Jezioro Domowe Małe

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jezioro Domowe Małe
Ilustracja
Jezioro Domowe Małe
Położenie
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Region

Pojezierze Mrągowskie

Morfometria
Powierzchnia

11,0-11,4 ha

Głębokość
• maksymalna


3,8 m

Długość linii brzegowej

1440m

Objętość

255,2 tys. m³

Hydrologia
Klasa czystości wody

non[1] (w roku 2004)

Położenie na mapie Szczytna
Mapa konturowa Szczytna, blisko centrum u góry znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Jezioro Domowe Małe”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry nieco na prawo znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Jezioro Domowe Małe”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, blisko centrum na dole znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Jezioro Domowe Małe”
Położenie na mapie powiatu szczycieńskiego
Mapa konturowa powiatu szczycieńskiego, w centrum znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Jezioro Domowe Małe”
Ziemia53°34′02″N 20°59′41″E/53,567222 20,994722

Jezioro Domowe Małejezioro w woj. warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w całości położone w granicach administracyjnych miasta Szczytna.

Dane morfometryczne[edytuj | edytuj kod]

Powierzchnia zwierciadła wody według różnych źródeł wynosi od 11,0 ha[2] do 11,4 ha[potrzebny przypis].

Średnia głębokość jeziora wynosi 2,2 m[potrzebny przypis], natomiast głębokość maksymalna jeziora wynosi 3,8 m[1][3]. Średnia wysokość zwierciadła wody wynosi 140 m n.p.m.[potrzebny przypis]

W oparciu o badania przeprowadzone w 2004 roku wody jeziora zaliczono do wód pozaklasowych[1].

Hydrologia[edytuj | edytuj kod]

  • Zlewnia bezpośrednia: 22 ha
  • Zlewnia całkowita: 800 ha
  • Na zachodnim krańcu łączy się rowem z Długim, ze wschodniego krańca wypływa Kanał Domowy, który łączy jeziora z dopływem rzeki Sawica, następnie Omulwią i Narwią.

Inne dane[edytuj | edytuj kod]

  • jezioro silnie zeutrofizowane
  • w całości otoczone zabudowaniami miejskimi i roślinnością parkową
  • na jeziorze jest jedna okresowa wyspa, która jednak pojawia się tylko w trakcie niskiego poziomu wód
  • występuje ptactwo wodne, głównie łabędzie, kaczki, perkozy i rybitwy oraz łyski

Rekreacja[edytuj | edytuj kod]

  • woda pozaklasowa, w żadnym stopniu nie nadaje się do kąpieli
  • zbyt niskie umiejscowienie rur nad rowem łączącym jeziora uniemożliwia wpłynięcia np. kajakiem z Jeziora Długiego.
  • wokół jeziora przebiega chodnik, ścieżki rowerowe i szlak rowerowy
  • całe jezioro otoczone jest parkiem, przez większość roku zadbanym i oświetlonym, z ławkami
  • w parku jest "Plac Wolności", z czynnym sezonowo ozdobnym basenem (obecnie zasypany)

Wędkarstwo[edytuj | edytuj kod]

  • typ jeziora: linowo-szczupakowy
  • najczęściej występujący gatunek - leszcz, płoć
  • całkowity zakaz łowienia w trzcinowiskach (lęgi ptaków)
  • okresowo zarybiane, np. sumem jednak wpuszczany gatunek jest błyskawicznie wyławiany
  • ilość wędkarzy - bardzo duża jak na tak mały zbiornik
  • w okresie zimy na jeziorze zdecydowanie więcej jest wyławiaczy ochotki niż wędkarzy podlodowych

Degradacja[edytuj | edytuj kod]

Za czasów niemieckich jeziora były bardzo czyste i zadbane, kąpano się także w jeziorze Małym.

Obecnie jezioro wykazuje cechy zbiorników silnie zanieczyszczonych o znacznym przetlenieniu wód powierzchniowych latem (bardzo silne zakwity glonów) i pomimo charakteru polimiktycznego – całkowicie odtlenionymi wodami naddennymi zawierającymi siarkowodór. Charakterystyczne są też bardzo wysokie zawartości związków biogennych (fosfor i azot) oraz substancji organicznych.

Jezioro ponadto jest podatne na degradację i ma niekorzystne położenie – cała zlewnia jest zurbanizowana. Woda deszczowa z dużego procentu powierzchni miasta spłukiwana jest do jezior. Większość wody wpada Jeziora Małego poprzez kilkanaście kolektorów burzowych (największy o średnicy 1 m).

W latach PRL nie dbano o jeziora. Największy wpływ na degradację jezior miały:

  • Lenpol
  • Spółdzielnia Mleczarska
  • Wody burzowe

Rewitalizacja[edytuj | edytuj kod]

Od lat mówi się[kto?] o rewitalizacji jezior. Pierwsze plany związane były z wykopaniem rowu, który połączyłby Długie (a więc także pośredni i Domowe Małe) z jeziorami Szczycionek i Sasek Wielki. Od początku jednak nie było pieniędzy na zrobienie szerokiego, żeglownego rowu, a urzędnikom[kto?] szkoda było tworzyć inwestycję, która polegałaby wyłącznie na wykopaniu wąskiego rowu zasilającego miejskie jeziora w czystszą wodę.

W kolejnych latach pomysł rowu powracał, ale pojawiały się także inne:

  • mechaniczne czyszczenie dna jeziora
  • chemiczne czyszczenia dna
  • napowietrzanie wody
  • wymuszanie ruchu wody

Hydronimia[edytuj | edytuj kod]

Według urzędowego spisu opracowanego przez Komisję Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych (KNMiOF) nazwa tego jeziora to Jezioro Domowe Małe[4]. Dawniej funkcjonowały też nazwy: Okrągłe Dom Mały, Miejskie Szczycieńskie, Jezioro Małe,[potrzebny przypis] lub Miejskie[3].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c według "Raportu o stanie środowiska województwa warmińsko-mazurskiego w 2004 roku" za Adam Choiński: Katalog jezior Polski. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 392. ISBN 83-232-1732-7.
  2. Adam Choiński: Katalog jezior Polski. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 392. ISBN 83-232-1732-7.
  3. a b Opis jeziora w informatorze turystyczno-przyrodniczym www.jezioro.com.pl. [dostęp 2011-03-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-27)].
  4. Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 2. Wody stojące, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 66, ISBN 83-239-9607-5.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]