Kinixys spekii

	Kinixys spekii
	Gray, 1863
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	gady
Rząd	żółwie
Podrząd	żółwie skrytoszyjne
Nadrodzina	Testudinoidea
Rodzina	żółwie lądowe
Rodzaj	Kinixys
Gatunek	Kinixys spekii
Synonimy
	Kinixys spekii Gray, 1863; Cinixys spekii — Boulenger, 1889; Homopus darlingi Boulenger, 1902; Testudo procterae Loveridge, 1923; Kinixys australis Hewitt, 1931; Kinixys darlingi — Hewitt, 1931; Kinixys jordani Hewitt, 1931; Kinixys youngi Hewitt, 1931; Kinixys australis mababiensis V. FitzSimons, 1932; Kinixys australis australis — Mertens, L. Müller & Rust, 1934; Kinixys belliana spekei Mertens, Müller & Rust, 1934 (ex errore); Malacochersus procterae — Mertens, Müller & Rust, 1934; Kinixys belliana australis — Mertens & Wermuth, 1955; Kinixys belliana darlingi — Mertens & Wermuth, 1955; Kinixys belliana mababiensis — Mertens & Wermuth, 1955; Kinixys belliana spekii — Mertens & Wermuth, 1955;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kinixys spekii – gatunek żółwia z rodziny żółwi lądowych (Testudinidae) i podrzędu żółwi skrytoszyjnych^[2].

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Epitet gatunkowy spekii został nadany na cześć angielskiego odkrywcy Johna Hanninga Speke’a (1827–1864)^[2]^[3].

Wygląd[edytuj | edytuj kod]

K. spekii ma wydłużony pancerz, do 20 cm długości, który jest wyraźnie spłaszczony, co pozwala mu szukać schronienia w szczelinach skalnych i pod kłodami. Gatunek ten ma dobrze rozwinięty zawias na tylnym końcu górnej części skorupy, umożliwiający ochronę tylnych nóg po ich złożeniu^[4]. Samiec ma znacznie dłuższy ogon niż samica tego gatunku, a ogony kończą się kolcem. U samic plastron jest płaski, a u samców bardziej wklęsły^[5].

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Żółw ten występuje w Afryce na południe od równika – od Ugandy i Kenii na południe po Mozambik, północną i północno-wschodnią RPA oraz Eswatini, na zachód po północną Angolę i północno-wschodnią Namibię^[2]^[6].

Środowisko[edytuj | edytuj kod]

K. spekii zamieszkuje sawanny i suche zarośla z obszarami skalistymi, gdzie może wykorzystać szczeliny w skałach i nory ssaków jako schronienie. W Zimbabwe zaobserwowano, że w porze suchej chętniej zamieszkuje bardziej zalesione obszary, a gdy nadchodzą letnie deszcze, przenosi się na sawanny^[4].

Dieta[edytuj | edytuj kod]

K. spekii żeruje na drobnych kwiatach, liściach, trawie, ziołach, sukulentach i grzybach. Zjada także ślimaki i inne małe bezkręgowce, szczególnie preferując wije^[4]^[7].

Rozmnażanie[edytuj | edytuj kod]

Sezon lęgowy trwa od listopada do kwietnia. Samica składa do 6 jaj (zwykle 3 lub 4)^[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Kinixys spekii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c P. Uetz & J. Hallermann, Kinixys spekii, [w:] The Reptile Database [online] [dostęp 2024-02-06] (ang.).
↑ BoB. Beolens BoB., MichaelM. Grayson MichaelM., MichaelM. Watkins MichaelM., The eponym dictionary of reptiles, Baltimore: Johns Hopkins University Press, 2011, ISBN 978-1-4214-0135-5 .
↑ ^a ^b ^c ^d C.H.C.H. Ernst C.H.C.H., R.G.M.R.G.M. Altenburg R.G.M.R.G.M., R.W.R.W. Barbour R.W.R.W., Species: Kinixys spekii, [w:] Turtles of the World [online] [zarchiwizowane z adresu 2012-05-09] (ang.).
↑ AdrianA. Hailey AdrianA. i inni, Kinixys spekii Gray 1863 – Speke’s Hinge-back Tortoise, Speke’s Hinged Tortoise, Chelonian Research Foundation and Turtle Conservancy, 3 grudnia 2021, DOI: 10.3854/crm.5.115.spekii.v1.2021, ISBN 0-9653540-9-1 .
↑ R. Midtgaard: Genus Kinixys. RepFocus. [dostęp 2024-02-06]. (ang.).
↑ J.E.J.E. Gray J.E.J.E., XXXVIII.—Notice of a new species of Kinixys and other tortoises from Central Africa, „Annals and Magazine of Natural History”, 12 (71), 1863, s. 381–382, DOI: 10.1080/00222936308681539, ISSN 0374-5481 .

[itis-1] Kinixys spekii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[rd-2] P. Uetz & J. Hallermann, Kinixys spekii, [w:] The Reptile Database [online] [dostęp 2024-02-06] (ang.).

[3] BoB. Beolens BoB., MichaelM. Grayson MichaelM., MichaelM. Watkins MichaelM., The eponym dictionary of reptiles, Baltimore: Johns Hopkins University Press, 2011, ISBN 978-1-4214-0135-5 .

[:0-4] C.H.C.H. Ernst C.H.C.H., R.G.M.R.G.M. Altenburg R.G.M.R.G.M., R.W.R.W. Barbour R.W.R.W., Species: Kinixys spekii, [w:] Turtles of the World [online] [zarchiwizowane z adresu 2012-05-09] (ang.).

[5] AdrianA. Hailey AdrianA. i inni, Kinixys spekii Gray 1863 – Speke’s Hinge-back Tortoise, Speke’s Hinged Tortoise, Chelonian Research Foundation and Turtle Conservancy, 3 grudnia 2021, DOI: 10.3854/crm.5.115.spekii.v1.2021, ISBN 0-9653540-9-1 .

[repfocus-6] R. Midtgaard: Genus Kinixys. RepFocus. [dostęp 2024-02-06]. (ang.).

[7] J.E.J.E. Gray J.E.J.E., XXXVIII.—Notice of a new species of Kinixys and other tortoises from Central Africa, „Annals and Magazine of Natural History”, 12 (71), 1863, s. 381–382, DOI: 10.1080/00222936308681539, ISSN 0374-5481 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]