Julius Franz

Julius Heinrich Georg Franz (ur. 28 czerwca 1847 w Miastku, zm. 28 stycznia 1913 we Wrocławiu) – pruski astronom, twórca map księżycowych.

Życiorys

Dzieciństwo i młodość

Był synem Wilhelma i Anny Succo. Rodzice pochodzili z Darłowa, skąd przybyli do Miastka. Wilhelm Franz był lekarzem powiatowym, który odpowiadał również za stan sanitarny na podległym sobie terenie. Ojciec zmarł, gdy Julius miał siedemnaście lat. Po ukończeniu szkoły w rodzinnym mieście rozpoczął studia astronomiczne i matematyczne na Uniwersytecie w Greifswaldzie, które kontynuował w Halle i Berlinie. Studia ukończył w 1872, pisząc pracę doktorską o funkcjonowaniu wahadła Foucaulta.

Praca naukowa

Podczas pobytu w Berlinie pracował w Astronomicznym Instytucie Obliczeniowym. Przez trzy lata przebywał w Szwajcarii, gdzie rozwijał się naukowo w obserwatorium astronomicznym w Neuchâtel, uzyskując habilitację. Przez kolejne dwie dekady związał się z Katedrą Astronomii uniwersytetu w Królewcu. Wyspecjalizował się w pomiarach heliometrycznych – odległościach kątowych między poszczególnymi gwiazdami. Skupił się zwłaszcza na układzie podwójnym 61 Cygni, który złożony jest z dwóch gwiazd w gwiazdozbiorze Łabędzia.

W 1882 został szefem niemieckiej ekspedycji astronomicznej, która została wysłana do Karoliny Północnej. Kilkumiesięczna ekspedycja polegała na obserwacji tranzytu Wenus.

Twórca map księżycowych

Zasłynął jako badacz Księżyca i stał się jednym z twórców selenografii. Stał się autorytetem w swojej dziedzinie, pozostawił wiele szczegółowych opisów poszczególnych kraterów. W 1897 objął stanowisko szefa Katedry Astronomii Uniwersytetu Wrocławskiego, gdzie kierował uniwersyteckim obserwatorium astronomicznym.

Na jego cześć jeden z kraterów Księżyca otrzymał w 1935 nazwę Franz^[1].

Wybrane publikacje

Die Konstanten der physischen Libration des Mondes, 1889.
Die Figur des Mondes, 1899.
Der Mond, 1906.
Die Randlandschaften des Mondes, 1913.

Przypisy

↑ Franz on Moon. [w:] Gazetteer of Planetary Nomenclature [on-line]. IAU, USGS Astrogeology Science Center, NASA. [dostęp 2016-11-08]. (ang.).

Bibliografia

Marcin Barnowski. Człowiek z Miastka został upamiętniony na Księżycu. „Głos Bytowa i Miastka (tygodniowy dodatek do Głosu Pomorza)”. 221, s. 4, 2012-09-21.

Linki zewnętrzne

Nekrolog. „Monthly Notices of the Royal Astronomical Society”. 74, s. 281-282, luty 1914. Bibcode: 1914MNRAS..74Q.281. (ang.).
Willi Jahn: Franz, Julius. w: Neue Deutsche Biographie. Tom 5, Berlin 1961, ISBN 3-428-00186-9, s. 372, wersja zdigitalizowana (niem.)

[gazetteer-1] Franz on Moon. [w:] Gazetteer of Planetary Nomenclature [on-line]. IAU, USGS Astrogeology Science Center, NASA. [dostęp 2016-11-08]. (ang.).

[1]