Juan Orrego-Salas

Juan Orrego-Salas
Imię i nazwisko	Juan Antonio Orrego-Salas
Data i miejsce urodzenia	18 stycznia 1919 ; Santiago
Pochodzenie	chilijskie
Data i miejsce śmierci	24 listopada 2019 ; Bloomington
Gatunki	muzyka poważna
Zawód	kompozytor

Juan Antonio Orrego-Salas^[1]^[2]^[3]^[4] (ur. 18 stycznia 1919 w Santiago^[1]^[2]^[3]^[4], zm. 24 listopada 2019 w Bloomington w stanie Indiana^[5]) – chilijski kompozytor.

Życiorys

Ukończył studia humanistyczne w Liceo Aléman^[3]. W latach 1936–1943 studiował w Conservatorio Nacional de Música w Santiago, gdzie jego nauczycielami byli Pedro Humberto Allende i Domingo Santa Cruz^[1]^[2]^[4]. Uzyskał też dyplom na wydziale architektury Pontificia Universidad Católica de Chile, gdzie w 1938 roku założył uniwersytecki chór^[1]^[2]. Jako stypendysta Fundacji Rockefellera i Fundacji Pamięci Johna Simona Guggenheima przebywał w latach 1944–1946 w Stanach Zjednoczonych, gdzie studiował u Paula Henry’ego Langa i Georga Herzoga na Columbia University, Randalla Thompsona na Princeton University i Aarona Coplanda w Berkshire Music Center w Tanglewood^[1]^[2]^[3]^[4]. Po powrocie do kraju wykładał od 1947 roku na Universidad de Chile^[1]^[2]^[3]^[4]. Od 1949 roku był redaktorem „Revista musical chilena”^[1]^[2]^[3], od 1950 roku pisał też krytyki muzyczne do gazety El Mercurio^[2]. W latach 1955–1957 pełnił funkcję dyrektora Instituto de Extensión Musical^[1].

W 1961 roku został profesorem zorganizowanego przez siebie Latin American Music Center przy Indiana University w Bloomington, gdzie w latach 1975–1980 pełnił funkcję dziekana wydziału kompozycji^[1]^[2]. Działał na rzecz upowszechnienia wiedzy o muzyce Ameryki Łacińskiej, organizując poświęcone jej koncerty i festiwale, a także poprzez utworzenie biblioteki nagrań^[1].

Otrzymał Olga Cohen Prize (1956 i 1958)^[1]^[2]. Od 1971 roku był członkiem korespondentem Academia de Artes Chilena^[1]^[2]^[3]. W 1992 roku otrzymał chilijską Premio Nacional de Arte^[1]^[2].

Twórczość

Początkowo tworzył w stylu neoklasycznym, nawiązując do twórczości Manuela de Falli i Paula Hindemitha^[1]. Kompozycje z tego okresu odznaczają się lirycznością i politonalnością^[1]. W późniejszym okresie zwrócił się w stronę minimalizmu, stosując repetycję fraz melodycznych z ich stopniowym wydłużaniem^[1]. Sięgał też po elementy atonalności^[1].

Wybrane kompozycje

(na podstawie materiałów źródłowych)^[2]^[4]

Utwory orkiestrowe

Escenas de cortes y pastores (1946)
Obertura festiva (1948)
6 symfonii (I 1949, II „to the memory of a wanderer” 1954, III 1961, IV „of the distant answer” 1966, V 1995, VI „semper reditus” 1996)
2 koncerty fortepianowe (I 1950, II 1955)
Concierto de cámara (1952)
Serenata concertante (1954)
Jubilaeus musicus (1956)
Psalms na orkiestrę dętą (1962)
Concerto a tre na skrzypce, wiolonczelę, fortepian i orkiestrę (1962)
Koncert na orkiestrę dętą (1964)
Quattro liriche brevi na saksofon i orkiestrę kameralną (1967)
Volte na orkiestrę kameralną (1971)
Variaciones serenas na orkiestrę smyczkową (1971)
Koncert na obój i orkiestrę smyczkową (1980)
Koncert skrzypcowy (1983)
Riley’s Merriment (1986)
Fantasia na fortepian i orkiestrę dętą (1986)
Koncert wiolonczelowy (1992)
Introduction and Allegro Concertante na fortepian na 4 ręce i orkiestrę kameralną (1999)

