Jan Rutkowski (pułkownik)

Jan Rutkowski

Szymon, Simon

pułkownik
Data i miejsce urodzenia	24 lutego 1900 Chlewiska
Data i miejsce śmierci	15 lutego 1984 Wrocław
Przebieg służby
Siły zbrojne	Brygady Międzynarodowe Wojsko Polskie
Jednostki	XIII Brygada
Stanowiska	szef Głównego Zarządu Informacji Wojska Polskiego
Główne wojny i bitwy	Hiszpańska wojna domowa II wojna światowa
Odznaczenia

Jan Rutkowski, ps. „Szymon”, „Simon” (ur. 24 lutego 1900 w Chlewiskach, zm. 15 lutego 1984 we Wrocławiu) – dąbrowszczak, pułkownik Wojska Polskiego, szef Głównego Zarządu Informacji WP.

Życiorys

Buł synem robotnika folwarcznego w majątku Platerów. W wieku 19 lat wyemigrował do Francji, gdzie pracował jako górnik. W 1922 wstąpił do Francuskiej Partii Komunistycznej. Za działalność w niej był trzykrotnie więziony. W 1936 udał się do Hiszpanii i walczył w Brygadach Międzynarodowych. Pełnił m.in. funkcje komisarza politycznego kompanii i batalionu oraz szefa kontrwywiadu XIII Brygady. W czasie walk był czterokrotnie ranny. Po zakończeniu walk został internowany we Francji i osadzony w obozach: Gurs i Vernet. Przebywał w nich do kwietnia 1941. Następnie działał we francuskim ruchu oporu. Aresztowany przez Gestapo w grudniu 1942. W kwietniu 1943 został osadzony w obozie koncentracyjnym Mauthausen-Gusen. Potem więziony w Leib-Pass (na pograniczu Chorwacji i Austrii), Auschwitz-Birkenau i ostatecznie w Buchenwaldzie, z którego uwolnili go Amerykanie na początku kwietnia 1945.

Po wyzwoleniu został dyrektorem w Państwowym Urzędzie Repatriacyjnym. W okresie od grudnia 1945 do maja 1947 był szefem Głównego Zarządu Informacji Wojska Polskiego. Następnie objął stanowisko sekretarza Komitetu Wojewódzkiego PPR we Wrocławiu. Później pracował w aparacie partyjnym PZPR. W 1957 odszedł na emeryturę.

Napisał wspomnienia zatytułowane „Czas walki, klęsk i zwycięstwa. Wspomnienia dąbrowszczaka”, które w 1980 wydane zostały przez Ossolineum.

Zmarł 15 lutego 1984 we Wrocławiu, pochowany 20 lutego 1984 na cmentarzu Osobowickim (pole 79-Aleja Zasłużonych-2).

Ordery i odznaczenia

• Order Sztandaru Pracy I klasy
• Order Sztandaru Pracy II klasy
• Order Krzyża Grunwaldu III klasy (27 października 1945)
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari
• Krzyż Wojenny z gwiazdą (Francja)
• Order Partyzanckiej Gwiazdy (Jugosławia)

Bibliografia

• WładysławW. Tkaczew WładysławW., Powstanie i działalność organów Informacji Wojska Polskiego w latach 1943–1948. Kontrwywiad wojskowy, Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994, s. 18, ISBN 83-11-08272-3, OCLC 69484327 .
• Jan Zamojski, Rutkowski Jan, [w:] Polski Słownik Biograficzny.