Hennig Brand
 Ilustracja z 1771 r. The Alchemist in Search of the Philosophers Stone autorstwa Josepha Wighta przedstawia artystyczną wizję odkrycia fosforu przez Henniga Branda | |
| Data śmierci |
XVII w. |
|---|---|
| Zawód, zajęcie |
alchemik |
Hennig Brand lub Henning Brand (ur. ?, zm. XVII w.) – niemiecki alchemik. W 1669 roku odkrył fosfor.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
O życiu Branda niewiele wiadomo[1][2]. Nieznany jest ani data jego urodzenia, ani śmierci[2]. Informacje o życiu Branda pochodzą głównie z jego korespondencji z Gottfriedem Wilhelmem Leibnizem (1646–1716)[2].
W młodości był oficerem, a później praktykował w Hamburgu jako lekarz, bezprawnie używając tytułu dr. med[3]. Zdobył majątek dzięki ożenkowi, który stracił, finansując swoje eksperymenty alchemiczne[1]. Wierzył, że jest w stanie uzyskać złoto z moczu[4].
W 1669 roku podczas eksperymentów z moczem przez przypadek odkrył fosfor[3]. Po odparowaniu jego dużej objętości (rzędu 50–60 wiader)[4][5][6] i prażeniu pozostałości uzyskał białą substancję o konsystencji wosku[4], emitującą w ciemności światło[6][7]. Nazwał ją kaltes Feuer („zimny ogień”)[6]. Ostatecznie nowy pierwiastek nazwano phosphoros, co z greki oznacza „niosący światło”[4][5].
Metodę pozyskania fosforu sprzedał za 200 talarów alchemikowi Johannowi Danielowi Kraftowi[3]. Swój eksperyment zademonstrował Johanneswi Kuncklowi (1630–1703)[3]. O odkryciu wiedzieli także Johann Joachim Becher (1635–1682) i Robert Boyle (1627–1691)[3]. Wszyscy byli wkrótce w stanie samodzielnie wytwarzać fosfor[3].
O Brandzie jako pierwszym odkrywcy fosforu pisał Leibniz, który sprowadził Branda na dwór do Hanoweru i zlecił wyprodukowanie większej ilości fosforu[3]. Jednak oferowane wynagrodzenie było niewystarczające, by Brand mógł utrzymać swoją liczną rodzinę[3]. By poprawić swoją sytuację, Brand starał się za pośrednictwem Leibniza zdobyć pracę jako ekspert górnictwa w Kompanii Wschodnioindyjskiej[3]. Śmierć księcia Brunszwiku-Lüneburga w 1679 roku pozbawiła go perspektywy nowego zatrudnienia; najprawdopodobniej z powodu śmierci księcia nie wypłacono Brandowi należności za prace już wykonane[3]. Brand wrócił do Hamburga, gdzie ślad po nim zaginął[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Alphons Oppenheim: Brand, Hennig. W: Allgemeine Deutsche Biographie. T. 3. 1876, s. 236. (niem.).
- ↑ a b c Herbert Breger. Notiz zur Biographie des Phosphor-Entdeckers Henning Brand. „Studia Leibnitiana”. 1, s. 68–73, 1987. 19. Franz Steiner Verlag. ISSN 0039-3185. (niem.).
- ↑ a b c d e f g h i j k Hans Saring: Brand, Hennig. W: Neue Deutsche Biographie. T. 2. 1955, s. 515. (niem.).
- ↑ a b c d Bill Bryson: Krótka historia prawie wszystkiego.
- ↑ a b Phosphorus – historical information [online], WebElements [dostęp 2019-05-29] (ang.).
- ↑ a b c Mary Elvira Weeks, The discovery of the elements. XXI. Supplementary note on the discovery of phosphorus, „Journal of Chemical Education”, 10 (5), 1933, s. 302–306, DOI: 10.1021/ed010p302 (ang.).
- ↑ Phosphorus [online], Elementymology & Elements Multidict [dostęp 2019-05-29] (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Podręczny słownik chemiczny, Romuald Hassa (red.), Janusz Mrzigod (red.), Janusz Nowakowski (red.), Katowice: Videograf II, 2004, s. 62, ISBN 83-7183-240-0.