Przejdź do zawartości

Royal Canadian Navy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Royal Canadian Navy
Marine royale canadienne
Godło
Państwo

 Kanada

Siły zbrojne

Kanadyjskie Siły Zbrojne

Data utworzenia

1911

Prefiks

HMCS

Bandera

Motto

Ready Aye Ready

Najwyższe dowództwa
Wojskowe

Wiceadmirał Paul Maddison

Bandera jednostek pomocniczych
Krążownik HMCS "Niobe", drugi okręt Royal Canadian Navy, zwodowany w 1897 dla brytyjskiej Royal Navy i przejęty przez Kanadę w 1910.

Royal Canadian Navy (RCN, fr. Marine royale canadienne, Królewska Kanadyjska Marynarka Wojenna) – marynarka wojenna Kanady, działająca niezależnie od 1911. Od 1968 do 2011 kiedy kanadyjskie rodzaje sił zbrojnych zostały scalone by stworzyć Canadian Forces, czyli Siły Zbrojne Kanady, w ramach nowej organizacji zadania floty prowadziło Canadian Forces Maritime Command (Dowództwo Morskie). RCN nie posiada własnego lotnictwa, jej samoloty patrolowe i śmigłowce należą do Royal Canadian Air Force. Operuje na dwóch oceanach: Atlantyku (główna baza w Halifaksie) i Pacyfiku (główna baza Esquimalt(inne języki) w Kolumbii Brytyjskiej). Obecny potencjał Royal Canadian Navy dorównuje niemieckiej Deutsche Marine, czy hiszpańskiej Armada Española. Wszystkie jej jednostki wykorzystują napęd konwencjonalny. Nazwy kanadyjskich okrętów marynarki poprzedzane są skrótem HMCS, czyli His Majesty's Canadian Ship.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Początki Królewskiej Marynarki Kanadyjskiej związane były ze statusem Kanady jako dominium brytyjskiego. W 1910 roku nabyła dwa stare brytyjskie krążowniki: HMCS „Niobe”(inne języki), będący przez dłuższy czas największym okrętem marynarki (11 000 ton), oraz HMCS „Rainbow”(inne języki), przeznaczony jako okręt szkolny dla pacyficznego wybrzeża[1][2]. Ponadto podczas I wojny światowej marynarka posiadała tylko dziewięć okrętów patrolowych, dwa torpedowce i szereg zmobilizowanych trawlerów[1]. Tuż przed wybuchem wojny marynarka nabyła w USA dwa małe okręty podwodne typu CC(inne języki), a w 1919 roku dwa dalsze typu H[1][3]. Wszystkie okręty były o niewielkiej wartości bojowej[1]. Liczniejsze były statki rządowe o różnym przeznaczeniu, w tym ochrony rybołówstwa, nienależące jednak do marynarki[4].

U progu II wojny światowej w 1937 roku marynarka kanadyjska posiadała tylko cztery niszczyciele budowy brytyjskiej i trzy trałowce i liczyła niecałe 1000 osób stałego personelu[5]. Po wybuchu wojny, marynarka zamówiła w 1939 roku liczne nowe okręty, a do października 1940 roku osiągnęła stan 15 tysięcy personelu[6]. W toku wojny przejęto od Wielkiej Brytanii lub zbudowano specjalnie dla Kanady kilkanaście niszczycieli i dwa lekkie krążowniki („Uganda” i „Ontario”, pod koniec wojny), a sześć starszych niszczycieli przejęto od USA[6][7]. W stoczniach kanadyjskich podjęto budowę licznych prostszych okrętów dla brytyjskiej Royal Navy, głównie eskortowych: fregat, korwet i oceanicznych trałowców, z czego kilkadziesiąt przejęła marynarka kanadyjska[6][7]. Głównym zadaniem marynarki kanadyjskiej była eskorta konwojów na Atlantyku i zwalczanie niemieckich okrętów podwodnych. Ocenia się, że marynarka kanadyjska zapewniła 40% sił zaangażowanych w bitwie o Atlantyk[8]. Większe okręty kanadyjskie, przede wszystkim cztery wielkie niszczyciele typu Tribal, które weszły do służby operacyjnej w 1943 roku, walczyły na wodach północnoeuropejskich, zwłaszcza w 1944 roku na kanale La Manche i w Zatoce Biskajskiej[9]. Jedną z większych strat było zatopienie niszczyciela „Athabaskan” w kwietniu 1944 roku[10]

Po II wojnie światowej, Kanada wypożyczyła w 1946 roku od Wielkiej Brytanii swój pierwszy lotniskowiec „Warrior”, zastąpiony w 1948 roku przez „Magnificent”[8]. W latach 1950–1955 okręty kanadyjskie wzięły aktywny udział w ramach sił sojuszniczych ONZ w wojnie koreańskiej, między innymi bombardując wybrzeże Korei Północnej[11]. Marynarka kanadyjska kontynuowała specjalizację w kierunku zadań eskortowych i zwalczania okrętów podwodnych i do początku lat 60. zbudowała 20 niszczycieli eskortowych typów St. Laurent, Restigouche, Mackenzie i Annapolis oraz modernizowała pod tym kątem starsze niszczyciele i fregaty[12]. Ostatni lotniskowiec „Bonaventure”, nabyty w 1957 roku na miejsce „Magnificenta” i eksploatowany do 1970 roku, służył już tylko do celów przeciwpodwodnych[8]. Do lat 60. wycofano krążowniki i niszczyciele oraz fregaty z czasów wojny[8].

