Heike monogatari
_MET_DP704873.jpg)
Heike monogatari (jap. 平家物語) – anonimowy japoński epos rycerski z gatunku gunki-monogatari, opowiadający o rywalizacji rodów Taira (Heike) i Minamoto (Genji) w XII-wiecznej Japonii[1].
Epos opisuje długi ciąg wydarzeń, których kulminacją była toczona w latach 1180–1185 wojna Gempei[1][2]. Można go podzielić na trzy wyraźnie odrębne części. Główną postacią pierwszej części utworu jest Kiyomori Taira, w drugiej i trzeciej na pierwszy plan wysuwają się przedstawiciele rodu Minamoto: Yoshinaka, Yoritomo i Yoshitsune. Finalnym elementem narracji jest bitwa w zatoce Dan-no-Ura, która zakończyła się ostateczną klęską rodu Taira[3]. W utworze silnie podkreślono wątki wypływające z myśli buddyjskiej: nietrwałość rzeczy i sprawiedliwą odpłatę za popełnione czyny[2].
Utwór zachował się w około 80 wariantach, różniących się długością. Część z nich przeznaczona jest do czytania, część natomiast do melorecytacji. Niemożliwe jest wskazanie konkretnego autora, a utwór najprawdopodobniej rozwijał się stopniowo na drodze kompilacji różnych tekstów[1]. Zasadniczy zrąb eposu datowany jest na okres między 1202 a 1221 rokiem[3], najbardziej znana wersja przeznaczona do melorecytacji pochodzi natomiast z 1371 roku[1][3]. Przepełniony ideałami moralnymi charakterystycznymi dla klasy samurajów tekst Heike monogatari stanowił przez wieki źródło natchnienia dla innych pisarzy, adaptowany był na potrzeby teatru nō i kabuki, a współcześnie przenoszony na ekrany[1][3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Japan at War: An Encyclopedia. edited by Louis G. Perez. Santa Barbara: ABC-CLIO, 2013, s. 115. ISBN 978-1-59884-741-3.
- ↑ a b William E. Deal: Handbook to Life in Medieval and Early Modern Japan. Oxford: Oxford University Press, 2006, s. 253. ISBN 978-0-19-533126-4.
- ↑ a b c d Louis Frédéric: Japan Encyclopedia. Cambridge: Belknap Press, 2000, s. 305. ISBN 0-674-01753-6.