HMCS Cape Breton (1942)

HMCS Cape Breton (K350)

„Cape Breton” w latach 40.
Klasa	fregata
Typ	River
Historia
Stocznia	Morton, Québec
Położenie stępki	5 maja 1942
Wodowanie	24 listopada 1942
Royal Canadian Navy
Wejście do służby	25 października 1943
Wycofanie ze służby	26 stycznia 1946
Zatopiony	jako falochron w 1948
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	standardowa: 1310–1460 ton pełna: 1920–2180 t
Długość	całkowita: 91,8 metra 86,3 m między pionami
Szerokość	11,2 m
Zanurzenie	3,61–3,89 m
Napęd
2 maszyny parowe potrójnego rozprężania o łącznej mocy 5500 KM 2 kotły, 2 śruby
Prędkość	20 węzłów
Zasięg	7200 Mm przy prędkości 12 węzłów
Sensory
radary Typ 271 lub 272, 291 sonary
Uzbrojenie
2 działa kal. 102 mm (2 x I) 4–6 działek plot. kal. 20 mm (4–6 x I) 1 miotacz Hedgehog 8 mbg, 2 zrzutnie bg
Załoga	140

HMCS Cape Breton (K350) – kanadyjska fregata z okresu II wojny światowej, jedna ze 135 zbudowanych jednostek typu River. Okręt został zwodowany 24 listopada 1942 roku w stoczni Morton Engineering and Dry Dock Company w Québec, a do służby w Royal Canadian Navy wszedł 25 października 1943 roku z numerem burtowym K350. Podczas działań wojennych HMCS „Cape Breton” uczestniczył w eskorcie sześciu konwojów. Jednostka została wycofana ze służby 26 stycznia 1946 roku i sprzedana w roku następnym, a jej kadłub został zatopiony jako falochron w 1948 roku u brzegów wyspy Vancouver.

Projekt i budowa

Projekt okrętu powstał na skutek konieczności budowy jednostek eskortowych przeznaczonych do ochrony konwojów o lepszych parametrach od korwet typu Flower, budowanych masowo w początkowym okresie II wojny światowej. Bazując na rozwiązaniach konstrukcyjnych tych ostatnich, inżynier William Reed zaprojektował jednostki znacznie dłuższe, szersze, wyposażone w siłownię o większej mocy z dwiema śrubami (lecz nadal była to maszyna parowa, znacznie tańsza od nowocześniejszych turbin parowych), co w konsekwencji spowodowało wzrost zasięgu, dzielności morskiej, prędkości i ilości przenoszonego uzbrojenia. Wykorzystanie cywilnych metod budowy i podzespołów dało możliwość masowej i taniej produkcji okrętów nawet w małych stoczniach, w wyniku czego powstało aż 135 fregat typu River. Nowy typ jednostki zwalczania okrętów podwodnych był pierwszym, który został sklasyfikowany jako fregata.

HMCS „Cape Breton” zbudowany został w stoczni Morton Engineering and Dry Dock Company w Québec. Stępkę okrętu położono 5 maja 1942 roku, a zwodowany został 24 listopada 1942 roku .

Dane taktyczno-techniczne

Okręt był oceaniczną fregatą, przeznaczoną głównie do zwalczania okrętów podwodnych. Długość całkowita wynosiła 91,8 metra (86,3 metra między pionami), szerokość 11,2 metra i zanurzenie maksymalne 3,89 metra . Wyporność standardowa wynosiła pomiędzy 1310 a 1460 ton, a pełna 1920–2180 ton . Okręt napędzany był przez dwie maszyny parowe potrójnego rozprężania o łącznej mocy 5500 KM, do których parę dostarczały dwa trójwalczakowe kotły Admiralicji . Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 20 węzłów . Okręt zabierał maksymalnie zapas 646 ton mazutu, co zapewniało zasięg wynoszący 7200 Mm przy prędkości 12 węzłów (lub 5400 Mm przy prędkości 15 węzłów) .

Uzbrojenie artyleryjskie jednostki składało się z dwóch pojedynczych dział uniwersalnych kal. 102 mm (4 cale) QF HA Mark XIX L/40 . Uzbrojenie przeciwlotnicze składało się z 4–6 pojedynczych działek automatycznych Oerlikon kal. 20 mm Mark II/IV L/70 . Broń ZOP stanowiły: miotacz Hedgehog oraz osiem miotaczy i dwie zrzutnie bomb głębinowych (z łącznym zapasem do 150 bg) . Wyposażenie radioelektroniczne obejmowało radary Typ 271 lub 272, 291 oraz sonary .

Załoga okrętu składała się z 140 oficerów, podoficerów i marynarzy .

Służba

Okręt wszedł do służby w Royal Canadian Navy 25 października 1943 roku, otrzymując numer taktyczny K350. Podczas wojny jednostka uczestniczyła w eskorcie sześciu konwojów: HX-280 (luty – marzec 1944 roku), HX-283 (marzec), RA-59 (kwiecień – maj), SL-168MK (wrzesień), ON-261 (październik – listopad) i HX-354 (maj 1945 roku) .

W 1944 roku wzmocniono uzbrojenie przeciwlotnicze jednostki, instalując dodatkowe działka kal. 20 mm (od tego momentu fregata była uzbrojona w 10-12 działek Oerlikon kal. 20 mm Mark II/IV L/70 (sześć podwójnych lub cztery podwójne i dwa pojedyncze)  . W 1945 roku dokonano kolejnej modyfikacji uzbrojenia: zdemontowano dwa pojedyncze działa kal. 102 mm, instalując w zamian podwójny zestaw QF Mark XVI L/45 tego samego kalibru  .

Jednostka została wycofana ze służby 26 stycznia 1946 roku i następnie sprzedana 13 grudnia 1947 roku. Kadłub został zatopiony jako falochron w 1948 roku u brzegów wyspy Vancouver.

Bibliografia

• Mariusz Borowiak: Zabójcy U-Bootów. Bitwa o Atlantyk 1939-1945. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press, 2013. ISBN 978-83-7020-471-6.
• J.J. Colledge, Ben Warlow: Ships of the Royal Navy: The Complete Record of all Fighting Ships of the Royal Navy. London: Chatham Publishing, 2006. ISBN 978-1-86176-281-8. (ang.).
• Norman Friedman: British Destroyers and Frigates: The Second World War and After. Barnsley: Seaforth Publishing, 2012. ISBN 978-184832-015-4. (ang.).
• Robert Gardiner, Roger Chesneau: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.).
• Ivan Gogin: early River frigates (1943, 1943-1944/1944). Navypedia. [dostęp 2018-07-16]. (ang.).
• Ivan Gogin: "RIVER" (British- and early Canadian-built) frigates (1942 - 1944). Navypedia. [dostęp 2018-07-16]. (ang.).
• Robert Jackson: Niszczyciele, fregaty i korwety. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 2001. ISBN 83-1109-273-7.
• Don Kindell: Convoy Escort Movements of Royal and Dominion Navy Vessels - RIVER-CLASS FRIGATES, Part 4 of 6, Royal Australian & Canadian Navies. Naval History Homepage, 2011. [dostęp 2018-07-16]. (ang.).
• H.T. Lenton: British Escort Ships. New York: Arco Publishing Company, Inc., 1974. ISBN 0-668-03507-2. (ang.).