Historia kościelna
Historia kościelna (grec. Ἐκκλησιαστικὴ ἱστορία; łac. Historia Ecclesiastica or Historia Ecclesiae) – pionierskie dzieło opisujące wczesną historię chrześcijaństwa z IV wieku napisane przez Euzebiusza, w języku greckim. Po dziś dzień jest to podstawowe źródło o wczesnym chrześcijaństwie[1].
Uważa się, że jest to najważniejsze dzieło Euzebiusza, powstało w latach 303-324. Autor ma nastawienie apologetyczne, a głównym jego celem jest ukazanie wyższości chrześcijaństwa nad innymi religiami, ale przytacza też i cytuje dokumenty oraz pisma wczesnochrześcijańskich autorów, które zaginęły. Autor zajmuje się głównie tym, co go interesuje, nie dba o zachowanie właściwych proporcji[2].
Dzieło dzieli się na dziesięć ksiąg. Euzebiusz miał dostęp do biblioteki w Cezarei i wykorzystał przechowywane w niej dokumenty i dzieła[3].
Podział na księgi jest wynikiem długości zwojów papirusu, jakie Euzebiusz miał do dyspozycji i nie jest to podział logiczny[2].
Przyjmuje się, że dzieło miało kilka redakcji, dokonanych przez samego Euzebiusza[4].
Jeszcze w starożytności dzieło zostało przełożone na inne języki: łaciński, syryjski, ormiański[5]. Pierwsze wydanie drukiem ukazało się w roku 1544, wydawcą był Robert Estienne[6]. Na język polski przełożył Arkadiusz Lisiecki w 1924 roku[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Mazur 1985 ↓, s. 118.
- ↑ a b Wprowadzenie. Historia kościelna, 2013, s. 8.
- ↑ Catholic Encyclopedia. [w:] Ecclesiastical History [on-line]. New Advent..
- ↑ Wprowadzenie, s. 9.
- ↑ Eusebius of Caesarea: Church History. Tertullian.org.
- ↑ Headlam 1902 ↓, s. 94.
Wydania w języku polskim[edytuj | edytuj kod]
- Historia kościelna. przeł. Arkadiusz Lisiecki. Poznań: 1924.
- Historia kościelna; O męczennikach palestyńskich. przeł. Arkadiusz Lisiecki. WAM, 1993.
- Historia kościelna. Agnieszka Caba (przekład na podst. przeł. Arkadiusza Lisieckiego); Henryk Pietras (opr.). Wyd. 2 zm. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2013, seria: Źródła Myśli Teologicznej 70. ISBN 978-83-7318-938-6.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- A.C. Headlam. Notes and Studies the Editions and Manuscripts of Eusebius. „JTS”. Vol. 4, s. 93-102, 1902.
- Czesław Mazur. Biskup Arkadiusz Marian Lisiecki (12 I 1880 - 13 V 1930), inicjator serii "Pism Ojców Kościoła" w polskim tłumaczeniu. „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne”. 18, s. 113-120, 1985.