Przejdź do zawartości

Instytut Historii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Instytut Historii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej – jednostka organizacyjna Wydziału Humanistycznego (do 2019), a następnie Wydziału Historii i Archeologii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie[1]. Instytut funkcjonuje od 1970 roku. Obecnie dyrektorem jest dr hab. Dariusz Słapek, prof. UMCS[2].

Historia Instytutu

[edytuj | edytuj kod]

Sekcja historyczna w Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej została powołana do życia wraz z utworzeniem Wydziału Humanistycznego w 1952 r. Zorganizowano wówczas trzy katedry historyczne: Katedrę Historii Powszechnej (z dwoma Zakładami: Historii Starożytnej i Historii Średniowiecznej), Katedrę Historii Polski oraz Katedrę Historii ZSRR. Ich kadrę stanowili pozyskani z Krakowa, Poznania i Wrocławia profesorowie i docenci, m.in. Józef Garbacik, Kazimierz Myśliński, Eugeniusz Konik, Janusz Deresiewicz. Studia w roku akademickim 1952/1953 podjęło 65 studentów, na dwu pierwszych latach studiów.

Kolejną reorganizację przeprowadzono w 1958 r., gdy to powstał Zespół Katedr Historycznych z sześcioma Katedrami. W 1970 r. utworzono Instytut Historii, w skład którego weszło także 6 Zakładów. Dalszy rozwój organizacyjny doprowadził do obecnego stanu – 14 Zakładów. W Instytucie pracowali wybitni profesorowie: Adam Kersten, Tadeusz Łoposzko, Stanisław Tworek, Tadeusz Mencel, Juliusz Willaume, Henryk Zins, Tadeusz Radzik[3].

Od 2019 r. Instytut Historii wraz z Instytutem Archeologii współtworzy Wydział Historii i Archeologii (Wydział Humanistyczny zlikwidowano).

Struktura organizacyjna w ramach Wydziału Humanistycznego

[edytuj | edytuj kod]

W ramach Instytutu Historii 20.01.2014 r. funkcjonowało 14 zakładów[4]:

  • Zakład Historii Starożytnej - kierownik: dr hab. Dariusz Słapek
  • Zakład Historii Polski Średniowiecznej - kierownik: prof. dr hab. Ryszard Szczygieł
  • Zakład Historii Powszechnej Średniowiecznej - kierownik: prof. dr hab. Andrzej Pleszczyński
  • Zakład Historii XVI-XVIII wieku - kierownik: prof. dr hab. Henryk Gmiterek
  • Zakład Historii Polski XIX wieku - kierownik: prof. dr hab. Jan Lewandowski
  • Zakład Historii Powszechnej XIX wieku - kierownik: prof. dr hab. Małgorzata Willaume
  • Zakład Historii Najnowszej - kierownik: dr hab. Robert Litwiński, profesor nadzwyczajny UMCS
  • Zakład Historii Społecznej XX wieku - kierownik: prof. dr hab. Zbigniew Zaporowski
  • Zakład Historii Krajów Europy Wschodniej - kierownik: prof. dr hab. Marek Mądzik
  • Zakład Historii Gospodarczej - kierownik: dr hab. Grzegorz Jawor, profesor nadzwyczajny UMCS
  • Zakład Nauk Pomocniczych Historii - p.o. kuratora: dr Katarzyna Madejska
  • Zakład Metodologii Historii - kierownik: prof. dr hab. Jan Pomorski
  • Zakład Archiwistyki - kierownik: prof. dr hab. Krzysztof Skupieński
  • Zakład Edukacji Historycznej i Dziedzictwa Kulturowego - kierownik: dr hab. Andrzej Stępnik, profesor nadzwyczajny UMCS

Dyrektorzy

[edytuj | edytuj kod]

Struktura organizacyjna i władze IH w 2023 r.

[edytuj | edytuj kod]

W 2023 roku struktura i władze IH UMSC w ramach Wydziału Historii i Archeologii przedstawiały się następująco[2]:

  • Dyrektor – dr hab. Dariusz Słapek, prof. UMCS
  • Zastępca Dyrektora – dr hab. Piotr Bednarz, prof. UMCS
  • Przewodniczący Rady Naukowej Instytutu – dr hab. Dariusz Słapek, prof. UMCS
  • Sekretarz Rady – dr Mateusz Byra
  • Kierownik studiów doktoranckich – dr hab. Dariusz Szewczuk
  • Koordynator ds. współpracy ze szkołami stowarzyszonymi z IH UMCS – dr hab. Mariusz Ausz
  • Koordynator ds. organizacji „Dnia Historyka” – dr Monika Napora, dr Alicja Gontarek, dr Małgorzata Szabaciuk
  • Koordynator programów międzynarodowych (Erasmus) – dr hab. Piotr Bednarz, prof. UMCS
  • Kierownik Katedry Historii Starożytnej i Średniowiecznej – prof. dr hab. Grzegorz Jawor
  • Kierownik Katedry Historii XVI-XIX w. i Europy Wschodniej – dr hab. Piotr Bednarz, prof. UMCS
  • Kierownik Katedry Archiwistyki i Nauk Pomocniczych Historii – dr hab. Krzysztof Latawiec, prof. UMCS
  • Kierownik Katedry Historii Społecznej i Edukacji – dr hab. Mariusz Ausz, prof. UMCS
  • Kierownik Katedry Metodologii i Badań nad XX-XXI w. – prof. dr hab. Robert Litwiński
  • Kierownik Katedry Humanistyki Cyfrowej – dr hab. Ewa Solska
  • Przedstawiciel w Senacie UMCS: dr hab. Mariusz Mazur, prof. UMCS
  • Członkowie Rady Szkoły Doktorskiej Nauk Humanistycznych i Sztuki: prof. dr hab. Andrzej Pleszczyński, dr hab. Mariusz Mazur, prof. UMCS
  • Dyrektor Centrum Humanistyki Cyfrowej: dr hab. Piotr Witek, prof. UMCS
  • Koordynator Lubelskiego Centrum Dokumentacji Historii Sportu: dr hab. Dariusz Słapek, prof. UMCS

