Jaskinia za Źródłem Pierwsza
50°04′07″N 19°40′26″E/50,068611 19,673889| Plan jaskini | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Położenie | |
| Właściciel | |
| Długość |
10 m |
| Głębokość |
0 m |
| Deniwelacja |
3 |
| Wysokość otworów |
320 m n.p.m. |
| Ekspozycja otworów |
ku N, S |
| Kod |
J.GT-03.45 |
Położenie na mapie gminy Liszki  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu krakowskiego  | |
| 50°04′07″N 19°40′26″E/50,068611 19,673889
| |
| Strona internetowa | |
Jaskinia za Źródłem Pierwsza, Jaskinia za Źródłem I, Schronisko w Zimnym Dole V – jaskinia w skałach na orograficznie lewym zboczu doliny Zimny Dół na terenie wsi Czułów, w gminie Liszki w województwie małopolskim[1]. Pod względem geograficznym jest to obszar Garbu Tenczyńskiego w obrębie Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej[2].
Opis obiektu[edytuj | edytuj kod]
Jaskinia znajduje się powyżej Źródła w Zimnym Dole i powyżej domów (w kierunku północno-zachodnim od źródła). Jej otwór znajduje się w najdalej na zachód wysuniętej skale[1]. Jest to skała Byk zaliczana do skał Grupy Krowy[3]. Skała ma postać długiego muru skalnego. Duży, południowy otwór jaskini znajduje się na pęknięciu w środkowej części tego muru. Otwór ma wysokość 4 m. Ciągnie się za nim korytarz przebijający skałę na wylot. Wysokość korytarza stopniowo zmniejsza się, i przy północnym końcu skały wynosi już tylko 0,5 m[1].
Jaskinia powstała w strefie saturacji na ciosowym pęknięciu w wapieniach skalistych pochodzących z jury późnej. Nacieki bardzo ubogie – zwietrzałe nacieki grzybkowe powstałe z mleka wapiennego. Namulisko próchniczno-gliniaste, pochodzenia zewnętrznego – zostało przyniesione przez wody wlewające się do jaskini północnym otworem. Jaskinia jest widna tylko w okolicach otworów. Na jej ścianach w zasięgu światła rozwijają się porosty[1].
Historia poznania i dokumentacji[edytuj | edytuj kod]
Jaskinia znana była zapewne od dawna. W 1986 r. A. Górny i M. Szelerewicz umieścili ją w wykazie jaskiń pod nazwą Schronisko w Zimnym Dole V[4]. Dokumentację opracowali ci sami autorzy w sierpniu 1999 r. Plan jaskini opracował M. Szelerewicz[1].
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
W tej samej skale, ale w jej środkowej części znajduje się większa Jaskinia za Źródłem Druga[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Andrzej Górny, Mariusz Szelerewicz, Jaskinia za Źródłem I, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2020-01-20].
- ↑ Jerzy Kondracki, Geografia regionalna Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, ISBN 83-01-12479-2.
- ↑ Bouldering w Zimnym Dole [online] [dostęp 2019-12-22].
- ↑ M. Szelerewicz, A. Górny, Jaskinie Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo PTTK Kraj, 1986.
- ↑ Andrzej Górny, Mariusz Szelerewicz, Jaskinia za Źródłem II, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2020-01-20].