Język balantak
| Obszar | |||
|---|---|---|---|
| Liczba mówiących |
30 tys. (2010) | ||
| Pismo/alfabet | |||
| Klasyfikacja genetyczna | |||
| |||
| Status oficjalny | |||
| Ethnologue | 5 rozwojowy↗ | ||
| Kody języka | |||
| ISO 639-3 | blz | ||
| IETF | blz | ||
| Glottolog | bala1315 | ||
| Ethnologue | blz | ||
| BPS | 0511 2 | ||
| WALS | blk | ||
| W Wikipedii | |||
| |||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||
Język balantak (lub balanta, Wurung Balantak), także kosian[1][2] lub sian[3] – język austronezyjski używany w indonezyjskiej prowincji Celebes Środkowy (kabupaten Banggai)[1]. Według danych z 2010 r. posługuje się nim 30 tys. osób[3]. Ojczyzna grupy etnicznej Balantak obejmuje kecamatany Balantak, Balantak Selatan, Lamala i Masama[4].
Według doniesień z 1991 i 2012 pozostaje w szerokim użyciu w różnych sferach życia codziennego. W administracji, edukacji i sferze religijnej oraz w komunikacji międzyetnicznej wykorzystywany jest język indonezyjski[5][6]. Niektórzy użytkownicy tego języka, którzy zamieszkują wsie we wnętrzu wyspy, opierają się wpływom języka narodowego[3][7].
Odnotowano pewne różnice dialektalne, ale nie są one zbyt duże. Dialekt batubiring (związany ze wsiami Dolom, Talima i Talima B) to odmiana o wyższym statusie, która jest wykorzystywana w materiałach pisanych[8]. Balantak jest najbliżej spokrewniony z językiem banggai[2][9].
Spotykane w literaturze nazwy „kosian” i „sian” pochodzą od form przeczenia w tym języku; nie są powszechnie używane na poziomie lokalnym[9].
Od lat 80. XX w. badania wśród Balantak prowadzili Robert i Marilyn Busenitz, w ramach współpracy Universitas Hasanuddin i Summer Institute of Linguistics[10]. Materiały lingwistyczne poświęcone językowi balantak to m.in. opisy gramatyki: Struktur Bahasa Balantak (1992)[11], A Grammar of Balantak (2012)[12] oraz słownik Kamus Balantak-Indonesia-Inggeris (2000)[13].
Jest zapisywany alfabetem łacińskim[1]. Służy przede wszystkim jako język ustny, przy czym jego forma pisana pojawia się w sferze religijnej i wiadomościach tekstowych[3]. Zainicjowano projekty, które przyczyniły się do rozwoju zalążków piśmiennictwa w tym języku; wypracowano wstępne konwencje ortografii[14].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c David M. Eberhard, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Balantak, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [dostęp 2022-06-09] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06] (ang.).
- ↑ a b Harald Hammarström, Robert Forkel, Martin Haspelmath, Sebastian Bank: Balantak. Glottolog 4.6. [dostęp 2024-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-08-21)]. (ang.).
- ↑ a b c d David Mead: Balantak. Sulawesi Language Alliance. [dostęp 2023-01-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-01-16)]. (ang.).
- ↑ Busenitz i van den Berg 2012 ↓, s. 1.
- ↑ Busenitz 1991 ↓, s. 10.
- ↑ Busenitz i van den Berg 2012 ↓, s. 3–4.
- ↑ Busenitz 1991 ↓, s. 9.
- ↑ Busenitz i van den Berg 2012 ↓, s. 3.
- ↑ a b Busenitz i van den Berg 2012 ↓, s. 2.
- ↑ Busenitz i van den Berg 2012 ↓, s. 7.
- ↑ Latif Rozali, Asri Hente, Darwis Mustafa, Nurhayati Ponulele: Struktur Bahasa Balantak. Jakarta: Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa, Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, 1992. ISBN 979-459-190-4. OCLC 27856805. [dostęp 2023-01-06]. (indonez.).
- ↑ Busenitz i van den Berg 2012 ↓.
- ↑ Syahrain Suni, Daniel Bradbury: Kamus Balantak-Indonesia-Inggeris = Balantak-Indonesian-English Dictionary. Luwuk: Pemerintah Daerah Kabupaten Banggai, 2000. OCLC 1443710854. (indonez. • ang.).
- ↑ Busenitz i van den Berg 2012 ↓, s. 4.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Robert L. Busenitz: Lexicostatistic and sociolinguistic survey of Balantak and Andio. W: Timothy Friberg (red.): UNHAS-SIL: more Sulawesi sociolinguistic surveys 1987–1991. Ujung Pandang: Summer Institute of Linguistics in cooperation with the Department of Education and Culture, 1991, s. 1–17, seria: Workpapers in Indonesian Languages and Cultures 11. OCLC 221151939. [dostęp 2024-08-21]. (ang.).
- Robert L. Busenitz, René van den Berg: A Grammar of Balantak: A Language of Eastern Sulawesi. Dallas: SIL International, 2012, seria: SIL e-Books 40. OCLC 896406398. [dostęp 2023-01-06]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Kamus Balantak. [w:] Webonary – Dictionaries and Grammars of the World [on-line]. SIL International, 2016. [dostęp 2024-08-22]. (ang. • indonez.).