Janina Jasińska

Janina Jasińska
Janina Maria Jasińska-Luterek
Data i miejsce urodzenia	21 lipca 1925 ; Tomaszów Mazowiecki
Data i miejsce śmierci	18 lutego 2018 ; Lailly-en-Val, Francja
Narodowość	polska
Alma Mater	Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie
Dziedzina sztuki	malarstwo

Janina M. Jasińska-Luterek (ur. 21 lipca 1925 w Tomaszowie Mazowieckim, zm. 18 lutego 2018 w Lailly-en-Val) – polska malarka. Podstawowa działalność artystyczna: malarstwo sztalugowe (głównie olejne) i rysunek.

Życiorys

W latach 1943–1945 była żołnierzem Związku Walki Zbrojnej/Armii Krajowej (pseudonim „Nike”). Studiowała w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie w pracowni Michała Byliny, w roku 1953 uzyskała dyplom Wydziału Malarstwa Sztalugowego. Początkowo pracowała jako asystentka w pracowni Artura Nacht-Samborskiego^[1]. W latach 1953–1967 była członkiem Związku Polskich Artystów Plastyków, uczestniczyła w niemal wszystkich wystawach ogólnopolskich i okręgowych ZPAP, festiwalach sztuki w Gdańsku i Szczecinie, oraz licznych wystawach międzynarodowych organizowanych przez Ministerstwo Kultury i Sztuki.

Należała do grupy inicjatorów, a następnie była jednym z głównych organizatorów (wiceprzewodnicząca Ogólnopolskiego Komitetu Organizacyjnego) przełomowej dla sztuki polskiej „Ogólnopolskiej Wystawy Młodej Plastyki” (Przeciw wojnie – przeciw faszyzmowi), znanej jako „Arsenał” (Warszawa – 1955).

W 1967 roku wyjechała z mężem Wojciechem do Francji; w latach 1968–1970 przebywała w Stanach Zjednoczonych, od roku 1971 do 2002 w Szwecji. W ostatnich latach życia mieszkała we Francji, większość swoich prac przekazała do muzeum w Gorzowie Wielkopolskim^[2].

Należała do Ogólnoszwedzkiego Związku Artystów (KRO), Stowarzyszenia Artystek Szwedzkich (FSK) i Stowarzyszenia Artystów Szwedzkich (SKF).

Wystawy indywidualne

1975, Galeria „Gula Paviljongen”, Sztokholm, Szwecja
1978, Bergshamra Kyrka, Bergshamra, Szwecja
1980, Galeria „B-M”, Västerås, Szwecja
1981, Galeria „17”, Sztokholm, Szwecja
1981, Galeria „Falsted”, Kopenhaga, Dania
1982, „Solna Galleriet”, Solna, Szwecja
1983, Galeria „K-M”, Gävle, Szwecja
1983, Centre Culturel du Carmel, Libourne, Francja
1985, Pirkkala Kunta, Tampere, Finlandia
1986, Galeria „Nykvarn”, Enköping, Szwecja
1987, Galeria „17”, Sztokholm, Szwecja
1987, „Drian Galleries”, Londyn, Wielka Brytania
1989, „Olle Olsson Muzeum”, Solna, Szwecja
1992, Galeria „Näckrosen”, Hudiksvall, Szwecja
1992, Galeria „Yves Fay”, Paryż, Francja
1995, Galeria „17”, Sztokholm, Szwecja
1998, Instytut Polski, Sztokholm, Szwecja

Wystawy grupowe

1953-1966, udział w większości wystaw ogólnopolskich i okręgowych ZPAP, festiwalach sztuki w Gdańsku i Szczecinie oraz „Ogólnopolskiej Wystawie Młodej Plastyki” – „Arsenał”
1975, Galeria „Prisma”, Sztokholm, Szwecja
1976, „Salon wiosenny”, Solna, Szwecja
1976, Muzeum Upplandu, Uppsala, Szwecja
1981, Exposition Internationale Fondatión Joan Miró, Barcelona, Hiszpania
1981, Jubileuszowa Wystawa FSK, Galeria „Heland”, Sztokholm, Szwecja
1981, Museo Español de Arte Contemporáneo, Madryt, Hiszpania
1981, Miejskie Sale Wystawowe, Vila Real, Portugalia
1984, Exposition Internationale d’Art Contemporain, „Hall du Centenaire”, Monte Carlo, Monako
1985, Wystawa członkiń FSK, Galeria „Heland”, Sztokholm, Szwecja
1985, Galeria „Lambert”, Paryż, Francja
1986, Salon Jesienny, Dom Artysty, Sztokholm, Szwecja
1987, Salon Listopadowy, Galeria „Stockholms Mobile”, Sztokholm, Szwecja
1988, Salon Jesienny, Dom Artysty, Sztokholm, Szwecja
1991, „Jesteśmy”, Zachęta, Warszawa, Polska
1992, „Polscy Artyści w Środkowej Szwecji”, Instytut Polski, Sztokholm, Szwecja
1995, Sale wystawowe ratusza w Lidingö, Lidingö, Szwecja
1997, Dom Obywatela, Sztokholm, Szwecja
1998, Wystawa Laureatek FSK, Muzeum „Synvinkel”, Skellefteå, Szwecja
2000, Miejska sala wystawowa „Vingen”, Solna, Szwecja
2000, „Vasa Hallen”, Djurgården, Sztokholm, Szwecja
2000, Muzeum w Laholm, Laholm, Szwecja
2001, Miejska sala wystawowa „Vingen”, Solna, Szwecja

