyraźnym, gorzkim smaku. Ma zapach podobny do obierek ziemniaków lub chloru. Zapach szybko zanika^[5].

Wysyp zarodników

Biały. Zarodniki elipsoidalne lub pestkowate z niewyraźnym dziobkiem, o gładkiej powierzchni, amyloidalne i hialinowe. Wielkość 4–5,5 × 2,5–3,5 µm^[6].

Gatunki podobne

Na martwym drewnie wyrasta kilka gatunków podobnych grzybówek, jednak późna pora pojawiania się grzybówki dzwoneczkowatej i tworzenie zwartych kęp łatwo pozwala ją odróżnić od innych grzybówek^[5]. W zimie na martwym drewnie występuje kępami także płomiennica zimowa, różni się ona jednak wyglądem^[4].

Występowanie i siedlisko

Grzybówka dzwoneczkowata występuje głównie w Europie, poza tym w USA znana jest z nielicznych tylko stanowisk^[7]. W Polsce jest dość rzadka^[5].

Rośnie w różnego typu lasach, parkach i alejach na martwym drewnie; na pniakach, powalonych pniach i konarach drzew liściastych^[4]. Obserwowano ją na drewnie olszy szarej, brzóz, buków, dębów i wierzb. Szczególnie często występuje na drewnie olch i wierzb. Owocniki wytwarza od sierpnia do grudnia^[3]. Jest to jeden z nielicznych gatunków grzybów, które pojawiają się bardzo późną jesienią i w zimie podczas bezmroźnych okresów. Zwykle wyrasta w zwartych kępach, czasami nawet w liczbie kilkudziesięciu owocników^[5].

Znaczenie

Saprotrof^[3]. Grzyb niejadalny ze względu na małe rozmiary i gorzkawy smak^[5].

Przypisy

↑ ^a ^b Index Fungorum [online] [dostęp 2015-12-08] (ang.).
↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2015-12-08] (ang.).
↑ ^a ^b ^c WładysławW. Wojewoda WładysławW., Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e PavolP. Škubla PavolP., Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, ISBN 978-83-245-9550-1 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g MarekM. Snowarski MarekM., Grzyby, Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010, ISBN 978-83-7073-776-4 .
↑ M.M. Lisiewska M.M., K.K. Kochman K.K., A.A. Skirgiełło A.A., Grzybówka (Mycena). 17. Podstawczaki (Basidiomycetes), bedłkowe (Agaricales), gąskowate I (Tricholomataceae), Kraków: PWN, 1987 .
↑ Występowanie Mycena tintinnabulum na świecie (mapa) [online], Discover Life [dostęp 2015-12-05] (ang.).

[if-1] Index Fungorum [online] [dostęp 2015-12-08] (ang.).

[sf-2] Species Fungorum [online] [dostęp 2015-12-08] (ang.).

[check-3] WładysławW. Wojewoda WładysławW., Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1 .

[wag-4] PavolP. Škubla PavolP., Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, ISBN 978-83-245-9550-1 .

[snow-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g MarekM. Snowarski MarekM., Grzyby, Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010, ISBN 978-83-7073-776-4 .

[lis-6] M.M. Lisiewska M.M., K.K. Kochman K.K., A.A. Skirgiełło A.A., Grzybówka (Mycena). 17. Podstawczaki (Basidiomycetes), bedłkowe (Agaricales), gąskowate I (Tricholomataceae), Kraków: PWN, 1987 .

[disc-7] Występowanie Mycena tintinnabulum na świecie (mapa) [online], Discover Life [dostęp 2015-12-05] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]