Józef Budzanowski

Józef Budzanowski
	; Józef Budzanowski (przed 1939)
Data i miejsce urodzenia	3 grudnia 1886 ; Rypin
Data i miejsce śmierci	5 października 1948 ; Rypin
	Senator V kadencji (II RP)
Okres	od 1938; do 1939
Przynależność polityczna	Obóz Zjednoczenia Narodowego
	Odznaczenia

Józef Budzanowski, ps. Onufry (ur. 3 grudnia 1886 w Rypinie, zm. 5 października 1948 tamże) – polski samorządowiec, wieloletni burmistrz Rypina, działacz społeczny, senator w II RP.

Życiorys

Urodził się 3 grudnia 1886 w Rypinie, w rodzinie Franciszka i Julianny z Kalewskich. Ukończył szkołę miejską w Rypinie. Do 1914 prowadził warsztat kołodziejski w Rypinie. Od 1905 roku należał do PPS (ps. Onufry), był członkiem zarządu Polskiej Macierzy Szkolnej, Komitetu Obywatelskiego i Straży Obywatelskiej w Rypinie (od 1907 roku^[1]), od 1916 roku członkiem Rady Miejskiej i Rady Powiatowej, wiceprezesem Komitetu Pomocy Żołnierzom Polskim i prezesem Komitetu Pomocy Jeńcom, założycielem oddziału Towarzystwa Czerwonego Krzyża (późniejszego PCK).

W całym okresie międzywojennym, w latach 1919–1939 był burmistrzem miasta Rypina i jednocześnie naczelnikiem tamtejszej Ochotniczej Straży Pożarnej (w latach 1919–1935^[1]). Przyczynił się do urbanizacji Rypina, polegającej m.in. przebudowie ulic, budowie wodociągów i kanalizacji, elektrowni miejskiej i nowych dzielnic, budowie szkół^[2], przytułków i zieleńców.

Angażował się politycznie, od 1928 roku był wiceprezesem, a od 1930 roku – prezesem Rady Powiatowej BBWR, od 1937 roku był przewodniczącym Organizacji Miejskiej i Powiatowej OZN w Rypinie. Ponadto był członkiem Powiatowego Komitetu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego, wiceprzewodniczącym rady Banku Spółdzielczego i członkiem zarządu Młyna Spółdzielczego, od 22 lutego 1932 roku był również prezesem Izby Rzemieślniczej we Włocławku.

W 1938 roku został senatorem V kadencji (1938–1939) z województwa warszawskiego, należał do klubu OZN i pracował w komisjach: administracyjno-samorządowej, budżetowej, gospodarczej i komunikacji.

Po wybuchu II wojny światowej przeniósł się do Warszawy. Był żołnierzem AK, uczestniczył w powstaniu warszawskim.

W 1946 roku powrócił do Rypina i zatrudnił się w Cechu Rzemiosł Różnych. Był prześladowany przez Urząd Bezpieczeństwa^[3].

Ożenił się w 1934 roku z Katarzyną Kazimierą Gigiel. Był kuzynem Teofila Budzanowskiego^[4].

Zmarł 5 października 1948 roku w Rypinie. Pochowany na miejscowym cmentarzu^[3].

Ordery i odznaczenia

Srebrny Krzyż Zasługi (15 stycznia 1928)^[5]
Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[1]
Srebrny Medal za Długoletnią Służbę^[1]

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1939, s. 30. [dostęp 2021-07-04].
↑ Nasza szkoła. [dostęp 2012-12-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-30)].
↑ ^a ^b Józef Budzanowski » Witryna edukacyjna Kancelarii Senatu [online], senat.edu.pl [dostęp 2021-07-04] .
↑ Sylwetka Józefa Budzanowskiego na stronie Biblioteki Sejmowej – Parlamentarzyści RP [dostęp 2021-07-04].
↑ M.P. z 1928 r. nr 13, poz. 17 „za zasługi na polu pracy społecznej i samorządowej”.

[:0-1] Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1939, s. 30. [dostęp 2021-07-04].

[Sz-2] Nasza szkoła. [dostęp 2012-12-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-30)].

[:1-3] Józef Budzanowski » Witryna edukacyjna Kancelarii Senatu [online], senat.edu.pl [dostęp 2021-07-04] .

[:2-4] Sylwetka Józefa Budzanowskiego na stronie Biblioteki Sejmowej – Parlamentarzyści RP [dostęp 2021-07-04].

[5] M.P. z 1928 r. nr 13, poz. 17 „za zasługi na polu pracy społecznej i samorządowej”.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]