Iwan Mohylnycki
| ||
| ||
| Data i miejsce urodzenia | ||
|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | ||
| Miejsce pochówku |
cmentarz Główny w Przemyślu↗ | |
| Wyznanie |
greckokatolickie | |
Iwan Mohylnycki (ukr. Іва́н Могильни́цький, ur. 19 sierpnia 1778 w Uluczu, zm. 24 czerwca 1831 w Przemyślu) – ksiądz greckokatolicki, ukraiński działacz oświatowy, przewodniczący greckokatolickiej kapituły przemyskiej, opiekun i wizytator kościelnych szkół eparchii przemyskiej.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Założyciel i autor statutu Towarzystwa Duchownych. Był założycielem i dyrektorem greckokatolickiego Instytutu Diaków w Przemyślu w 1817.
Był autorem gramatyki języka ukraińskiego. Napisał w sumie 5 podręczników języka ruskiego, w tym Rozprawę o języku ruskim (wydaną w 1829), udowadniającą samodzielność języka ukraińskiego. Był również twórcą (wraz z biskupem przemyskim Iwanem Snihurśkim) gęstej sieci ruskich szkół parafialnych w eparchii przemyskiej.
Mimo że podkreślał konsekwentnie odrębność narodu ukraińskiego, uważał, że Białorusini takiej odrębności nie posiadają, „ziemie białoruskie” Białej i Czarnej Rusi zaliczał do „ziem ukraińskich”, do których oprócz wymienionych kwalifikował także Ukrainę (czyli ziemie dawnych województw kijowskiego, bracławskiego i czernihowskiego), oraz Podole i Wołyń[1].
20 lipca 1818 otrzymał szlachecki tytuł kawalera i herb własny – Mogilnicki II.
.jpg)
Został pochowany na cmentarzu Głównym w Przemyślu. Na innym nagrobku tamże została umieszczona tablica jego pamięci.
Jego imieniem nazwano ulicę w Przemyślu (formalnie Jana Mogilnickiego).
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ I. Mohylnycki Widomist' o ruskom jazyci, „Ukrajinśko-Ruśkyj Archyw”, t. V, s. 9–10 [w:] Jan Kozik Ukraiński ruch narodowy w Galicji w latach 1830-1848, Kraków 1973
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Włodzimierz Mokry, Ruska Trójca. Karta z dziejów życia literackiego Ukraińców w Galicji w pierwszej połowie XIX wieku, wyd. 1, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1997, ISBN 83-905280-3-7, OCLC 37782069.
- Henryk Wereszycki - "Pod berłem Habsburgów. Zagadnienia narodowościowe", Kraków 1986
- Енциклопедія українознавства, Lwów 1993, t. 5, s. 1633-1634