Kaplica Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej w Mellieħa
| |||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość |
L-Aħrax, Mellieħa | ||||||||||||||
| Adres |
Triq l-Armier | ||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Położenie na mapie Malty  | |||||||||||||||
Położenie na mapie Morza Śródziemnego  | |||||||||||||||
 35°59′18,5″N 14°22′30,9″E/35,988472 14,375250
| |||||||||||||||
Kaplica Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej (malt. Il-Kappella tal-Kunċizzjoni, ang. Chapel of Immaculate Conception) – niewielka rzymskokatolicka kaplica na końcu Marfa Ridge, na terenie znanym jako ir-Rdum tal-Madonna tal-Aħrax, w granicach Mellieħa na Malcie[1]. Lokalnie kaplica jest nazywana Tan-Niċċia[2].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Oryginalna kaplica[edytuj | edytuj kod]
O kaplicy w Aħrax w Mellieħa, poświęconej Maryi Niepokalanie Poczętej, niewiele jest udokumentowanych informacji. Ponieważ kaplica ta nie była stara, nie można znaleźć żadnych informacji w sprawozdaniach z wizyt duszpasterskich, takich jak wizyta Dusiny z 1575, ani w publikacji Achille Ferresa z 1866 Descrizzione storica delle Chiese di Malta e Gozo.
Zanim zbudowano pierwszą kaplicę Niepokalanego Poczęcia, na klifach Matki Bożej w Aħrax w Mellieħa znajdowała się figura, która na mapie z 1783, przechowywanej w Naxxar jest zaznaczona jako „il-Madonna ta' l-Aħrax”[1].
Jeśli chodzi o samą kaplicę, Alfie Guillaumier[2] mówi, że została zbudowana ponad sto lat temu
, prawdopodobnie odnosząc się do późnych lat XIX wieku. Ponadto, jeśli miałby na myśli początek XIX wieku, wtedy Ferres również wspomniałby o tym w swojej książce z 1866[1]. Została zbudowana przez miejscowego rybaka, który ocalał po wywróceniu się łodzi na morzu; jego towarzysz utonął, a on wybudował kapliczkę jako wotum za ocalenie życia[1][2].
Oryginalna kaplica została zbudowana bardzo blisko krawędzi klifu, nad warstwą gliny. Z czasem klify zaczęły ustępować, a na budynku pojawiły się pęknięcia. Budynek zaczął się powoli rozpadać, stwarzając śmiertelne niebezpieczeństwo, w razie obsunięcia się z klifem do morza, dla każdego, kto mógłby się w nim w tym czasie znajdować. W latach siedemdziesiątych XX wieku kaplica była już mocno zniszczona, zaś dobudowane do niej pomieszczenie – ruiną. Ostatecznie w latach dziewięćdziesiątych „zniknęła” w tajemniczy sposób, prawdopodobnie nielegalnie rozebrana na budulec[1].
Kaplica miała prostą fasadę z prostokątnym wejściem, zamkniętą narożnymi pilastrami. Fasada ukoronowana była zbliżonym do trójkąta frontonem, lub czymś w rodzaju spływu wolutowego. Centralnie nad frontonem był ozdobny element, służący prawdopodobnie za podstawę krzyża. Kaplicę otaczał niewielki kamienny placyk[1].
Aktualna kaplica[edytuj | edytuj kod]
W 1961 kaplica została odbudowana w głębi lądu, dalej od krawędzi klifu. Nowy projekt, który był jednak zbliżony do poprzedniego został wykonany przez architekta Ġorġa J. Galeę, a budowniczym obiektu był Joseph Bartolo. Poświęcenie nowej kaplicy nastąpiło w grudniu 1961[1][2].
Od października 1981 do grudnia 1982 kaplica poddawana była renowacji[2].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Wygląd zewnętrzny[edytuj | edytuj kod]
Fasada nowej kaplicy ma mały portyk z wejściem głównym oraz parą dodatkowych wejść. W bocznych ścianach znajdują się dwa okna, po bokach, cofnięte dwie małe zakrystie, każda z osobnym wejściem i oknem. Wokół budynku kaplicy biegnie kwadratowy gzyms, a fasadę wieńczy trójkątny fronton z ceramiczną tabliczką z monogramem Matki Bożej. Kaplicę otacza niewielki podwyższony placyk, otoczony kamienną balustradą[1].
Wnętrze[edytuj | edytuj kod]
W kaplicy jest jeden ołtarz. Wejście do kaplicy jest zazwyczaj zamknięte żelazną kratą. Została ona tam umieszczona ze względów bezpieczeństwa, ale trochę przypomina „ikonostas”, który można znaleźć w niektórych średniowiecznych kaplicach. W rzeczywistości umożliwia również nawiedzenie Najświętszego Sakramentu nawet wtedy, gdy kaplica jest zamknięta i niestrzeżona[1].
Obraz tytularny przedstawia Niepokalane Poczęcie i jest kopią tego samego, który znajdował się w starej kaplicy. Oryginalny obraz jest namalowany na drewnie i znajduje się obecnie w sanktuarium w Mellieħa. Przedstawione są również na nim herby wielkiego mistrza Antonio Manoela de Vilheny i biskupa Alpherana de Bussan. Oznacza to, że obraz powstał w latach 1728–1736, czyli w okresie rządów wielkiego mistrza Vilheny i biskupa de Bussan. Oznacza to również, że obraz ten został przywieziony skądinąd, ponieważ powstał na długo przed wybudowaniem pierwszej kaplicy. W kaplicy znajdują się też małe figury Niepokalanego Poczęcia i Najświętszego Serca Jezusa, a także kilka obrazów o tematyce religijnej[1].
Świątynia dzisiaj[edytuj | edytuj kod]
W kaplicy nie odprawia się regularnych mszy świętych[3][4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j Noel Ciantar: Il-kappella tal-Kunċizzjoni ~ L-Aħrax tal-Mellieħa ~. Kappelli Maltin. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-11)]. (malt.).
- ↑ a b c d e Mellieha – Church of the Immaculate Conception (Tan-Niccia). W: Alfie Guillaumier: Malta's Town and Villages. Valletta: Progress Press Co. Ltd, 2003, s. 271. ISBN 99909-3-056-2. (ang.).
- ↑ Kuncizzjoni Immakulata / Immaculate Conception of Our Lady. Quddies. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-08)]. (ang.).
- ↑ Mellieħa – Little Armier. Archdiocese of Malta. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-05-06)]. (ang.).
