Jestřebí hory
 Widok na pasmo od strony południowo-zachodniej z Odolanowa | |
| Megaregion | |
|---|---|
| Prowincja | |
| Podprowincja | |
| Makroregion | |
| Mezoregion | |
| Mikroregion(y) | |
| Zajmowane jednostki administracyjne |
|
Jestřebí hory (pol. Góry Jastrzębie) – niewielkie pasmo górskie w północnych Czechach, w Sudetach Środkowych, w północno-zachodniej części Broumovská vrchovina.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Jestřebí hory położone są w środkowo-północnych Czechach, w kraju hradeckim, na obszarze Žacléřská vrchovina, na południowy zachód od Broumova. Rozciągają się od Gór Kruczych na północnym zachodzie do doliny rzeki Metuje na południowym wschodzie[2].
Pod względem geograficznym Jestřebí hory leżą w obrębie prowincji Masywu Czeskiego, podprowincji Sudety, mezoregionie Broumovská vrchovina.
Opis[edytuj | edytuj kod]
Jestřebí hory to niewielkie pasmo górskie złożone z kilkunastu wzniesień nieprzekraczających 750 m n.p.m., położone w dorzeczu rzek Metuji i Upy oraz ich dopływów. Pasmo o długości ok. 20 km rozciąga się na kierunku NW-SE, od północnych okolic Trutnova na północnym zachodzie do okolic miejscowości Hronov na południowym wschodzie. Od strony północno-zachodniej pasmo graniczy z Karkonoszami, od strony północnej z Górami Kruczymi, od strony północno-wschodniej z masywem Adršpašskoteplické skály, od strony wschodniej z Górami Stołowymi, od których oddzielone są rzekami Metuje i Jívka, od strony południowo-wschodniej z Pogórzem Orlickim (czes. Podorlická pahorkatina), a od południowo-zachodniej z Pogórzem Karkonoskim.
Obszar charakteryzuje się znacznymi deniwelacjami, stromymi zboczami i głębokimi dolinami potoków o dużych, nierównych spadkach. Zbocza wzniesień są dość strome, a linia grzbietowa – nieregularna. Środkowa część gór ma charakter wyraźnego grzbietu z najwyższą kulminacją Žaltman (739 m n.p.m.). Pasmo na południowym wschodzie stopniowo opada do doliny Metuje, obniżając się i zwężając. Najbardziej na południowy wschód wysunięta jest kulminacja Vrše 518 m n.p.m.[3]
Na obszarze pasma występuje znaczna liczba starych wyrobisk górniczych oraz hałd, a także nieliczne sztolnie, świadczące o bogatej działalności górniczej[3].
Miejscowości[edytuj | edytuj kod]
Ważniejsze miejscowości w obrębie gór oraz w ich otoczeniu, to: Červený Kostelec, Hronov, Náchod, Rtyně v Podkrkonoší, Malé i Velké Svatoňovice, Trutnov, Úpice.
Budowa geologiczna[edytuj | edytuj kod]
Jestřebí hory należą do południowo-zachodniego skrzydła niecki śródsudeckiej. Zbudowane są ze skał osadowych, głównie z konglomeratów, piaskowców i iłowców wieku okresu karbońskiego. Najwyższy Žaltman zbudowany jest z arkozy.
Grzbiet pasma ma postać progu denudacyjnego (kuesty). Warstwy zapadają ku północnemu wschodowi. Podnóże pasma wypełniają osady z okresu ostatniego zlodowacenia.
Rzeźba[edytuj | edytuj kod]
Pasmo charakteryzuje się urozmaiconą rzeźbą terenu, jego struktura to pojedyncze wypiętrzenie, którego oś ułożona jest na kierunku NW-SE.
Krajobraz[edytuj | edytuj kod]
Krajobraz pasma jest typowy dla niskich gór z wyraźnie zaznaczonymi wzniesieniami, cały obszar jest pagórkowaty i niezwykle urozmaicony. Zbocza poprzecinane są dolinami rzek i potoków. Krajobraz uległ znacznym przeobrażeniom, pierwotny wygląd niskich gór zachowany został w środkowej, najmniej zaludnionej części. Poza tym teren dość zurbanizowany i zaludniony. Część obszaru zajmują lasy, duże kompleksy leśne zachowały się tylko na trudno dostępnych wzniesieniach, dolne partie zajmują łąki i użytki rolne, a w dolinach wzdłuż potoków skupiło się osadnictwo.
Wody[edytuj | edytuj kod]
Pasmo należy do zlewiska Morza Północnego. Odwadniane jest przez Metuje, Jivka i Markušovický potok oraz ich dopływy.
Roślinność[edytuj | edytuj kod]
Całe pasmo porośnięte jest lasem szczególnie świerkowym występuje również buk, dąb, klon i modrzew.
Ochrona przyrody[edytuj | edytuj kod]
Północno-wschodnią część pasma z najwyższą partią obejmuje CHKO Broumovsko.
Historia[edytuj | edytuj kod]
- W przeszłości przez góry przechodziła południowa granica księstwa świdnickiego, kilka wieków później północna granica Protektoratu Czech i Moraw.
- Południowo-zachodnią częścią pasma równolegle do grzbietu przebiega linia umocnień z okresu przed II wojną światową.
Inne[edytuj | edytuj kod]
Góry według czeskiej nomenklatury są geomorfologiczną częścią obszaru Broumovská vrchovina i Czesi zaliczają je do regionu Žacléřská vrchovina, niewystępującego w polskim podziale Sudetów.[4]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Fizjografia. [dostęp 2011-12-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-07)].
- ↑ Położenie
- ↑ a b Jestřebí hory
- ↑ Fizjo grafia różnice polsko-czeskie. [dostęp 2011-12-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-07)].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Linki[edytuj | edytuj kod]
- Jestřebí hory (cz.)
- Informacja turystyczna w Upicach (cz.)
- Zapomniane zabytki i zdrada. bunkry.cz. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-05-18)]. (cz.)