Janina Duda (1918–2018)

Janina Duda
Bluma Perelmut
	podpułkownik SB
Data i miejsce urodzenia	24 grudnia 1918 ; Białystok
Data śmierci	3 listopada 2018
	Przebieg służby
Siły zbrojne	partyzantka radziecka; Urząd Bezpieczeństwa
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa,; walki z podziemiem antykomunistycznym
	Odznaczenia

Janina Duda z domu Żurek (ur. 24 grudnia 1918 w Białymstoku jako Bluma Perelmut^[1], zm. 3 listopada 2018^[2]) – polska partyzantka pochodzenia żydowskiego, funkcjonariuszka aparatu bezpieczeństwa publicznego^[1], podpułkownik w stanie spoczynku^[2].

Życiorys

Urodziła się w rodzinie żydowskiej, jako córka Leona i Estery z domu Lapidus^[3]. W czasie II wojny światowej działała w sowieckiej partyzantce. W czerwcu 1944 została zrzucona wraz z oddziałem kpt. Teodora Dudy za linię frontu na teren Lubelszczyzny^[4]. Od września 1944 była kierownikiem sekretariatu Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Lublinie. W okresie od 1 września 1944 do 1 kwietnia 1947 brała udział w zwalczaniu antykomunistycznego podziemia^[1]. W 1946 poślubiła swojego wcześniejszego dowódcę Teodora Dudę. Należała do Polskiej Partii Robotniczej, a następnie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej^[4]. W późniejszym okresie piastowała między innymi funkcję kierownika kancelarii gabinetu ministra bezpieczeństwa publicznego oraz naczelnika sekretariatu departamentu II Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. Służbę zakończyła w stopniu majora^[1]^[4].

W 2000 jej zdjęcie znalazło się na okładce książki prof. Mirosława Piotrowskiego pt. Ludzie bezpieki w walce z Narodem i Kościołem^[4].

Zmarła 3 listopada 2018 i została pochowana na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie^[2] (kwatera D37-1-18)^[5].

Wybrane odznaczenia

Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (1959)^[6]
Krzyż Komandorski Order Odrodzenia Polski (1983)^[6]
Krzyż Oficerski Order Odrodzenia Polski (1960)^[6]
Złoty Krzyż Zasługi (1954)^[6]
Srebrny Krzyż Zasługi (dwukrotnie: 1946 i 1952)^[6]
Krzyż Partyzancki (1951)^[6]
Srebrny Medal „Zasłużonym na Polu Chwały”^[2]
Medal im. Ludwika Waryńskiego (1988)^[7]
sowiecki Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”^[6]
sowiecki Medal „Partyzantowi Wojny Ojczyźnianej”^[6]

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Dane osoby z katalogu funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa. katalog.bip.ipn.gov.pl. [dostęp 2018-11-13]. (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d Janina Duda. nekrologi.wyborcza.pl. [dostęp 2018-11-13]. (pol.).
↑ Janina Duda. centropa.org. [dostęp 2018-11-13]. (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d Pani pułkownik przyleciała z nieba. lublin.wyborcza.pl. [dostęp 2018-11-13]. (pol.).
↑ Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online] [dostęp 2019-11-14] (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Elżbieta Zawacka (red.): Słownik Biograficzny Kobiet Odznaczonych Orderem Wojennym Virtuti Militari. Toruń: Archiwum i Muzeum Pomorskie AK i Wojskowej Służby Polek, 2004, s. 150-152. ISBN 83-88693-03-4.
↑ „Życie Partii”, nr 5 (543), 8 marca 1989, s. 20.

[bik-1] Dane osoby z katalogu funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa. katalog.bip.ipn.gov.pl. [dostęp 2018-11-13]. (pol.).

[nek-2] Janina Duda. nekrologi.wyborcza.pl. [dostęp 2018-11-13]. (pol.).

[3] Janina Duda. centropa.org. [dostęp 2018-11-13]. (pol.).

[art-4] Pani pułkownik przyleciała z nieba. lublin.wyborcza.pl. [dostęp 2018-11-13]. (pol.).

[5] Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online] [dostęp 2019-11-14] (pol.).

[sbk-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Elżbieta Zawacka (red.): Słownik Biograficzny Kobiet Odznaczonych Orderem Wojennym Virtuti Militari. Toruń: Archiwum i Muzeum Pomorskie AK i Wojskowej Służby Polek, 2004, s. 150-152. ISBN 83-88693-03-4.

[7] „Życie Partii”, nr 5 (543), 8 marca 1989, s. 20.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]