Język xârâcùù
| Obszar | |||
|---|---|---|---|
| Liczba mówiących |
6 tys. (2009)[1] | ||
| Pismo/alfabet | |||
| Klasyfikacja genetyczna | |||
| |||
| Status oficjalny | |||
| Ethnologue | 6a żywy↗ | ||
| Kody języka | |||
| ISO 639-3 | ane | ||
| IETF | ane | ||
| Glottolog | xara1244 | ||
| Ethnologue | ane | ||
| WALS | xar | ||
| W Wikipedii | |||
| |||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||
Język xârâcùù, także canala[2] – język austronezyjski używany w regionie Canala w południowej Nowej Kaledonii[2]. Według danych z 2009 roku posługuje się nim ok. 6 tys. osób[1].
Odnotowano pewne zróżnicowanie wewnętrzne (dotyczące leksyki i cech wymowy)[3]. Jest w znacznym stopniu wzajemnie zrozumiały z językiem haragure[4].
Pozostaje w powszechnym użyciu na poziomie regionalnym (jest wykorzystywany w edukacji i kontaktach domowych) i należy wręcz do najlepiej zachowanych spośród języków Kanaków[5]. Znany jest też język francuski[6]. Rodzime określenie języka to nââ Xârâcùù[2].
W języku xârâcùù występuje piątkowy (kwinarny) system liczbowy[7].
Badaniem tego języka zajmowała się m.in. Claire Moyse-Faurie. Został opisany w postaci słowników (1975, 1989)[8][9] i opracowania gramatycznego (1995)[10]. Wypracowano ortografię na bazie alfabetu łacińskiego[11].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b David M. Eberhard, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Xârâcùù, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06] (ang.).
- ↑ a b c Lynch 2002 ↓, s. 765.
- ↑ Moyse-Faurie i Néchérö-Jorédié 1989 ↓, s. 15 i nast.
- ↑ Grace 1975 ↓, s. iv.
- ↑ Claire Moyse-Faurie i inni, Xârâcùù [online], Sorosoro [dostęp 2023-10-16] (ang.).
- ↑ Moyse-Faurie i Néchérö-Jorédié 1989 ↓, s. 9.
- ↑ Lynch 2002 ↓, s. 768.
- ↑ Grace 1975 ↓.
- ↑ Moyse-Faurie i Néchérö-Jorédié 1989 ↓.
- ↑ Claire Moyse-Faurie, Le xârâcùù: langue de Thio-Canala, Nouvelle-Calédonie: éléments de syntaxe, Paris: Peeters, 1995 (Langues et cultures du Pacifique 10), ISBN 2-87723-154-2, OCLC 34825561 [dostęp 2023-10-07] (fr.).
- ↑ Lynch 2002 ↓, s. 766.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- George W. Grace, Canala Dictionary (New Caledonia), Canberra: Department of Linguistics, Research School of Pacific Studies, Australian National University, 1975 (Pacific Linguistics C-2), DOI: 10.15144/PL-C2, ISBN 0-85883-122-8, OCLC 3204105 (ang.).
- John Lynch, Xârâcùù, [w:] John Lynch, Malcolm Ross, Terry Crowley, The Oceanic Languages, Richmond: Curzon Press, 2002, s. 765–775, DOI: 10.4324/9780203820384, ISBN 978-0-203-82038-4, ISBN 978-0-415-68155-1, ISBN 978-0-7007-1128-4, OCLC 847627595 (ang.).
- Claire Moyse-Faurie, Marie-Adèle Néchérö-Jorédié, Dictionnaire xârâcùù-français (Nouvelle-Calédonie), wyd. nowe popr., Nouméa: EDIPOP, 1989, ISBN 2-906341-00-2, OCLC 154212960 [dostęp 2023-10-07] (fr.).