Kaplica św. Gertrudy w Koszalinie

Kościół św. Gertrudy w Koszalinie
	nr rej. 103 z 24.08.1956
	Kościół parafialny
	; Kościół św. Gertrudy
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
Miejscowość	Koszalin
Wyznanie	protestanckie
Kościół	Kościół Ewangelicko-Augsburski
parafia	Parafia Ewangelicko-Augsburska w Koszalinie
Historia
Data zakończenia budowy	1383
	Położenie na mapie Koszalina Kościół św. Gertrudy w Koszalinie
	Położenie na mapie Polski Kościół św. Gertrudy w Koszalinie
	Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Kościół św. Gertrudy w Koszalinie
	54°11′11″N 16°11′04″E/54,186389 16,184444
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kościół św. Gertrudy w Koszalinie – kościół parafii ewangelicko-augsburskiej w Koszalinie, pierwotnie powstały jako kaplica, położony przy ulicy Modrzejewskiej^[2].

Historia

Kaplica wzniesiona została w 1383 poza murami miejskimi. Pierwotnie pełniła funkcję świątyni cmentarnej. Jej forma na planie ośmioboku nawiązywała do Bazyliki Grobu Świętego w Jerozolimie, co miało dawać wiernym nadzieję życia pośmiertnego i zbawienia. W roku 1534 kaplica stała się własnością kościoła ewangelickiego. Została poddana pracom remontowym w 1662, które poprowadził David Hille^[2].

W 1735 kaplicę zamieniono w skład amunicji^[3], czemu towarzyszyło m.in. zmiana dachu z gontowego na dachówkę, rozebranie wieży i zamurowanie otworów okiennych. Pod koniec XIX wieku budowla pełniła funkcje magazynowe^[2].

Funkcje religijne zostały jej przywrócone na początku XX wieku, kiedy to stała się świątynią Kościoła Staroluterańskiego. Doprowadzono do jej remontu, powstał wówczas również dach w obecnej formie. Kościołem parafii staroluterańskiej kaplica była do wybuchu II wojny światowej^[2].

Po 1945 ponownie utraciła sakralny charakter^[2]. 24 sierpnia 1956 wpisana została do rejestru zabytków^[3]. W latach 60. XX wieku mieściły się w niej magazyny pobliskiego teatru. Później działała tu także Mała Scena Bałtyckiego Teatru Dramatycznego, a także wystawiano w niej prace uczniów koszalińskiego Liceum Plastycznego. Prowadzone były wówczas prace utrzymaniowe budynku, jego obecny wygląd jest efektem remontu z 1988^[2].

Budowla po raz kolejny odzyskała jednak funkcję sakralną w 1999, kiedy to została własnością parafii ewangelicko-augsburskiej w Koszalinie^[3]. 7 maja 2000 kaplica awansowała do rangi kościoła i została poświęcona przez ks. biskupa Jana Szarka^[2].

W kaplicy została ochrzczona matka biskup Margot Käßmann, byłej zwierzchniczki Ewangelicko-Luterańskiego Kościoła Krajowego Hanoweru, największej wspólnoty wchodzącej w skład Kościoła Ewangelickiego w Niemczech^[2].

Architektura

Ściany kościoła przeprute są ostrołukowatymi oknami z maswerkami i dwoma uskokowymi portalami wejściowymi, wsparte w narożach przez osiem dwuuskokowych szkarp. W oddzielonej gzymsem kordonowym górnej części elewacji nad wejściami znajduje się blendy zdobione rozetami. Pod okapem dachowym kościół obiega fryz ozdobny z kształtowanej w czterolistną koniczynę cegły. Sklepienie gwiaździste od zewnątrz przykrywa ośmiopołaciowy hełm ostrosłupowy zwieńczony spiczastą iglicą wspartą na oktagonalnym bębnie.

Bibliografia

Tablice informacyjne umieszczone na kaplicy.
Wacław Nowicki, Koszalin i okolice, Wyd. Region Gdynia 2005, ISBN, 83-89178-73-7, s. 57

Przypisy

↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo zachodniopomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2010-05-21] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Krystyna Rypniewska. Gertruda. „Słowo i Myśl”. 2 (121), s. 20-22, 2013. Polskie Towarzystwo Ewangelickie.
↑ ^a ^b ^c Koszalin - Kaplica św. Gertrudy. Pomorze Zachodnie Travel. [dostęp 2020-07-27].

[zabytek-1] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo zachodniopomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2010-05-21] .

[sim-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Krystyna Rypniewska. Gertruda. „Słowo i Myśl”. 2 (121), s. 20-22, 2013. Polskie Towarzystwo Ewangelickie.

[pomorze-3] Koszalin - Kaplica św. Gertrudy. Pomorze Zachodnie Travel. [dostęp 2020-07-27].

[1]

[2]

[3]