Imperium Marathów
 |
Ten artykuł należy dopracować |
| |||
| 1674-1820 | |||
| |||
| Język urzędowy | marathi | ||
| Stolica | Pune | ||
| Ustrój polityczny | Monarchia | ||
| Ostatnia głowa państwa | Śiwadźi | ||
| Powierzchnia • całkowita |
2 800 000 km² | ||
| Liczba ludności • całkowita • gęstość zaludnienia |
150 000 000 53,5 osób/km² | ||
| Data powstania | 6 czerwca 1674 | ||
| Data likwidacji | 21 września 1820 | ||
| Religia dominująca | Hinduizm | ||
 | |||
Imperium Marathów – państwo indyjskie istniejące od 1674 do 1818 roku. W szczytowym momencie obejmowało 1 mln kilometrów kwadratowych.
Po latach walki przeciw Wielkiemu Mogołowi Aurangzebowi Śiwadźi założył w roku 1674 odrębne Imperium Marathów z ziem Sułtanatu Bidźapuru, ze stolicą w Pune. Śiwadźi zmarł w roku 1680, pozostawiając potężne, lecz narażone na ataki z zewnątrz państwo. Wielcy Mogołowie zaatakowali w roku 1682 i próbowali bez powodzenia podbić Marathów w wojnie, która trwała aż po rok 1707.
Shahu, wnuk Śiwadźiego, został uznany za prawowitego króla przez następcę Aurangzeba Bahadura w 1708 roku[1]. Shahu rządził jako cesarz do 1749. Podczas swojego panowania ustanowił urząd "Peśwa" ("premiera") jako szefa rządu. Peśwa zostali faktycznymi władcami państwa, podczas gdy następcy Śiwadźiego rządzili nominalnie ze swej siedziby w Satara.
Imperium Marathów przeżywało swój rozkwit i szczytowy zasięg terytorialny w XVIII wieku pod władcami: Shahu i Peśwą Baji Rao-I. Przegrana bitwa pod Panipatem w 1761 zahamowała ekspansję. Imperium przekształciło się w konfederację pięciu państw dynastycznych: rządzili nimi: ministrowie Peshwas w Pune; ród Sindhia (w Malwa i Gwalior); Holkarowie w Indorze; ród Bhonsle w Nagpurze; ród Gaekwa w Baroda. Rywalizacja między rodami Sindhia i Holkar dominowała w polityce Imperium do wczesnego XIX wieku, kiedy zbliżyło się brytyjskie zagrożenie. Wielka Brytania pokonała Marathów w 1818 roku. Większość państwa została wcielona do Indii Brytyjskich, a resztki w 1947 roku do Indii, które uzyskały niepodległość.
Władcy Imperium Marathów[edytuj | edytuj kod]
- Śiwadźi (1674–1680)
- Sambhaji (1680–1689)
- Rajaram (1689–1700)
- królowa Tarabai (1700–1707)
- Shahu (1707–1749)
- Ramaraja (1749–1777)
Peśwa - ministrowie Imperium Marathów[edytuj | edytuj kod]
- Balaji Vishwanath (od 1713 do 2 kwietnia 1720, żył w latach 1660-1720)
- Peshwa Bajirao I (od 17 kwietnia 1720 do 28 kwietnia 1740, 1700-1740)
Od roku 1749, po śmierci władcy Shahu, Peshwa został faktycznym szefem państwa.
- Balaji Bajirao (4 lipca 1740 do 23 czerwca 1761, ur. 8 grudnia 1721, zm. 23 czerwca 1761)
- Madhavrao II Ballal (od 1761 do 18 listopada 1772, ur. 16 lutego 1745, zm. 18 listopada 1772)
Po upadku ich władzy pozostał im tytuł mistrzów Chatrapati.
- Narayanrao Bajirao (od 13 grudnia 1772 do 30 sierpnia 1773, ur. 1755, zm. 1773)
- Raghunathrao (1773-1774, ur. 1734, zm. 1783)
- Sawai Madhava Rao Narayan (od 1774 do 27 października 1795, ur. 1774, zm. 1795)
- Baji Rao II (1796-1818, zm. 28 stycznia 1851)
- Nana Sahib (od 1 lipca 1857 do 1858, ur. 1825, zm. 1859)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Imperium Marathów ↓, s. 95.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Agnieszka Kuczkiewicz-Fraś. Imperium Marathów. „Polityka pomocnik historyczny - Dzieje Indii”. 3, 2017. Warszawa: Polityka sp. z o.o. s.k.a.. ISSN 2391-7717.