Przejdź do zawartości

Johann Friedrich Edelmann

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Johann Friedrich Edelmann
Jean-Frédéric Edelmann
Data i miejsce urodzenia

5 maja 1749
Strasburg

Pochodzenie

alzackie

Data i miejsce śmierci

17 lipca 1794
Paryż

Gatunki

muzyka poważna, muzyka klasycystyczna

Zawód

kompozytor, klawesynista, pianista

Johann Friedrich Edelmann, fr. Jean-Frédéric Edelmann (ur. 5 maja 1749 w Strasburgu, zm. 17 lipca 1794 w Paryżu[1][2][3]) – kompozytor, klawesynista i pianista pochodzenia alzackiego[1][2].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Strasburskim (1770)[2]. Od około 1774 roku działał w Paryżu[1][2][3]. Do grona jego uczniów należeli m.in. Étienne Méhul i Louis Adam[2]. Po wybuchu rewolucji francuskiej przyłączył się do stronnictwa jakobinów i został mianowany administratorem departamentu Dolnego Renu[2][3]. Został stracony na gilotynie w okresie rządów terroru[1][2][3].

W swojej twórczości nawiązywał do dorobku Ch.W. Glucka i włoskiej szkoły klawiszowej[1]. W utworach na instrumenty klawiszowe wprowadzał efekty orkiestrowe, w tym unisonowe prowadzenie tematów i kilkukrotne wzmacnianie ostatnich akordów[1]. Swoją działalnością przyczynił się do popularyzacji fortepianu we Francji[1][2].

Wybrane kompozycje

[edytuj | edytuj kod]

(na podstawie materiałów źródłowych[2])

Utwory instrumentalne

  • 6 sonat na klawesyn i skrzypce ad libitum op. 1 (Paryż 1775)
  • 6 sonat na klawesyn i skrzypce ad libitum op. 2 (Paryż 1776)
  • 2 divertissements na klawesyn i skrzypce ad libitum op. 3 (Paryż 1776)
  • Sinfonie na klawesyn, 2 skrzypcie, 2 rogi i wiolonczelę ad libitum op. 4 (Paryż 1776)
  • 4 sonaty na klawesyn i skrzypce ad libitum op. 5 (Paryż 1777)
  • 3 sonaty na klawesyn i skrzypce ad libitum op. 6 (Paryż 1778)
  • 2 sonaty na klawesyn i skrzypce ad libitum op. 7 (Paryż 1779)
  • 3 sonaty na klawesyn i skrzypce ad libitum op. 8 (Paryż 1779)
  • 4 kwartety na klawesyn, 2 skrzypiec i altówkę op. 9 (Paryż 1781)
  • 4 sonaty na klawesyn i skrzypce ad libitum op. 10 (Paryż 1782)
  • Koncert na klawesyn, 2 skrzypiec, 2 oboje, 2 rogi i bas ad libitum op. 12 (Paryż 1782)
  • 4 sonates en quatuor na klawesyn, 2 skrzypiec i bas ad libitum op. 13 (Paryż 1784)
  • 3 koncerty na klawesyn, 2 skrzypice i altówkę op. 14 (Paryż 1785)
  • 4 divertissements na klawesyn, 2 skrzypiec i altówkę op. 15 (Paryż 1786)
  • Airs pour clavecin ou le forte piano op. 16 (Paryż 1788)

Utwory sceniczne

  • scène lirique La Bergère des Alpes (wyst. Paryż 1781)
  • drame lyrique Ariane dans l’isle de Naxos (wyst. Paryż 1782)
  • opera-baler Diane et l’amour (wyst. Paryż 1802)
  • balet Feu (wyst. Paryż 1782)

Oratorium

  • Esther (wyst. Paryż 1781)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 3. Część biograficzna efg. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1987, s. 3–4. ISBN 83-224-0344-5.
  2. a b c d e f g h i Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 2 Conf–Gysi. New York: Schirmer Books, 2001, s. 985–986. ISBN 0-02-865527-3.
  3. a b c d Bertil van Boer: Historical Dictionary of Music of the Classical Period. Lanham: Scarecrow Press, 2012, s. 178. ISBN 978-0-8108-7183-0.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]