Henryk Śmigacz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Henryk Śmigacz
Data i miejsce urodzenia

16 sierpnia 1911
Warszawa

Data i miejsce śmierci

24 marca 1972
Łódź

Zawód, zajęcie

fotograf

Henryk Śmigacz (ur. 16 sierpnia 1911 w Warszawie, zm. 24 marca 1972 w Łodzi)[1] – polski fotograf.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Henryk Śmigacz w okresie 20-lecia międzywojennego współpracował z Janem Rysiem, pracując dla „Kurjera Warszawskiego”. We wrześniu 1939 uzyskał pozwolenie od prezydenta Warszawy Stefana Starzyńskiego i generała Juliusza Rómmla na swobodne przemieszczanie się po Warszawie oraz tworzenie fotograficznej kroniki miasta funkcjonującego pod niemiecką okupacją. Dokumentował on również walkę z Niemcami, zniszczenia po bombardowaniach. Jest autorem zdjęć archikatedry św. Jana Chrzciciela w trakcie pożaru we wrześniu 1939, a także pożarów Zamku Królewskiego i Starego Miasta. W czasie powstania warszawskiego był przedstawicielem Delegatury Rządu na Kraj, fotografował wówczas zgliszcza gmachów i kamienic, w tym m.in. budynek PAST-y (ul. Zielna 39), Hotelu Polonia (Al. Jerozolimskie 39), Gimnazjum Państwowego im. J. Lelewela (ul. Złota 53), zniszczonych kamienic przy ul. Marszałkowskiej, a także barykad przy placu Grzybowskim, transport rannego powstańca Jerzego Januszki, szpitala polowego Zgrupowania „Gurt” i cmentarz poległych powstańców przy ul. Sosnowej. Zachowały się jego 82 fotografie z blisko 2 tysięcy, ukrytych w piwnicy mieszkania Śmigacza przy ul. Złotej 24[2]. Warszawę opuścił wraz z żoną Jadwigą i córką Aleksandrą[3] po upadku powstania[1].

Po II wojnie światowej Śmigacz zamieszkał w Łodzi, gdzie otworzył zakład fotograficzny przy ul. Piotrkowskiej 6, a w późniejszym okresie również przy ul. Piotrkowskiej 43. Był zaangażowany we współpracę z łódzkimi teatrami. Fotografował przedstawienia teatralne i operowe, wystawiane od drugiej połowy lat 40. do lat 60. XX w. W jego kolekcji znalazły się portrety, zdjęcia grupowe aktorów, tancerzy i śpiewaków, takich jak: Irena Brodzińska, Edmund Wayda, Jan Kiepura, Adolf Dymsza i Henryk Szwajcer, wykonane w jego atelier[2]. Ponadto wśród fotografii zachowanych po Henryku Śmigaczu znalazły się zdjęcia przedstawiające jego życie prywatne oraz pracę[2].

Został pochowany w części rzymskokatolickiej Starego Cmentarza w Łodzi[4].

Fotografie Śmigacza zostały przekazane przez rodzinę do Archiwum Pełnego Pamięci, prowadzonego przez IPN[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Powstańcze Biogramy – Henryk Śmigacz [online], 1944.pl [dostęp 2022-04-22] (pol.).
  2. a b c d Joanna Dardzińska, Ginąca Warszawa (1939–1944) w obiektywie Henryka Śmigacza: Unikatowe fotografie okupowanej stolicy i powstania warszawskiego w zasobie archiwalnym IPN [online], Archiwum Pełne Pamięci [dostęp 2022-04-22] [zarchiwizowane z adresu 2022-05-18] (pol.).
  3. Rodzice z noworodkiem, w tle ruiny Warszawy. IPN: zależy nam na przywróceniu imion bohaterom tej fotografii [online], TVN Warszawa [dostęp 2022-04-22] (pol.).
  4. Henryk Śmigacz 1911 - 1972 w BillionGraves GPS Headstones | BillionGraves [online], billiongraves.com [dostęp 2023-03-14].