Nagrody

1982, Nagroda Artystyczna Miasta Solna, Szwecja
1997, Nagroda Stowarzyszenia Artystek Szwedzkich (FSK)

Przypisy

Bibliografia

Kraj wydania: Polska – (PL), Francja – (F), Szwecja – (S), Finlandia – (SUO)
Beate Sydhoff, Kvinnobilder, „Svenska Dagbladet”, 2.11.1975. (S).
Kvinnobilder av Janina Jasińska-Luterek, „Invandrar Rapport”, nr 9/10, 1975. (S).
Adi Golčman, V svetu obrazov, „Naš Glas”, wrzesień 1975. (S).
Lass Lassen, Kvinnobilder, „Västmanlandsläns Tidning”, 17.02.1981. (S).
Janina Jasinska-Luterek, „Mosaik ’80”, nr 2/3, 1982. ISSN 0349-3369. (S).
Svenska Konstnärer (słownik biograficzny), 1982, ISBN 91-85040-84-3. (S).
Kajsa Lundgren, Polsk utställning följs upp i Solna, „Solna Tidningen”, 16.09.1982. (S).
Elżbieta Grabska, Souhait (wstęp do katalogu), marzec 1983. (F).
Christian Grené, Exposition au Carmel: le cœur froid ou... les femmes de Janina Jasinska-Luterek, „Sud-Ouest”, 28.09.1983. (F).
Janina Jasinska-Luterek, „Le Résistant de Libourne”, wrzesień 1983. (F).
Barbro Lassebro, Utspel i ljus–mörker och mänskliga motiv, „Östgota Correspondenten”, 15.02.1984. (S).
Eva-Li Johansson, Hon målar alienationen, „Dagens Nyheter”, 06.12.1984. (S).
Gunnel & Kjell Svärd, Konstnärer i Stockholm (noty biograficzne), ISBN 91-85768-17-0. (S).
Väriä iloa ja odotusta, „Pirkkalainen”, 07.03.1985. (SUO).
Göran Sjögren, Gåtfulla kvinnor på Nykvarnutställning, „Enköpingsposten”, 15.10.1986. (S).
Anders Knave, Konst från forntid till nutid, „Dagens Nyheter”, 28.01.1988. (S).
C.L. Williams, Solnakonstnärerna (noty biograficzne), 1990. (S).
„Jesteśmy”. Wystawa dzieł artystów polskich tworzących za granicą (katalog wystawy), Zachęta, Warszawa, 1991, s. 247. (PL).
Anita Ridefelt, Bilder som har mycket att ge, „Hudiksvalls Tidning” 01.02.1992. (S).
Victoria Schöön, Färg, vemod och humor ställs upp på Näcken, „Hälsinge Kuriren”, 01.02.1992. (S).
Tadeusz Nowakowski, Polacy w Szwecji: słownik biograficzny emigracji polskiej w Szwecji. Polonica Förlag, Sztokholm, 1992, s. 69. ISBN 91-87704-07-2. (S).
Zbigniew Andrzej Judycki, Polacy w świecie. Paryż, 1994. ISSN 1246-4953. (F).
Tadeusz Nowakowski, My, z Polski: 400 not biograficznych imigrantów polskich w Szwecji. Polonica Förlag, Sztokholm, 1997. ISBN 91-87704-25-0. (S).
Yvonne Sandberg-Norlund, Konstnärer i Solna (noty biograficzne), 1998. (S).
Tony Gyllenram, Färgrikt möte, SST Tidningen, 25.01.2000. (S).
Polak w świecie. Leksykon Polonii i Polaków za granicą. Polska Agencja Informacyjna, 2001. ISBN 83-223-2693-9. (PL).
M. Supruniuk, J. Krasnodębska, Mała galeria sztuki emigracyjnej. Ze zbiorów Archiwum Emigracji (katalog wystawy). Oficyna Wydawnicza Kucharski, Toruń, 2002. ISBN 83-916154-7-2. (PL).
Kto jest kim wśród Polonii szwedzkiej. Polonica Förlag, Sztokholm, 2003. ISBN 91-87704-40-4. (S).
Les artistes polonais en France, Edition Casimir-le-Grand, Paryż, 2004, ISSN 1277443X. (F).

Linki zewnętrzne

Biblioteka Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Archiwa i kolekcje osobowe

[1] „Malarstwo i rysunek Janiny Jasińskiej-Luterek”. Muzeum Lubuskie zaprasza na wystawę, Telewizja Gorzów 5 marca 2019.

[2] Twórczyni słynnego Arsenału i jej malarstwo w Spichlerzu, Gazeta Wyborcza Gorzów Wielkopolska 1 marca 2019.

[1]

[2]