Jörg Mager
 Mager grający na sferofonie, 1926 | |
| Imię i nazwisko |
Jörg Georg Adam Mager |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Pochodzenie | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Gatunki | |
| Zawód |
organista, teoretyk, budowniczy instrumentów |
Jörg Georg Adam Mager[1] (ur. 6 listopada 1880 w Eichstätt, zm. 5 kwietnia 1939 w Aschaffenburgu[1][2]) – niemiecki organista, teoretyk muzyki i konstruktor instrumentów muzycznych.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Początkowo od 1919 roku działał w Berlinie, następnie od 1929 roku w Darmstadcie, gdzie prowadził laboratorium muzyki elektronicznej[1]. W poszukiwaniu instrumentu pozwalającego na produkowanie mikrointerwałów, skonstruował zaprezentowany w 1926 roku na festiwalu w Donaueschingen sferofon (Sphärophon)[1]. Instrument ten, służący transponowaniu melodii i harmonii o odległości nie mieszczące się w skali dwunastoipółtonowej, nie znalazł sobie uznania wśród słuchaczy i krytyków, zainteresowali się nim jednak tacy kompozytorzy jak Alois Hába i Paul Hindemith[1].
Mager łączył eksperymenty elektroakustyczne z zainteresowaniami filozoficznymi, nawiązując do teorii harmonii sfer poszukiwał elektronicznego czystego tonu[1]. Skonstruował zaopatrzone w klawiatury nastawione monofonicznie instrumenty elektroniczne, oparte na zasadzie generowania sygnałów sinusoidalnych: kalejdosfon (Kaleidosphon), elektrofon (Elektrophon) i partyturofon (Partiturophon)[1][2][3]. Na sferofonie nagrał kilka płyt dla radia we Frankfurcie nad Menem i skomponował muzykę do Fausta Goethego (1932)[1], partyturofon wykorzystany został natomiast do imitowania dźwięku dzwonów podczas wystawienia Parsifala Richarda Wagnera na festiwalu w Bayreuth w 1931 roku[1][3]. Zmodyfikowanej wersji elektrofonu o nazwie Kurbelsphärophon używał Grigorij Rimski-Korsakow[3].
W połowie lat 30. został zmuszony przez nazistów do rezygnacji ze wszystkich zajmowanych stanowisk[1]. Zdołał jeszcze skomponować muzykę elektroniczną do filmu Stärker als Paragraphen (1936)[1]. Wszystkie skonstruowane przez Magera instrumenty uległy zniszczeniu podczas II wojny światowej[1][3].
Opublikował prace Vierteltonmusik (Aschaffenburg 1915) i Eine neue Epoche der Musik durch Radio (Berlin 1924)[1][2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 6. Część biograficzna m. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2000, s. 18. ISBN 83-224-0656-8.
- ↑ a b c Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 4 Levy–Pisa. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2237–2238. ISBN 0-02-865529-X.
- ↑ a b c d Nicole V. Gagné: Historical Dictionary of Modern and Contemporary Classical Music. Lanham: Scarecrow Press, 2019, s. 215. ISBN 978-1-5381-2297-6.