Ulica Złota w Warszawie

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ulica Złota w Warszawie
Śródmieście Północne, Mirów
Ilustracja
Widok z Pałacu Kultury i Nauki na wschodni odcinek ul. Złotej
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Miejscowość

Warszawa

Długość

910 m

Przebieg
↑ ul. Kazimierza Brokla
0 m ← ul. Jasna, ul. Zgoda →
120 m pasaż Wiecha
130 m ul. Marszałkowska
150 m tunel pod ul. Marszałkowską
200 m ul. Marszałkowska
220 m pl. Defilad
pl. Defilad, PKiN
220 m ul. Emilii Plater
490 m al. Jana Pawła II
520 m al. Jana Pawła II
860 m ul. Twarda
światła 910 m ul. Żelazna
↓ ul. Twarda
Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Ulica Złota w Warszawie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Ulica Złota w Warszawie”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Ulica Złota w Warszawie”
Ziemia52°13′52,4″N 21°00′13,8″E/52,231220 21,003820
Multimedia w Wikimedia Commons
Ulica Złota przy skrzyżowaniu z ul. Marszałkowską, widok w kierunku zachodnim (ok. 1908)
Ulica Złota przy skrzyżowaniu z al. Jana Pawła II

Ulica Złota – ulica w warszawskich dzielnicach Śródmieście i Wola.

Przebieg[edytuj | edytuj kod]

Ulica zaczyna swój bieg od skrzyżowania z ulicami Jasną, Zgoda oraz Przeskok. Po ok. 180 m w kierunku zachodnim ulica wpada w ul. Marszałkowską. Możliwy jest również przejazd tunelem pod tą ulicą i wyjazd na placu Defilad, który przerywa ciągłość tej ulicy. Ponowny bieg rozpoczyna ona od ul. Emilii Plater. Zostaje on przerwany po 270 m przez al. Jana Pawła II. Od tego miejsca ciągnie się przez 400 metrów, po czym kończy swój bieg na skrzyżowaniu z ulicami Żelazną oraz Twardą. Na całej długości posiada po jednym pasie ruchu w każdą stronę.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Ulica Złota została wytyczona jako droga narolna. Przed rokiem 1770 stała się ulicą. Na początku towarzyszyła jej drewniana zabudowa, w 1784 stało przy niej 29 mieszkalnych zabudowań drewnianych, cegielnia oraz dwa browary[1]. W 1827 na rogu z ul. Marszałkowską powstała fabryka tapet i papieru istniejąca do 1868[2]. Po 1870 większość ulicy została zabudowana wysokimi kamienicami[2]. Część ulicy wypełniona była luksusowymi sklepami umieszczonymi na parterach kamienic[3], ale mieściły się przy niej również zakłady przemysłowe, takie jak Fabryka Maszyn i Odlewów „Orthwein, Karasiński i S-ka” czy fabryka mydeł Karola Majewskiego[2].

27 lipca 1907 oddano do użytku linię tramwaju konnego na odcinku pomiędzy skrzyżowaniami z ulicami Marszałkowską i Żelazną[4]. Od 7 sierpnia 1908 ulicą kursowały tramwaje elektryczne. Początkowo ulicę obsługiwała linia nr 7 – z Powązek na ul. Targową[5], a przed końcem 1908 roku na ulicę skierowano łącznie trzy linie[6][7]. Ze względu na małą szerokość ulicy oraz narastający ruch samochodowy 1 maja 1939 podjęto decyzję o wstrzymaniu ruchu tramwajowego na ul. Złotej[8].

Zabudowa ulicy ucierpiała w czasie obrony Warszawy we wrześniu 1939[9]. Podczas niemieckiej okupacji ulica, stanowiąca południową granicę getta, została przemianowana na Helgolandstraße (ul. Helgolandzka). 10 listopada 1941, w związku ze zmianami komunikacyjnymi spowodowanymi zamknięciem obszaru getta, na ul. Złotej przywrócono ruch tramwajowy na odcinku pomiędzy skrzyżowaniami z ulicami Marszałkowską i Żelazną[10][11]. Ostatecznie kursowanie tramwajów zawieszono 1 czerwca 1944[12][13][11]. Po wojnie nie przywrócono na ulicy komunikacji tramwajowej, a tory rozebrano[14].