Utwory kameralne

Sonata skrzypcowa (1945)
Sonata a duo na skrzypce i altówkę (1945)
Sonata na bandoneon (1952)
Sekstet na klarnet, kwartet smyczkowy i fortepian (1953)
Duos concertines „In memoriam Hans Kindler” na wiolonczelę i fortepian (1955)
Pastorale y scherzo na skrzypce i fortepian (1956)
2 divertimenta na flet, obój i fagot (1956)
2 kwartety smyczkowe (I 1957, II 1995)
Concertino na kwartet dęty blaszany (1963)
Sonata a quattro (Edgewood Sonata) na flet, obój, klawesyn i kontrabas (1964)
2 tria na skrzypce, wiolonczelę i fortepian (I 1966, II 1977)
Quattro liriche brevi na saksofon altowy i fortepian (1967)
Mobili na altówkę i fortepian (1967)
A Greeting Cadenza na altówkę (1970)
Esquinas na gitarę (1971)
Serenata na flet i wiolonczelę (1972)
Sonata de estió na flet i fortepian (1972)
Presencias na flet, obój, klarnet, klawesyn, skrzypce, altówkę i wiolonczelę (1972)
De Profundis na tubę i kwartet wiolonczelowy (1979)
Variations for a Quiet Man na klarnet i fortepian (1980)
Tangos na 11 wykonawców (1982)
Balada na wiolonczelę i fortepian (1983)
Glosas na skrzypce i gitarę (1984)
Variations on a Chant na harfę (1984)
Gyrocantus na flet, klarnet, perkusję, klawesyn lub czelestę, skrzypce i wiolonczelę (1987)
Midsummer Diversions na wiolonczelę i tubę (1987)
Partita na saksofon altowy i trio fortepianowe (1988)
3 Fanfares na kwintet dęty blaszany (1994)
Encuentros na fortepian i kwartet smyczkowy (1997)
Espacios na wiolonczelę i fortepian (1998)

Utwory fortepianowe

2 suity (I 1946, II 1951)
Variaciones y fuga sobre el tema de un pregón (1946)
Diez piecas simples (1951)
Canción y danza (1951)
Rústica (1952)
Sonata (1967)
Dialogues in Waltz na fortepian na 4 ręce (1984)
Rondo-Fantasia (1984)
Cantango na 2 fortepiany (1999)

Utwory na chór a cappella

Villancico (1942)
Romance a lo divino (1942)
Let Down the Bars, Oh Death (1945)
Romances pastorales (1945)
Romance a la muerte del Señor Don Gato (1946)
Cánones y rondas (1946)
Cánticos de Navidad (1948)
Tres madrigales (1967)
Saludo (1988)

Utwory wokalno-instrumentalne

Canciones en tres movimientos na sopran i kwartet smyczkowy (1945)
Cantata de Navidad ma sopran i orkiestrę (1946)
Canciones castellanas na sopran i 8 instrumentów (1948)
Cantos de Advenimiento na głosy żeńskie, wiolonczelę i fortepian (1948)
El Alba del Alhelí na sopran i fortepian (1950)
Garden Songs na sopran, flet, altówkę i harfę (1959)
Alabanzas a la Virgen na głos i fortepian (1959)
Alboradas na chór żeński, harfę, fortepian, kotły i perkusję (1965)
América, no en vano invocamos tu nombre na sopran, baryton, chór męski i orkiestrę (1966)
Missa „in tempore discordiae” na tenora, chór i orkiestrę (1969)
Palabras de Don Quijote na baryton i orkiestrę kameralną (1970)
The Days of God na sopran, alt, tenora, baryton, chór i orkiestrę (1976)
Psalms na baryton i fortepian (1977)
Un Canto a Bolivár na głosy męskie i zespół instrumentów ludowych (1981)
Canciones en el estilo popular na głos i gitarę (1981)
Bolivár na recytatora, chór i orkiestrę (1982)
Yo digo lo que no digo na głosy i instrumenty popowe (1983)
Biografía Mínima de Salvador Allende na głosy, gitarę, trąbkę i perkusję (1983)
Cinco canciones a seis na mezzosopran, 2 skrzypiec, klarnet, wiolonczelę i fortepian (1984)
Ash Wednesday na mezzosopran i orkiestrę smyczkową (1984)
Cancion de Cuna na głos i fortepian (1991)
La Ciudad Celeste na baryton, chór i orkiestrę (1992)
Canto a la Cordillera na chór i orkiestrę (1998)

Balety

Juventud (1948)
Umbral del sueño (1951)
The Tumbler’s Prayer (1960)

Opery

opera-oratorium El Retablo del rey pobre (1948–1950, wyst. Bloomington 1950)
Windows (1987–1990)

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 7. Część biograficzna n–pa. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2002, s. 12. ISBN 978-83-224-0808-7.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 4 Levy–Pisa. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2667–2668. ISBN 0-02-865529-X.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 655. ISBN 0-674-37299-9.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Martha Furman Schleifer, Gary Galván: Latin American Classical Composers: A Biographical Dictionary. Lanham: Rowman & Littlefield, 2016, s. 445. ISBN 978-0-8108-8870-8.
↑ Muere a los 100 años el compositor Juan Orrego Salas, patriarca de la música chilena. scherzo.es, 2019-11-26. [dostęp 2022-10-07]. (hiszp.).

[encmuz-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 7. Część biograficzna n–pa. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2002, s. 12. ISBN 978-83-224-0808-7.

[baker-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 4 Levy–Pisa. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2667–2668. ISBN 0-02-865529-X.

[harvard-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 655. ISBN 0-674-37299-9.

[latinamerican-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Martha Furman Schleifer, Gary Galván: Latin American Classical Composers: A Biographical Dictionary. Lanham: Rowman & Littlefield, 2016, s. 445. ISBN 978-0-8108-8870-8.

[scherzo-5] Muere a los 100 años el compositor Juan Orrego Salas, patriarca de la música chilena. scherzo.es, 2019-11-26. [dostęp 2022-10-07]. (hiszp.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]