Kaplica św. Antoniego i św. Katarzyny w Birkirkarze
 00238 NICPMI (2012-08-27)
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||||
| Adres |
Triq il-Kbira / Triq Sant’Elena | ||||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Malty  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Morza Śródziemnego  | |||||||||||||||||||
 35°53′56,2″N 14°27′51,3″E/35,898944 14,464250
| |||||||||||||||||||
Kaplica świętego Antoniego i świętej Katarzyny (malt. Il-kappella ta’ Sant’Antnin ta’ Padova u Santa Katerina, ang. Chapel of St Anthony and St Catherine) – niewielki rzymskokatolicki kościół w Birkirkarze na Malcie. Wchodzi w skład parafii św. Heleny w tejże miejscowości[1][2][3].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsza kaplica[edytuj | edytuj kod]
Świątynia wydaje się być jedną z najstarszych w Birkirkarze, stoi przy zbiegu uliczek Triq il-Kbira i Triq Sant’Elena, w geograficznym centrum miejscowości[4]. W przeszłości była bardziej znana jako kaplica
św. Katarzyny Aleksandryjskiej, świętej, której wizerunek do dziś widnieje na obrazie tytularnym. Pierwsza kaplica pod tym wezwaniem zbudowana została w tym miejscu w 1571 na koszt niejakiego Leonardo (Nardu) Tonny[2][4][5][6]. Podczas wizyty wizytatora papieskiego Dusiny w 1575 kaplica jest wymieniana jako „św. Katarzyny”, podobnie jak podczas wizyty biskupa Cagliaresa w 1615 oraz biskupa Canavesa w 1716. W raporcie z tej ostatniej wizyty wspomniane jest, że tytułowy obraz przedstawia Matkę Boską z Dzieciątkiem, św. Katarzynę i św. Antoniego Padewskiego[4].
W 1620 kaplica została odnowiona[3][5][6]. Cztery dekady później, w 1658 (Ferres[6] podaje datę 20 marca 1654), biskup Balaguer zdesakralizował kaplicę, lecz już w roku 1659 spełniała na powrót swoją funkcję[2][4][5].
Istniejąca świątynia[edytuj | edytuj kod]
Z czasem znów potrzebne były naprawy, w końcu w 1828 zbudowana została kaplica istniejąca do dzisiaj, koszty jej budowy pokryli parafianie[2][3][4][5][6].
W 1992, przed mającym mieć miejsce w 1993 kolejnym Kongresem Eucharystycznym, wykonano wiele prac naprawczych i upiększających w kaplicy[4]; kolejne, tym razem kompleksowe odrestaurowanie świątyni nastąpiło w latach 2016–2019[7].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Wygląd zewnętrzny[edytuj | edytuj kod]
Fasada kaplicy ograniczona jest z każdej strony dwoma kompozytowymi filarami, podtrzymującymi biegnący nad fasadą i elewacjami bocznymi gzyms z niewysokim murkiem. Nad częścią frontową bogato zdobione zwieńczenie z krzyżem na szczycie, i dwoma z każdej strony elementami zdobniczymi w formie stylizowanego żołędzia. Nad centralnie umieszczonymi drzwiami supraporta zwieńczona naczółkiem. Nad nim okno w formie elipsy w bogato zdobionej motywami roślinnymi ramie. Wnętrze okna zdobione elementami symbolizującymi patronów kaplicy: lilią (św. Antoni) i gałązką palmową (św. Katarzyna)[4].
Sporych rozmiarów dzwonnica, mieszcząca cztery dzwony wznosi się po prawej stronie na tyłach budynku. Kaplicę przykrywa eliptyczna kopuła z latarnią[4].
Wnętrze[edytuj | edytuj kod]
Wnętrze świątyni w stylu barokowym, rozplanowane z centralnie położoną kopułą w formie elipsy i marmurową posadzką z 1899. Naprzeciw głównego wejścia znajduje się apsyda z tradycyjnie położonym polichromowanym marmurowym ołtarzem. Na ozdobnej predelli ołtarza marmurowe zadaszenie z 1992 do ekspozycji monstrancji z Najświętszym Sakramentem. Trzy filary z każdej strony apsydy również są wykonane z marmuru[4].
Obraz tytularny we wnęce nad ołtarzem przedstawia Madonnę z Dzieciątkiem w otoczeniu aniołów, zaś u jej stóp świętych patronów kaplicy. Po prawej stronie zza postaci św. Antoniego wyłania się św. Marek Ewangelista. Nie jest znany czas powstania obrazu ani jego wykonawca[4]. Na tyłach apsydy jest zakrystia, zaś nad wejściem umieszczona jest galeria organowa[4].
Do 1992 w świątyni znajdował się drugi ołtarz, usytuowany po jej lewej stronie[4][5].
Kaplica posiada figury św. Antoniego z Padwy oraz Madonny z Lourdes[4].
Ochrona dziedzictwa kulturowego[edytuj | edytuj kod]
27 sierpnia 2012 obiekt wpisany został na listę National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands pod numerem 00238[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Parroċċa ta' Birkirkara - Sant'Elena. L-Arċidjoċesi ta' Malta. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-11)]. (malt.).
- ↑ a b c d Birkirkara (St Helen) / Church of St Anthony and St Catherine. Archdiocese of Malta. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-22)]. (ang.).
- ↑ a b c d Church of St Anthony. NICPMI. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-08-31)]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Philip Xuereb: Il-knisja ta’ Santa Katerina u Sant’Antnin ta’ Padova ~ Birkirkara ~. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-14)]. (malt.).
- ↑ a b c d e Alfie Guillaumier: Malta's Town and Villages. Valletta: Progress Press Co. Ltd, 2003, s. 28-29. ISBN 99909-3-056-2. (ang.).
- ↑ a b c d Achille Ferres: Descrizione storica delle chiese di Malta e Gozo / LXVII. Chiesa di sant' Antonio di Padova e di santa Caterina. Malta: Achille Ferres, 1866, s. 323-324. (wł.).
- ↑ Completion of restoration works on St Anthony and St Catherine Chapel in Birkirkara. [w:] The Malta Independent [on-line]. 2019-05-17. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-05-17)]. (ang.).