Grzybówka niebieskoszara

Grzybówka niebieskoszara

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	grzybówkowate
Rodzaj	grzybówka
Gatunek	grzybówka niebieskoszara
Nazwa systematyczna
Mycena pseudocorticola (Lasch) Kühner Encyclop. Mycol. 10: 687 (1938)

Grzybówka niebieskoszara (Mycena pseudocorticola (Lasch) Kühner) – gatunek grzybów z rodziny grzybówkowatych (Mycenaceae).

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Mycena, Mycenaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi.

Takson ten opisał w 1938 r. Robert Kühner.

Franciszek Błoński w 1888 r. i Maria Lisiewska w 1987 r. opisywali go pod polską nazwą grzybówka nibykorowa. Władysław Wojewoda w 2003 r. zaproponował nazwę grzybówka niebieskoszara.

Morfologia

Kapelusz

Średnica 2–12 mm, półkulisty, paraboliczny, szeroko stożkowy do wypukłego, czasem z małą brodawką, często nieco spłaszczony pośrodku, bruzdowany, półprzezroczysto-prążkowany. Powierzchnia oprószona, połyskująca, ciemnoniebieska, niebieskawo-szara lub szara, z wiekiem brązowiejąca.

Blaszki

W liczbie 8–14 dochodzących do trzonu, dość szerokie, wypukłe, szeroko przyrośnięte i zbiegające z krótkim zębem, szare do bladoniebieskawo-szarych lub szarobiałe, z wiekiem stają się blado sepiobrązowe,. Ostrza jaśniejsze.

Trzon

Wysokość 5–25 mm, grubość 0,2–1 mm, prosty lub zagięty. Powierzchnia kłaczkowato oprószona, od szarej do niebieskawoszarej, z wiekiem bardziej brązowawa. Podstawa gęsto pokryta długimi, białymi włókienkami.

Miąższ

Bez zapachu.

Cechy mikroskopowe

Podstawki 25–36 × 9–12 µm, maczugowate, 4-zarodnikowe ze sprzążkami, lub 2-zarodnikowe bez sprzążek, z rozdętymi sterygmami o długości do 13 µm. Zarodniki na podstawkach 4-zarodnikowych 8–10,5 × 7,5–10 µm, na podstawkach 2-zarodnikowych 13 × 12 µm, kulistelub prawie kuliste, gładkie, amyloidalne. Cheilocystydy 12–54 × 6–25 µm, pomieszane z podstawkami, maczugowate, ze sprzążkami lub bez, nierównomiernie pokryte prostymi lub rozgałęzionymi, zakrzywionymi lub krętymi naroślami o długości do 20 µm. Pleurocystyd brak. Trama blaszek dekstrynoidalna, w odczynniku Melzera barwiąca się na czerwono-brązowo. Strzępki włosków kapelusza o szerokości 2–5 µm, pokryte cylindrycznymi naroślami. Strzępki warstwy korowej trzonu uchyłkowate o końcowych komórkach mających długość 25–37,5 µm.

Gatunki podobne

Grzybówka niebieskoszara często rośnie na tym samym pniu wraz z grzybówką purpurowobrązową (Mycena meliigena). Częstsza jest grzybówka niebieskoszara. Młode owocniki tych gatunków są łatwe do rozróżnienia, ale z wiekiem stają się brązowe i trudne do odróżnienia. Podobne są również mikroskopowo. Cechą, po której można je odróżnić jest wielkość i kształt komórek końcowych strzępek skórki trzonu. U grzybówki niebieskoszarej są one przysadziste, nie dłuższe niż 37 µm.

Występowanie i siedlisko

Znane jest występowanie grzybówki niebieskoszarej w niektórych krajach Europy, podano jej występowanie także w Ameryce Północnej i w Maroku. Władysław Wojewoda w zestawieniu grzybów wielkoowocnikowych Polski w 2003 r. przytacza 10 stanowisk z uwagą, że gatunek ten jest rzadki. Bardziej aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów. Zaliczony w nim jest do gatunków rzadkich, wartych objęcia ochroną. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status V – gatunek narażony, który zapewne w najbliższej przyszłości przesunie się do kategorii wymierających, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia.

Grzyb saprotroficzny. Rośnie w lasach liściastych, zwłaszcza w olsach, na porośniętej mchami i porostami korze martwych i żywych pni drzew liściastych, zwłaszcza buka, jesionu wyniosłego, czeremchy, dębu i wierzby.