Hundred (jednostka administracyjna)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mapa hrabstwa Norfolk z XVII wieku, przedstawiająca podział hrabstwa na 31 hundreds

Hundred (secina, setnia[1], l. mn. hundreds) – jednostka podziału terytorialnego Anglii, niższego szczebla niż hrabstwo (shire, county), funkcjonująca co najmniej od X do XIX wieku[2].

Najstarszy znany dokument, w którym pojawia się nazwa hundred wydany został ok. 940 roku, w okresie panowania Edmunda I, choć prawdopodobnym jest, że jednostki te funkcjonowały dużo wcześniej[2][3]. Nazwa hundred odnosiła się prawdopodobnie do stu łanów (hide), objętych taką jednostką[3]. Wzorcem dla nich mogła być centena (łac.) funkcjonująca w Imperium Karolińskim[2]. Hundreds funkcjonowały na większej części Anglii znajdującej się pod kontrolą Anglosasów. Na terenach będących we władaniu Duńczyków (Danelaw) ich odpowiedniki zwane były wapentake, a na terenie Nortumbriiward[2][3]. Jednostki te stały się częścią ładu administracyjnego wprowadzonego przez Normanów po podboju przez nich Anglii w 1066 roku[2].

W średniowieczu hundreds pełniły przede wszystkim funkcję sądowniczą, ale wykorzystywane były także dla celów podatkowych i wojskowych[2]. Co trzy tygodnie[2] (lub co miesiąc[3]) na terenie hundred zbierał się sąd, gdzie rozstrzygana była większość spraw lokalnej społeczności podlegających prawu cywilnemu. Dwukrotnie w ciągu roku posiedzeniom przewodził szeryf; wtedy to sądzone były sprawy kryminalne. Z czasem zaczęły tracić na znaczeniu, ostatecznie zlikwidowane zostały w połowie XIX wieku[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Jan Halberda: Historia zobowiązań quasi-kontraktowych w common law. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2012, s. 64. ISBN 978-83-7638-165-7.
  2. a b c d e f g h John Cannon: The Oxford Companion to British History. Oxford University Press, 2002, s. 496. ISBN 0-19-860872-1. (ang.).
  3. a b c d hundred, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2021-08-29] (ang.).