Ulica Złota w Warszawie
| Śródmieście Północne, Mirów | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Widok z Pałacu Kultury i Nauki na wschodni odcinek ul. Złotej | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość |
910 m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Warszawy  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 52°13′52,4″N 21°00′13,8″E/52,231220 21,003820
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ulica Złota – ulica w warszawskich dzielnicach Śródmieście i Wola.
Przebieg[edytuj | edytuj kod]
Ulica zaczyna swój bieg od skrzyżowania z ulicami Jasną, Zgoda oraz Przeskok. Po ok. 180 m w kierunku zachodnim ulica wpada w ul. Marszałkowską. Możliwy jest również przejazd tunelem pod tą ulicą i wyjazd na placu Defilad, który przerywa ciągłość tej ulicy. Ponowny bieg rozpoczyna ona od ul. Emilii Plater. Zostaje on przerwany po 270 m przez al. Jana Pawła II. Od tego miejsca ciągnie się przez 400 metrów, po czym kończy swój bieg na skrzyżowaniu z ulicami Żelazną oraz Twardą. Na całej długości posiada po jednym pasie ruchu w każdą stronę.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Ulica została wytyczona pod koniec XVIII w. Na początku towarzyszyła jej drewniana zabudowa, w 1784 stało przy niej 29 mieszkalnych zabudowań drewnianych, cegielnia oraz dwa browary. W 1827 na rogu z ul. Marszałkowską powstała fabryka tapet i papieru istniejąca do 1868[1]. Po 1870 większość ulicy została zabudowana wysokimi kamienicami[1]. Część ulicy wypełniona była luksusowymi sklepami umieszczonymi na parterach kamienic[2], ale mieściły się przy niej również zakłady przemysłowe, takie jak Fabryka Maszyn i Odlewów „Orthwein, Karasiński i S-ka” czy fabryka mydeł Karola Majewskiego[1].
Od 7 sierpnia 1908 ulicą kursowały tramwaje – początkowo jedna linia (7 – z Powązek na ul. Targową), a od 1909 były to 3 linie. Ze względu na małą szerokość ulicy oraz narastający ruch samochodowy 1 maja 1939 podjęto decyzję o wstrzymaniu ruchu tramwajowego na ul. Złotej.
Zabudowa ulicy ucierpiała w czasie obrony Warszawy we wrześniu 1939[3]. 10 listopada 1941, w związku ze zmianami komunikacyjnymi spowodowanymi zamknięciem obszaru getta, na ul. Złotej przywrócono ruch tramwajowy. Ostatecznie kursowanie tramwajów zawieszono 1 czerwca 1944, a tory rozebrano po wojnie.
W związku z budową Pałacu Kultury i Nauki część kamienic znajdujących się przy ulicy Złotej zostało zburzonych, a ciągłość ulicy została przerwana.
Podczas niemieckiej okupacji została przemianowana na Helgolandstraße (ul. Helgolandzka) i stanowiła południową granicę getta. Po wojnie, około 1950, nazwę fragmentu na wschód od placu Defilad zmieniono na ul. Władysława Kniewskiego. Obecną nazwę przywrócono w listopadzie 1990[4].
W latach 1959–1963 przy zachodniej części ulicy wybudowano osiedle Złota[5].
Ważniejsze obiekty[edytuj | edytuj kod]
- Gmach Krajowej Kasy Oszczędności (nr 1)
- Kamienica Assicurazioni Generali Trieste mieszcząca do końca lat 90. kino Palladium, obecnie siedziba m.in. klubu Hybrydy (nr 7/9)
- Kino Relax (nr 8)
- Wojewódzki Sąd Administracyjny (ul. Jasna 2/4, róg ul. Złotej)
- Złota 44 (nr 44)
- Hotel Mercure Warszawa Centrum (dawniej Hotel Holiday Inn) (nr 48/54)
- CXIX Liceum Ogólnokształcące im. Jacka Kuronia (nr 58)
- Kompleks biurowo-handlowo-rozrywkowy Złote Tarasy (nr 59)
- Osiedle Złota
- Fragmenty muru getta warszawskiego (nr 62 oraz ul. Sienna 55)
- Kamienica Wolfa Krongolda (nr 83)
Obiekty nieistniejące[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 265.
- ↑ Teresa Bartosiewicz: Spacery po warszawskim getcie. Forum Żydów Polskich. [dostęp 2011-12-22]. (pol.).
- ↑ Władysław Bartoszewski, Bogdan Brzeziński, Leszek Moczulski: Kronika wydarzeń w Warszawie 1939–1949. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 17.
- ↑ Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 381. ISBN 83-86619-97X.
- ↑ Lech Chmielewski: Przewodnik warszawski. Gawęda o nowej Warszawie. Warszawa: Agencja Omnipress i Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnicze „Rzeczpospolita”, 1987, s. 116–117. ISBN 83-85028-56-0.