Marynarka kanadyjska stała się pod koniec lat 50. pionierem w dostosowaniu okrętów wielkości niszczycieli i fregat do bazowania na nich dużych śmigłowców do zwalczania okrętów podwodnych[8]. Oprócz modernizowania pod tym kątem części istniejących okrętów, zbudowano na początku lat 70. cztery duże niszczyciele śmigłowcowe typu Iroquois[13]. Na przełomie lat 80/90. dodatkowo dostosowano je do celów przeciwlotniczych i zbudowano dwanaście nowych uniwersalnych fregat rakietowych typu Halifax[13]. Kanada posiadała natomiast po wojnie jedynie niewielką liczbę okrętów podwodnych, głównie dla szkolenia sił przeciwpodwodnych (dwa amerykańskie wypożyczone okręty budowy wojennej, zastąpione w latach 60. przez trzy nowe typu Oberon budowy brytyjskiej)[14].

Modernizacja

[edytuj | edytuj kod]

Obecnie priorytetowe dla RCN jest zastąpienie typu Protecteur dwoma nowymi okrętami o planowanej wyporności około 28 tys. ton. W ramach wieloletniego programu modernizacji sił morskich rząd Kanady wyda 35 mld USD na zbudowanie 137 jednostek dla marynarki i straży wybrzeża. Plan zakłada pozyskanie dla Marynarki Wojennej w ciągu 20 lat 2 okrętów zaopatrzeniowych, 6 patrolowców arktycznych i 15 nowych fregat dla zastąpienia wszystkich obecnych okrętów wojennych, Straż Przybrzeżna powinna otrzymać lodołamacz i 4 okręty badawcze, powstanie także ponad 100 małych łodzi do zadań patrolowych lub ratowniczych. Wszystkie statki zbudują kanadyjskie stocznie[15][16][17].

Okręty

[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Lista okrętów Royal Canadian Navy.

Okręty podwodne typu Victoria to przejęte od Royal Navy, a dostarczone na początku lat 90. okręty podwodne typu Upholder (RN wykorzystuje tylko atomowe OP). Dotychczas wycofano trzy z czterech niszczycieli typu Iroquois,jedynym jaki pozostał jest HMCS „Athabaskan”. Do 2017 roku wszystkie fregaty typu Halifax przejdą modernizację skupiającą się na wymianie radarów, elektroniki i systemów walki oraz zainstalowaniu pocisków RIM-162 Evolved Sea Sparrow w miejsce starszych RIM-7[18].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d Jane’s Fighting Ships of World War I 1919 ↓, s. 99.
  2. ↑ Gardiner, Gray (red.) 1985 ↓, s. 11, 15.
  3. ↑ Gardiner, Gray (red.) 1985 ↓, s. 92.
  4. ↑ Jane’s Fighting Ships of World War I 1919 ↓, s. 100.
  5. ↑ Jane’s Fighting Ships 1937 ↓, s. 106.
  6. ↑ a b c Jane’s Fighting Ships 1940 ↓, s. 108-109.
  7. ↑ a b Jane’s Fighting Ships of World War II 1989 ↓, s. 89-91.
  8. ↑ a b c d e Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995 ↓, s. 40-43.
  9. ↑ Patianin 2012 ↓, s. 15, 105-115.
  10. ↑ Patianin 2012 ↓, s. 108.
  11. ↑ Patianin 2012 ↓, s. 126-133.
  12. ↑ Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995 ↓, s. 40-41, 44-46.
  13. ↑ a b Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995 ↓, s. 44-47.
  14. ↑ Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995 ↓, s. 41, 48.
  15. ↑ 36 mld USD na kanadyjskie okręty. [dostęp 2011-10-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-10-22)].
  16. ↑ Halifax wins $25 billion shipbuilding contract. [dostęp 2011-10-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-10-20)].
  17. ↑ Canada to Award C$33 Billion Ship Contract
  18. ↑ Kolejny etap modernizacji Halifaxów. [dostęp 2011-10-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-10-23)].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Conway's All the world’s fighting ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). Londyn: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
  • Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995. Robert Gardiner, Stephen Chumbley (red.). Annapolis: Naval Institute Press, 1995. ISBN 1-55750-132-7. (ang.).
  • IHS Jane’s Fighting Ships 2015–2016. Stephen Saunders (red.). IHS, 2015. ISBN 978-0-7106-3143-5. (ang.).
  • Jane’s Fighting Ships 1937. Francis McMurtrie (red.). Londyn: Sampson Low, Marston & Co, 1937. (ang.).
  • Jane’s Fighting Ships 1940. Francis McMurtrie (red.). Londyn: Sampson Low, Marston & Co, 1941. (ang.).
  • Jane’s Fighting Ships of World War I. John Moore (wstęp). Wyd. 2001 (reprint). Londyn: Studio Editions, 1919. ISBN 1-85170-378-0. (ang.).
  • Jane’s Fighting Ships of World War II. Antony Preston (wstęp). Wyd. 2001. London: Random House Group, 1989. ISBN 1-851-70494-9. (ang.).
  • Siergiej Patianin: Superesmincy Churchilla. Samyje bojewyje korabli Korolewskogo fłota. Moskwa: Jauza / Eksmo, 2012. ISBN 978-5-699-60471-5. (ros.).
Kanadyjskie Siły Zbrojne
Marynarki wojenne państw członkowskich NATO

NATO

Marynarki wojenne na świecie
Afryka
Ameryka Południowa
i Środkowa
Ameryka Północna
Australia i Oceania
Azja
Europa
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Royal_Canadian_Navy&oldid=77939058”