Izaak Kersz

Izaak Kersz (ur. 2 maja 1918 w Kutnie, zm. 19 czerwca 1990 w Łodzi) – polski historyk żydowskiego pochodzenia, zajmujący się historią społeczności żydowskiej i nowego cmentarza żydowskiego w Łodzi.

Życiorys

Młodość

Urodził się w wielodzietnej rodzinie żydowskiej, jako syn rzemieślnika Pereca i Pessy z domu Braun. Ukończył jesziwę, a w 1937 polskie gimnazjum w Kutnie. Udzielał korepetycji i w ten sposób się utrzymywał. W młodości sympatyzował z Komunistycznym Związkiem Młodzieży Polskiej.

W 1939, przed wybuchem II wojny światowej został aresztowany za udział w pochodzie pierwszomajowym i wybuch wojny zastał go w więzieniu w Łęczycy. Po uwolnieniu wrócił do Kutna, a następnie przedostał się do Warszawy, gdzie wziął udział w jej obronie. Potem przedostał się do Brześcia nad Bugiem. Od 1942 walczył w oddziałach partyzanckich na Kresach Wschodnich, potem w szeregach 1 Armii Wojska Polskiego.

Studia i praca zawodowa

Po zakończeniu wojny pozostał w Brześciu nad Bugiem (był to już obszar Związku Radzieckiego), gdzie pracował jako nauczyciel historii. Ukończył studia historyczne w Instytucie Pedagogicznym w Mohylowie.

Do Polski powrócił w 1956. Zamieszkał w Łodzi, gdzie podjął pracę jako nauczyciel historii w Liceum Żydowskim im. Icchaka Pereca i innych szkołach. Był jednym z założycieli Towarzystwa Polsko-Izraelskiego; był sekretarzem Oddziału Łódzkiego.

Zainteresowanie cmentarzem żydowskim w Łodzi

W latach 70. zainteresował się nowym cmentarzem żydowskim w Łodzi. Na początku lat 80. był inicjatorem powołania Społecznego Komitetu Opieki nad Cmentarzem Żydowskim w Łodzi. Zgromadził obszerne materiały dotyczące historii tego cennego zabytku sztuki sepulkralnej Żydów łódzkich. Rozpoczął badania, odczytywał napisy na macewach, prowadził nawet takie zajęcia dla studentów Uniwersytetu Łódzkiego. Do końca życia działał z zapałem dla ocalenia cmentarza i ma w tej mierze duże zasługi. Na tym cmentarzu został też pochowany.

Odznaczenia

Za swoją działalność zawodową i społeczną został w 1974 odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi.

Publikacje

Swoją wiedzę zawarł w dwóch publikacjach:

• To nic innego tylko Dom Wieczności. Cmentarz Żydowski w Łodzi
• 1996: Szkice z dziejów Gminy Żydowskiej oraz cmentarza w Łodzi

Bibliografia

• Andrzej Kempa, Marek Szukalak: Żydzi dawnej Łodzi. Słownik biograficzny Żydów łódzkich oraz z Łodzią związanych. T. III. Łódź: Oficyna Bibliofilów, 2003, s. 59. ISBN 83-87522-52-X.