Józef Rajski

Józef Rajski
Data i miejsce urodzenia	1 stycznia 1868 ; Nowy Targ
Data i miejsce śmierci	24 listopada 1936 ; Nowy Targ
	Burmistrz Nowego Targu
Okres	od 5 grudnia 1907; do stycznia 1919
Poprzednik	Mikołaj Halikowski
Następca	?
	Burmistrz Nowego Targu
Okres	od sierpnia 1924; do połowy lipca 1933
Poprzednik	Franciszek Dworski
Następca	Franciszek Drużbacki
	Poseł na Sejm Ustawodawczy; (II Rzeczypospolitej)
Okres	od 1919; do 1922
Przynależność polityczna	Polskie Stronnictwo Ludowe – Lewica
	Odznaczenia

Józef Rajski^[a] (ur. 1 stycznia 1868 w Nowym Targu, zm. 24 listopada 1936 tamże) – polski rzeźnik, przedsiębiorca, w latach 1907–1919 i 1924–1933 burmistrz Nowego Targu, w latach 1919–1922 poseł na Sejm Ustawodawczy z listy PSL „Piast”.

Życiorys

Prawdopodobnie ukończył 4 klasy szkoły ludowej^[2] lub trzy klasy szkoły powszechnej^[3]. Po trzyletniej służbie w wojsku austriackim osiadł na gospodarstwie rolnym i założył wytwórnię wędlin. W 1902 roku został wybrany do rady miejskiej, a parę lat później do rady powiatowej – w obu zasiadał do końca życia, wybierany na kolejne kadencje. W maju 1907 roku został wiceburmistrzem, a od 5 grudnia 1907 roku – burmistrzem Nowego Targu. Funkcję tę pełnił do momentu wyboru go na posła Sejmu Ustawodawczego w 1919 roku, a następnie – od 1924 roku do połowy lipca 1933 roku.

W styczniu 1919 roku został wybrany posłem do Sejmu Ustawodawczego z listy nr 13 (Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast”) w okręgu wyborczym nr 39 z powiatów: nowotarskiego, limanowskiego, myślenickiego i powiatu sądowego Dobczyce. W Sejmie był członkiem Komisji Miejskiej i Komisji Przemysłowo-Handlowej^[2]^[3].

Położył duże zasługi w rozbudowie miasta i jego instytucji gospodarczych. Był dyrektorem Towarzystwa Rolniczo-Zaliczkowego, Towarzystwa Rolniczo-Handlowego „Podhale”, członkiem władz TSL, „Sokoła” w Nowym Targu i Powiatowej Kasy Oszczędności. Od 1913 roku był członkiem Tymczasowego Komitetu Narodowego w Nowym Targu. Był jednym z organizatorów PSL „Piast” na Podhalu, Spiszu i Orawie^[2]^[3].

Życie prywatne

Józef Rajski był synem Bartłomieja (rolnika) i Marii z domu Jarkiewicz. Miał m.in. braci: Andrzeja (ur. w 1859) – sędziego sądu powiatowego w Przeworsku i Antoniego (1866–1935) – księdza, długoletniego proboszcza w Lanckoronie. Ożenił się z Marią Rzepecką, z którą miał liczne potomstwo^[2].

Uwagi

↑ Józef Rajski, będąc burmistrzem Nowego Targu, używał nazwiska Rayski^[1].

Przypisy

↑ Nekrologi Józefa Rayskiego opublikowane w Ilustrowanym Kurierze Codziennym dostępne w serwisie Nekrologia Marka Minakowskiego. wielcy.pl/nekrologia, 1936-11-26. s. 18. [dostęp 2022-12-25].
↑ ^a ^b ^c ^d Jan Bujak: Rajski Józef. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 30: Radziwiłłowa Anna – Rajewski Zdzisław. Warszawa – Kraków: Polska Akademia Nauk – Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla, 1987, s. 488–489. ISBN 83-04-02733-X.
↑ ^a ^b ^c Biblioteka sejmowa – Parlamentarzyści RP: Józef Rajski. [dostęp 2022-12-25].

[2] Józef Rajski, będąc burmistrzem Nowego Targu, używał nazwiska Rayski^[1].

[N-1] Nekrologi Józefa Rayskiego opublikowane w Ilustrowanym Kurierze Codziennym dostępne w serwisie Nekrologia Marka Minakowskiego. wielcy.pl/nekrologia, 1936-11-26. s. 18. [dostęp 2022-12-25].

[PSB-3] Jan Bujak: Rajski Józef. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 30: Radziwiłłowa Anna – Rajewski Zdzisław. Warszawa – Kraków: Polska Akademia Nauk – Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla, 1987, s. 488–489. ISBN 83-04-02733-X.

[BS-4] Biblioteka sejmowa – Parlamentarzyści RP: Józef Rajski. [dostęp 2022-12-25].

[a]

[2]

[3]

[1]

Burmistrzowie (do 1950)	Franz Maas (do ok. 1830) Antoni Piątkowski (ok. 1830-1832) Julian Wiśniewski (1867–1883) Józef Schowal (1883–1886) Franciszek Ksawery Sheybal (1897–1898, komisarz rządowy) Mikołaj Halikowski (1898–1907) Józef Rajski (1907–1922) Franciszek Dworski (1922–1924) Józef Rajski (1924–1933) Franciszek Drużbacki (1934) Andrzej Franciszek Stachoń (1934–1939) Jan Stanek (1939–1945, burmistrz komisaryczny) Adam Michał Szoski (1945) Franciszek Placzyk Władysław Nehring (1945) Tomasz Magierski (1945–1949) Edward Ludomir Kotowski (1949–1950)
Przewodniczący Prezydium MRN (1950–1973)	Franciszek Jakobiszyn (1950–1954) Antoni Władysław Głąbiński (1954–1955) Stanisław Antolak (1955–1956) Kazimierz Wielgus (1956–1958) Leon Leja (1958–1959) Bolesław Sidziński (1959–1966) Jan Żmuda (1966–1970) Józef Różański (1970–1973)
Naczelnicy (1973–1990)	Jan Kazimierz Kasprzycki Władysław Gawlas Andrzej Hadowski Stanisław Ślimak (do 1990)
Burmistrzowie (od 1990)	Józef Jan Rams (1990–1994) Czesław Borowicz (1994–1996) Marek Fryźlewicz (1996–2014) Grzegorz Watycha (od 2014)