Józef Kolorz
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
22 września 1938 |
| Zawód, zajęcie |
górnik, związkowiec |
| Odznaczenia | |
| |
Józef Kolorz, ps. „Marcel”, „Kostecki”, „Kilof” (ur. 19 marca 1900 w Radlinie, zm. 22 września 1938 nad Ebro) – działacz związkowy, komunista, uczestnik powstań śląskich, pracował w kopalni „Emma” w Obszarach. Słynna postać w historii przedwojennego ruchu robotniczego – należał do niemieckich i francuskich central związkowych i lewicowych (m.in CGT), FPK.
Po ukończeniu szkoły powszechnej w Radlinie rozpoczął jako 14-latek pracę w fabryce butów, szybko przeniósł się do pracy w kopalni „Emma”.[1]
W wieku 16 lat wstąpił do górniczego związku zawodowego. W 1918 roku przyłączył się do strajków robotniczych. [1]
W 1919 r. dołączył do szeregów polskiej armii i brał udział w wyprawie kijowskiej Piłsudzkiego. Na Śląsk wrócił w 1920 r.[1]
W III powstaniu śląskim należał do 14 Wodzisławskiego Pułku Piechoty. Brał udział m.in. w walkach o Wodzisław Śląski, gdzie zlikwidował gniazdo niemieckiego karabinu maszynowego. Po powstaniach w 1922 wyjechał do Francji, gdzie pod wpływem polskiego działacza FPK Tomasza Olszańskiego ok. roku 1925 wstąpił do FPK.
W 1923 r. zaczął pracować w górniczym zagłębiu Pas-de-Calais, gdzie został członkiem Komunistycznej Partii Francji. [1]
W 1927 r. pod pseudonimem Marcel Dumont przeszedł na etat partyjny jako instruktor komunistycznej grupy polskiej na północy kraju.[1]
Od 1930 członek KC FPK i sekretarz Polskich Grup Językowych FPK. 1 grudnia 1936 roku zaczęła się pojawiać gazeta ,,Dziennik Ludowy". Kolorz stał na czele pisma pod pseudonimem Józef Kostecki. [1]
Po wybuchu wojny domowej w Hiszpanii, zaciągnął się do Brygady im. Jarosława Dąbrowskiego i wyjechał jako ochotnik walczyć z armią gen. Franco. Tam też zginął, w 1938 pod Ebro. W 1946 został pośmiertnie odznaczony Orderem Krzyża Grunwaldu. Przez lata miał w rodzinnym Radlinie swój pomnik.
Upamiętniono go zmieniając nazwę kopalni ,,Emma" na ,,Marcel".[1]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Polski Słownik Biograficzny t. XIII, Wrocław-Warszawa-Kraków 1967–1968.
- Dariusz Zalega, Bez pana i plebana: 111 gawęd z ludowej historii Śląska, Ludowa Historia Polski, Warszawa: Wydawnictwo RM, 2021, ISBN 978-83-8151-479-8.