Strzępiak rzepowaty
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
strzępiak rzepowaty |
| Nazwa systematyczna | |
| Inocybe napipes J. E. Lange Dansk bot. Ark. 2(no. 7): 44 (1917) | |
Strzępiak rzepowaty (Inocybe napipes J. E. Lange) – gatunek grzybów z rodziny strzępiakowatych (Inocybaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Inocybe, Inocybaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Synonim nazwy naukowej: Astrosporina napipes (J.E. Lange) A. Pearson 1938[2]:
Nazwę polską podał Andrzej Nespiak w 1990 r[3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Średnica 2–4 cm, u młodych owocników stożkowaty z podwiniętym brzegiem, u starszych płasko rozpostarty z garbem i z wyprostowanym brzegiem[4][5]. Szczyt kapelusza ma powierzchnię filcowatowełnistą i ciemnobrązową, ku brzegowi kapelusza przechodzącą we włóknistą, pasemkowatą i jasnobrązową, a nawet ochrową[5].
Nieco zbiegające na trzon, o ostrzu gęsto białawo oszronionym. Początkowo są białawe, później ciemniejsze – nieco szarawe, w końcu ochrowobrązowe. Oprócz blaszek kompletnych występują międzyblaszki[5].
Wysokość 5–9 cm, grubość 0,3–0,8 cm, walcowaty, ale nieco spłaszczony, ku podstawie rozszerzający się do 10 mm (bez wyraźnej bulwki). Powierzchnia w górnej i dolnej części jasna, niemal biała, w środkowej brązowa. W górnej części niemal gładka, w dolnej włókienkowata[5].
W kapeluszu białawy, w trzonie ochrowożółtawy, a w podstawie trzonu brązowawy. Ma słaby, nieco kwaskowy zapach[5].
- Cechy mikroskopowe;
Wysyp zarodników ochrowobrązowy. Zarodniki o rozmiarach 9–11 × 7–8 μm, z 6–8 guzkami. Cienkościenne cheilocystydy i pleurocystydy mają rozmiar 40–60 (70) × 15–18 (22) μm i często na szczycie posiadają główkę kryształków. Kaulocystyd brak[5].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Opisano występowanie tego gatunku w Ameryce Północnej, Europie i Japonii[6]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski podano liczne stanowiska[3].
Rośnie na ziemi od lipca do listopada na wrzosowiskach, wydmach, w lasach liściastych i mieszanych, często wśród mchów Sphagnum[3].
Znaczenie[edytuj | edytuj kod]
Grzyb mikoryzowy[3]. Grzyb trujący dla ludzi[4].
Gatunki podobne[edytuj | edytuj kod]
- strzępiak ostry (Inocybe acuta). Odróżnia się od niego brązową barwą środkowej części trzonu, niewielkim rozszerzeniem jego podstawy oraz częstym występowaniem wśród mchów[5]
- strzępiak jasnobrzegi (Inocybe mixtilis), który ma żółtobrązowy kapelusz bez wyraźnego garbu i nie posiada brązowych odcieni na trzonie[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Index Fungorum. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2015-12-16]. (ang.).
- ↑ a b c d Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ a b c d e f g Andrzej. Nespiak: Grzyby. Tom XIX. Strzępiak (Inocybe). Warszawa – Kraków: PWN, 1990. ISBN 83-01-08749-8.
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2016-01-10].