Jan Czapla (oficer)

Jan Czapla
Jan Czaplo
	major piechoty
Data i miejsce urodzenia	12 czerwca 1893 ; Lida
Data i miejsce śmierci	14 sierpnia 1920 ; Borkowo
	Przebieg służby
Lata służby	1912–1920
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Jednostki	1 Syberyjski Pułk Piechoty
Stanowiska	dowódca batalionu
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa; wojna polsko-bolszewicka; bitwa o Borkowo
	Odznaczenia

Jan Czapla vel Czaplo (ur. 12 czerwca 1893 w Lidzie, zm. 14 sierpnia 1920 pod Borkowem^[1]) – major piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 12 czerwca 1893 w Lidzie, w rodzinie Juliana i Weroniki z Arlukiewiczów^[2]. W 1912 wstąpił do Wileńskiej Szkoły Wojskowej^[3]. 1 października 1914 został mianowany podporucznikiem ze starszeństwem z 1 lipca 1914^[4] i wcielony 3. kompanii 148 batalionu rezerwowego. 7 stycznia 1915 został przeniesiony do 204 pułku piechoty (ros. 204-й пехотный Ардагано-Михайловский полк), należącego do 51 Dywizji Piechoty. W jego szeregach walczył na frontach I wojny światowej. 1 czerwca 1915 pod Jarosławiem został kontuzjowany w lewą nogę i głowę, a następnie leczony w Kijowie^[5]^[4]. 12 marca 1916 został ranny w głowę^[5]^[4]. Absolwent Akademii Sztabu Generalnego w Piotrogrodzie. Awansował na porucznika i sztabskapitana^[6].

Od lipca 1918 walczył w szeregach 1 Pułku Strzelców Polskich im. Tadeusza Kościuszki.

W 1919 powrócił do kraju. Walczył na froncie polsko-bolszewickim. Poległ 14 sierpnia 1920 dowodząc I batalionem 1 Syberyjskiego pułku piechoty w czasie bitwy o Borkowo^[7], gdy na czele nielicznego oddziału ochotników zdobył w walce na bagnety umocnione pozycje nieprzyjaciela. Za czyn ten odznaczony został Krzyżem Srebrnym Orderu „Virtuti Militari”^[8]. 23 października 1920 został pośmiertnie zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920, jako oficer byłej 5 Dywizji Strzelców Polskich w stopniu majora, w piechocie, w grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej^[9].

Był kawalerem, bezdzietnym^[10].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 173^[2]^[8] – pośmiertnie 26 marca 1921^[11]
Krzyż Niepodległości – pośmiertnie 7 lipca 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”^[12]
Order Świętego Stanisława 2 stopnia z mieczami – 31 marca 1917^[6]
Order Świętego Stanisława 3 stopnia z mieczami i kokardą – 4 września 1916^[6]
Order Świętej Anny 4 stopnia z napisem na szabli „Za odwagę” – 9 maja 1916^[6]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Lista strat 1934 ↓, s. 120, jako Jan Czaplo.
↑ ^a ^b Kolekcja ↓, s. 1.
↑ Kolekcja ↓, s. 2, 4.
↑ ^a ^b ^c Именной список штаб и обер-офицерам и классным чиновникам 204-го пехотного Ардагано-Михайловского полка в порядке старшинства. Управление Министерства обороны Российской Федерации по увековечению памяти погибших при защите Отечества. [dostęp 2024-01-04]. (ros.).
↑ ^a ^b Kolekcja ↓, s. 4.
↑ ^a ^b ^c ^d Чапля Иван Юльевич. [w:] Памяти героев Великой войны 1914–1918 [on-line]. Управление Министерства обороны Российской Федерации по увековечению памяти погибших при защите Отечества. [dostęp 2024-01-04]. (ros.).
↑ Dindorf-Ankowicz 1929 ↓, s. 35-36, jako mjr Jan Czaplo.
↑ ^a ^b Polak (red.) 1991 ↓, s. 28.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 41 z 27 października 1920 roku, s. 1086, jako Jan Czaplo.
↑ Kolekcja ↓, s. 2.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 2 kwietnia 1921 roku, s. 611, jako Jan Czaplo.
↑ M.P. z 1931 r. nr 156, poz. 227, jako ś.p. mjr Jan Czaplo.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Czapla (Czaplo) Jan. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.65-5606 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-01-04].
Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-09-07].
Lista strat Wojska Polskiego. Polegli i zmarli w wojnach 1918-1920. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1934.
Franciszek Dindorf-Ankowicz: Zarys historii wojennej 82-go Syberyjskiego pułku piechoty. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792 – 1945. T. 2/1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1991. ISBN 83-900510-0-1.

[CITEREFLista_strat1934120,_jako_Jan_Czaplo-1] Lista strat 1934 ↓, s. 120, jako Jan Czaplo.

[CITEREFKolekcjas._1-2] Kolekcja ↓, s. 1.

[CITEREFKolekcjas._2,_4-3] Kolekcja ↓, s. 2, 4.

[Именной_список-4] Именной список штаб и обер-офицерам и классным чиновникам 204-го пехотного Ардагано-Михайловского полка в порядке старшинства. Управление Министерства обороны Российской Федерации по увековечению памяти погибших при защите Отечества. [dostęp 2024-01-04]. (ros.).

[CITEREFKolekcjas._4-5] Kolekcja ↓, s. 4.

[Памяти_героев-6] Чапля Иван Юльевич. [w:] Памяти героев Великой войны 1914–1918 [on-line]. Управление Министерства обороны Российской Федерации по увековечению памяти погибших при защите Отечества. [dostęp 2024-01-04]. (ros.).

[CITEREFDindorf-Ankowicz192935-36,_jako_mjr_Jan_Czaplo-7] Dindorf-Ankowicz 1929 ↓, s. 35-36, jako mjr Jan Czaplo.

[CITEREFPolak_(red.)199128-8] Polak (red.) 1991 ↓, s. 28.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_41_z_27_października_1920_roku,_s._1086,_jako_Jan_Czaplo-9] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 41 z 27 października 1920 roku, s. 1086, jako Jan Czaplo.

[CITEREFKolekcjas._2-10] Kolekcja ↓, s. 2.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_13_z_2_kwietnia_1921_roku,_s._611,_jako_Jan_Czaplo-11] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 2 kwietnia 1921 roku, s. 611, jako Jan Czaplo.

[12] M.P. z 1931 r. nr 156, poz. 227, jako ś.p. mjr Jan Czaplo.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]