Działalność naukowa

[edytuj | edytuj kod]

Od początku działalności pracownicy Instytutu rozwijali szerokie badania naukowe, dotyczące zarówno dziejów powszechnych jak i dziejów Polski. Badania dziejów powszechnych prowadzone są nad okresem republiki rzymskiej i wczesnego cesarstwa, następnie dziejami Europy Środkowej w średniowieczu (Czechy i Cesarstwo Niemieckie), stosunkami Polski z różnymi krajami europejskimi w czasach nowożytnych (zwłaszcza z Francją i Rumunią).

W zakresie badań dziejów Polski znajdują się problemy przemian gospodarczych, społecznych i kulturowych w różnych epokach historycznych, dzieje polityczne oraz kształtowanie się elit. Od wielu lat rozwijane są badania wychodźstwa polskiego oraz dziejów Polaków w Europie i Świecie w XIX i XX w. Szczególną uwagę od wielu lat poświęca się badaniu pogranicza polsko-ruskiego (problemy przemian gospodarczych, społecznych, ustrojowych, politycznych i kulturalnych) od średniowiecza do współczesności. Badane są też dzieje regionu lubelskiego zwanego Lubelszczyzną, w różnych epokach historycznych. Prowadzone są też badania z zakresu nauk pomocniczych historii (dyplomatyki, heraldyki, sfragistyki, epigrafiki), zwłaszcza badania kancelarii, a także z metodologii historii (polska myśl metodologiczna, narracja historyczna) oraz z dydaktyki historii.

Instytut od 1956 roku prowadzi ożywioną współpracę międzynarodową, dotyczącą wymiany naukowej i wspólnych przedsięwzięć badawczych z Uniwersytetami we Lwowie i Łucku (Ukraina), Ołomuńcu (Czechy), Debreczynie (Węgry), Mińsku (Białoruś) oraz z Instytutem Historii Narodowej Akademii Nauk Ukrainy w Kijowie. Od 2001 roku pracownicy Instytutu prowadzą prace archiwalne w Instytucie Literackim w Maisons Laffitte. Utrzymują też ciągłe kontakty ze środowiskami naukowymi w Wielkiej Brytanii, Niemczech, Francji, Austrii, Czechach, Estonii, Szwajcarii i Rumunii.

Periodyki

[edytuj | edytuj kod]

Instytut Historii wydaje własne czasopismo naukowe "Res Historica" ukazujące się w formie półrocznika. Na wykazie czasopism punktowanych Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego "Res Historica" uzyskała 100 punktów[6][7].

Prof. dr hab. Wiesław Śladkowski[8], prof. dr hab. Małgorzata Willaume[9] oraz dr hab. Joanna Sobiesiak[10] byli redaktorami naczelnymi sekcji historycznej (sectio F.) wydawanego przez uczelnię czasopisma Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Obecnym redaktorem naczelnym jest dr hab. Wiesław Bondyra[11].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Witryna internetowa Wydziału Historii i Archeologii UMCS. umcs.lublin.pl. [dostęp 2023-06-26].
  2. a b Instytut Historii. Władze. umcs.pl. [dostęp 2023-10-08].
  3. Witryna internetowa Instytutu Historii UMCS dostęp dnia 20.01.2014 r.
  4. Witryna internetowa Instytutu Historii UMCS dostęp dnia 20.01.2014 r.
  5. Historia Instytutu. umcs.pl. [dostęp 2023-06-26].
  6. Scalony wykaz czasopism naukowych i recenzowanych materiałów z konferencji międzynarodowych. gov.pl, 2021-12-21. [dostęp 2023-06-26].
  7. Res Historica. journals.umcs.pl, 2022. [dostęp 2023-06-26].
  8. Dariusz Słapek: Instytut Historii UMCS w latach 1952 -2014. Między przeszłością a dniem dzisiejszym. umcs.pl. [dostęp 2023-06-26].
  9. Profil osobowy na stronie UMCS. umcs.lublin.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-11-26)]. dostęp dnia 21.01.2014 r.
  10. dr hab. Joanna Sobiesiak. umcs.pl. [dostęp 2023-06-26].
  11. Strona tytułowa i spis treści. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia 2022. [dostęp 2023-06-26].