Uchwałą Rady Narodowej m.st. Warszawy z dnia 28 września 1950 nazwę fragmentu ulicy na wschód od ulicy Marszałkowskiej zmieniono na ul. Władysława Kniewskiego[15], w celu upamiętnienia działacza komunistycznego. W 1952, w związku z budową Pałacu Kultury i Nauki wznoszonego na osi ulicy, część znajdujących się przy niej kamienic została zburzona. Ciągłość ulicy została przerwana na odcinku pomiędzy skrzyżowaniami z ulicą Marszałkowską i projektowanym wtedy odcinkiem ulicy Emilii Plater[1].

W latach 1959–1963 przy zachodniej części ulicy wybudowano osiedle Złota[16].

Uchwałą Rady Dzielnicy-Gminy Warszawa-Śródmieście z dnia 6 listopada 1990 wschodniemu odcinkowi ulicy przywrócono obowiązującą obecnie pierwotną nazwę[17][18].

Ważniejsze obiekty[edytuj | edytuj kod]

Obiekty nieistniejące[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Barbara Petrozolin-Skowrońska (red.), Encyklopedia Warszawy, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 1020, ISBN 83-01-08836-2.
  2. ↑ a b c Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 265.
  3. ↑ Teresa Bartosiewicz: Spacery po warszawskim getcie. Forum Żydów Polskich. [dostęp 2011-12-22]. (pol.).
  4. ↑ Dariusz Walczak: Warszawskie tramwaje konne 1866-1908. Rybnik: Wydawnictwo Eurosprinter, 2016, s. 260. ISBN 978-83-63652-20-3.
  5. ↑ Linia tramwajowa zwykła 7. Trasbus.com – Historia warszawskiej komunikacji miejskiej. [dostęp 2023-11-02]. (pol.).
  6. ↑ Linia tramwajowa zwykła 17. Trasbus.com – Historia warszawskiej komunikacji miejskiej. [dostęp 2023-11-02]. (pol.).
  7. ↑ Linia tramwajowa zwykła 19. Trasbus.com – Historia warszawskiej komunikacji miejskiej. [dostęp 2023-11-02]. (pol.).
  8. ↑ Linia tramwajowa zwykła O. Trasbus.com – Historia warszawskiej komunikacji miejskiej. [dostęp 2023-11-02]. (pol.).
  9. ↑ Władysław Bartoszewski, Bogdan Brzeziński, Leszek Moczulski: Kronika wydarzeń w Warszawie 1939–1949. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 17.
  10. ↑ Dariusz Walczak: Tramwajem przez Stadt Warschau. Rybnik: Wydawnictwo Eurosprinter, 2016, s. 70-71. ISBN 978-83-63652-19-7.
  11. ↑ a b Linia tramwajowa zwykła 17. Trasbus.com – Historia warszawskiej komunikacji miejskiej. [dostęp 2023-11-02]. (pol.).
  12. ↑ Dariusz Walczak: Tramwajem przez Stadt Warschau. Rybnik: Wydawnictwo Eurosprinter, 2016, s. 109. ISBN 978-83-63652-19-7.
  13. ↑ Linia tramwajowa zwykła 10. Trasbus.com – Historia warszawskiej komunikacji miejskiej. [dostęp 2023-11-02]. (pol.).
  14. ↑ Dariusz Walczak: Tramwaje powojennej Warszawy 1945-1975. Rybnik: Wydawnictwo Eurosprinter, 2018, s. 42. ISBN 978-83-63652-30-2.
  15. ↑ Uchwała nr 15 Rady Narodowej m.st. Warszawy z dnia 28/29 września 1950 r. w sprawie zmiany nazw ulic w m.st. Warszawie. „Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy”. nr 2, poz. 10, s. 1, 1951-02-10. 
  16. ↑ Lech Chmielewski: Przewodnik warszawski. Gawęda o nowej Warszawie. Warszawa: Agencja Omnipress i Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnicze „Rzeczpospolita”, 1987, s. 116–117. ISBN 83-85028-56-0.
  17. ↑ Uchwała nr 47/XVIII/90 Rady Dzielnicy Warszawa-Śródmieście z dnia 6 listopada 1990 r. w sprawie zmian nazwy ulic.
  18. ↑ Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 381. ISBN 83-86619-97X.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ulica_Złota_w_Warszawie&oldid=73009057”