Kołpaczek ostrowierzchołkowy
_Qu%C3%A9l_403609.jpg)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
kołpaczek ostrowierzchołkowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Panaeolus acuminatus (Schaeff.) Quél. Hyménomycètes: 621 (Alençon, 1874) | |
Kołpaczek ostrowierzchołkowy (Panaeolus acuminatus (Schaeff.) Quél.) – gatunek grzybów należący do rzędu pieczarkowców (Agaricales)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Panaeolus, Incertae sedis, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go Jacob Christian Schaeffer (jako Agaricus acuminatus) w czwartym tomie „Fungorum qui in Bavaria et Palatinatu” z 1774 r. Do rodzaju Panaeolus przeniósł go Lucien Quélet w „Hyménomycètes” z 1887 r.[1]
Niektóre synonimy naukowe[2]:
- Agaricus acuminatus Schaeff. 1774
- Agaricus caliginosus Jungh. 1830
- Agaricus carbonarius Batsch 1783
- Coprinarius acuminatus (Schaeff.) Quél. 1886
- Coprinarius caliginosus (Jungh.) Quél. 1886
- Panaeolus caliginosus (Jungh.) Gillet 1878
- Stropharia acuminata (Scop.) Murrill 1922
Nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 2003 r., Stanisław Domański w 1955 r. opisywał ten gatunek pod nazwą kołpaczek stożkowaty[3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
O pokroju stożkowatym, parabolicznym lub dzwonkowatym, średnicy 1–3 (do 4) cm, barwy ciemnoczerwono-brązowej lub czarno-brązowej, czasami szaro-brązowawej, higrofaniczny, blaknący. Pokryty suchą, nagą, komórkową skórką bez pozostałości osłony[4].
Blaszkowy, blaszki przyrośnięte do trzonu, o regularnej tramie, u dojrzałych owocników czarniawe, niejednolicie zabarwione, plamiste z powodu niejednoczesnego dojrzewania zarodników[4].
Barwy czerwono-brązowej lub czarno-brązowej, często długi, cienki i prosty, na powierzchni białawo oszroniony[4]
Silnie spłaszczone, o wymiarach 13–15 × 9–11 × 7–8 μm i gładkiej powierzchni, z porą rostkową. Wysyp zarodników czarny[4].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Opisano występowanie w Ameryce Północnej, Europie, Afryce i Australii[5]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski opisano liczne jego stanowiska[3].
Grzyb naziemny, saprotrof. Rozwija się na nawożonych odchodami glebach, na polach, pastwiskach i przydrożach, niekiedy także w lasach. Owocnikowanie trwa od maja do października, owocniki wyrastają przeważnie pojedynczo[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2013-11-12] (ang.).
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2013-11-12]. (ang.).
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 485, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e E. Gerhardt, Grzyby: wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie - Bauer-Weltbild Media, 2006, ISBN 83-7404-513-2.
- ↑ Występowanie Panaeolus acuminatus na świecie (mapa) [online], Discover Life Maps [dostęp 2016-01-10].