Język talaud
| Obszar | |||
|---|---|---|---|
| Liczba mówiących |
82 tys. (2000) | ||
| Klasyfikacja genetyczna | |||
| |||
| Status oficjalny | |||
| Ethnologue | 6a żywy↗ | ||
| Kody języka | |||
| ISO 639-3 | tld | ||
| IETF | tld | ||
| Glottolog | tala1285 | ||
| Ethnologue | tld | ||
| WALS | tld | ||
| Występowanie | |||
 Lokalizacja wysp Talaud | |||
| W Wikipedii | |||
| |||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||
Język talaud, także: talaur, talaut, talodda – język austronezyjski używany w prowincji Celebes Północny w Indonezji, przez ludność wysp Talaud. Należy do grupy języków filipińskich[1].
Według danych z 2000 roku posługuje się nim 82 tys. osób[1]. Według Ethnologue dzieli się na szereg dialektów: arangka’a, awit, beo, dapalan (riung), essang, kaburuang, lirang (salebabu, salibabu), nenusa-maingas, południowy karakelong (karakelang, karakelong)[1].
Wyspy Talaud są geograficznie bliższe Mindanao na Filipinach aniżeli wyspie Sulawesi; talaud jest najbardziej wysuniętym na północ językiem regionu[2]. Poza wyspami Talaud jego użytkownicy zamieszkują różne zakątki prowincji Celebes Północny[3].
Pewne doniesienia sugerują, że jest zagrożony wymarciem. Odnotowano, że zaczął być wypierany przez malajski miasta Manado[4][5]. Według innych informacji (2018) pozostaje w powszechnym użyciu (w kontaktach domowych, a także w sytuacjach formalnych i edukacji), jest też przyswajany przez osoby z zewnątrz[6]. Według autorów słownika z 2018 r. znajomość języka narodowego jest wręcz stosunkowo słaba[7], a w pracy z 1986 r. podano, że ludność wyspy Miangas często zna inne języki (tagalski, bisaya, angielski)[8]. Jednocześnie, ze względu na migrację, duże skupiska ludu Talaud występują na terytorium całej prowincji[6]. Wpływ edukacji w miastach Manado i Tomohon przyczynia się do osłabienia pozycji tego języka (i wzrostu użycia malajskiego miasta Manado); dodatkowo wyspy Talaud zamieszkują również migranci z pozostałych obszarów prowincji i innych regionów Sulawesi, a także osoby z Jawy. Na pocz. XXI w. na wyspach Talaud poczyniono postępy w zakresie rozwoju infrastruktury[5]. Jednakże jeszcze w 1986 r. sądzono, że talaud nie jest zagrożony wymarciem, ze względu na intensywne posługiwanie się tym językiem w różnych sferach życia[9].
Został opisany w postaci słownika (Kamus Dwibahasa: Bahasa Talaud – Bahasa Indonesia, 2018)[10]. Aspektom jego gramatyki poświęcono kilka prac z lat 80. XX w.: Struktur bahasa Talaud (1981)[11], Morfologi dan sintaksis bahasa Talaud (1980/1981)[12], Struktur dialek Miangas (1986)[13].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c M. Paul Lewis, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Talaud, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 18, Dallas: SIL International, 2015 [dostęp 2020-06-04] [zarchiwizowane z adresu 2015-09-23] (ang.).
- ↑ Talaud. Sulawesi Language Alliance. [dostęp 2023-05-26]. (ang.).
- ↑ Kamus Dwibahasa 2018 ↓, s. xiii–xiv.
- ↑ Scott H. Paauw: The Malay contact varieties of eastern Indonesia: A typological comparison. The State University of New York at Buffalo, 2009, s. 42–43. OCLC 6002898562. [dostęp 2023-01-04]. (ang.).
- ↑ a b Utsumi 2016 ↓, s. 167(38).
- ↑ a b Kamus Dwibahasa 2018 ↓, s. xiv.
- ↑ Kamus Dwibahasa 2018 ↓, s. vi–vii.
- ↑ Kembuan i in. 1986 ↓, s. 1.
- ↑ Kembuan i in. 1986 ↓, s. 3.
- ↑ Kamus Dwibahasa 2018 ↓.
- ↑ G. Bawole i inni, Struktur bahasa Talaud, Jakarta: Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa, Departmen Pendidikan dan Kebudayaan, 1981 (Seri BB-11) [dostęp 2023-01-04] (indonez.).
- ↑ M. Salea-Warouw i inni, Morfologi dan sintaksis bahasa Talaud, Manado: Proyek Penelitian Bahasa dan Sastra Indonesia dan Daerah Sulawesi Utara, 1980–1981, OCLC 19259295 (indonez.).
- ↑ Kembuan i in. 1986 ↓.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- L. D. Kembuan, T. Sampouw, J. Inkiriwang, D. Terok, M. Roring: Struktur dialek Miangas. Jakarta: Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa, Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, 1986. OCLC 573128720. [dostęp 2023-01-04]. (indonez.).
- Atsuko Utsumi. A Dialectal Study of Talaud: Dialectal Classification and a Comparative Word List. „Bulletin of Meisei University. Department of Japanese and Comparative Culture, School of Humanities”. 24, s. 168(37)–135(70), 2016. OCLC 6027946293. [dostęp 2023-01-04]. [zarchiwizowane z adresu 2023-01-04]. (ang.).
- Kamus Dwibahasa: Bahasa Talaud – Bahasa Indonesia. Manado: Balai Bahasa Provinsi Sulawesi Utara, Badan Pengembangan dan Pembinaan Bahasa, Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan, 2018. ISBN 978-602-53192-7-3. OCLC 1084520111. [dostęp 2023-05-26]. (indonez.).