Hypoxylon petriniae

Hypoxylon petriniae

Podkładka na korze drzewa
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	workowce
Klasa	Sordariomycetes
Rząd	próchnilcowce
Rodzina	Hypoxylaceae
Rodzaj	drewniak
Gatunek	Hypoxylon petriniae
Nazwa systematyczna
Hypoxylon petriniae M. Stadler & J. Fourn. Mycotaxon 90(1): 198 (2004)

Askospory

Hypoxylon petriniae M. Stadler & J. Fourn. – gatunek grzybów z rzędu próchnilcowców (Xylariales).

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hypoxylon, Hypoxylaceae, Xylariales, Xylariomycetidae, Sordariomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi.

Po raz pierwszy opisali go w 2004 r. M. Stadler i J. Fournier na drewnie jesiona wyniosłego we Francji. Epitet gatunkowy petriniae nadali na cześć Liliane Petrini, która jako pierwsza rozpoznała osobliwości tego taksonu.

Morfologia

Cechy makroskopowe

Tworzy płaskie, rozpostarte podkładki z niepozornymi wzgórkami obwodowymi, zwykle drobno pomarszczone, osiągające długość 6–60 (–120) mm, szerokość 3–22 (-25) mm i grubość 0,3–0,8 mm. Brzeg czarny, powierzchnia blado fioletowoszara, winnoszara, winnofioletowa, ciemnowinna do brązowowinnej z żółtawobrązowymi, pomarańczowymi lub rdzawymi granulkami pod powierzchnią i pomiędzy perytecjami z pigmentami (barwa widoczna pod wpływem KOH).

Teleomorfa

Warstwy strzępek poniżej warstwy perytecjów niepozorne, o grubości do 0,4 mm, ciemnobrązowe do czarniawych. Perytecja kuliste do jajowatych, o średnicy 250–380 µm i wysokości 250–500 µm. Ostiole pępkowe, na dojrzałych podkładkach często otoczone białawym pierścieniem o średnicy 50-70 µm. Worki o długości 115–145 µm i szerokości 7–10 µm, w tym: części zawierające zarodniki o długości 65–85 µm, trzony 37–64 (–72) µm długości. Na wierzchołku mają amyloidalny aparat apikalnyo wysokości 0,8–1 µm i szerokości 2,7–3,4 µm. Askospory brązowe, elipsoidalne, nierównoboczne do lekko sierpowatych, 8,8–11,5 (–13) × 4,8–6 µm, z prostą porą rostkową na całej długości zarodników.

Anamorfa

Na obrzeżach młodych podkładek lub na starych podkładkach tworzy także aksamitne anamorfy o barwie płowożółtej do miodowej. Komórki konidiotwórcze żółtawe do jasnobrązowych, gładkie, 10-30 × 2-3 µm. Konidia elipsoidalne, 7-8 × 3-4 µm. Struktura konidiotwórcza jest podobna do Virgariella, co potwierdza hodowla na OA.

Gatunki podobne

Morfologicznie podobny jest Hypoxylon rubiginosum, ale odróżnia się wytwarzanymi metabolitami wtórnymi, a jego anamorfa jest podobna do Nodulisporium. Od innych drewniaków H. petriniae jest dość łatwo odróżnialny; charakteryzuje się rozpostartymi, cienkimi podkładkami z czarnym brzegiem i ekstrahowanymi KOH pomarańczowymi pigmentami, a także występowaniem głównie na jesionach.

Występowanie

W Europie podano wiele stanowisk Hypoxylon petriniae, poza nią tylko pojedyncze stanowiska w USA i na jednej z wysp Oceanu Indyjskiego. W Polsce jego stanowiska po raz pierwszy podali Patejuk i inni w 2021 r.

Grzyby nadrzewne, saprotrofy zwykle występujące na korze, rzadziej na drewnie martwych gałęzi nadal przyczepionych do pnia lub leżących na ziemi. Pospolicie występują na jesionie wyniosłym, ale czasami także na topoli osice, wierzbach, Acer monspessulanus.