Kościół św. Gertrudy w Krakowie
Państwo | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Miejscowość | |||||||||||||||
Wyznanie | |||||||||||||||
Kościół |
rzymskokatolicki | ||||||||||||||
Wezwanie | |||||||||||||||
Wspomnienie liturgiczne |
17 marca | ||||||||||||||
| |||||||||||||||
Położenie na mapie Starego Miasta w Krakowie ![]() | |||||||||||||||
Położenie na mapie Polski ![]() | |||||||||||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego ![]() | |||||||||||||||
Położenie na mapie Krakowa ![]() | |||||||||||||||
![]() |
Kościół św. Gertrudy – kościół pod wezwaniem św. Getrtudy mieszczący się niegdyś w Krakowie, na terenie dzisiejszych Plant w pobliżu ulicy Siennej. Zburzony w 1822 roku.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Niewielki kościół został wzniesiony w latach 1429–1432 z fundacji Mikołaja Wierzynka, na cmentarzu dla skazańców położonym tuż za krakowskimi murami miejskimi (w pobliżu bramy Nowej, na tyłach kompleksu kościoła i klasztoru dominikanów). Wierzynek chciał w ten sposób upamiętnić miejsce pochówku swego ojca, rajcy miejskiego Andrzeja Wierzynka, którego w 1406 osądzono pośpiesznie za defraudację miejskich pieniędzy, ścięto bez spowiedzi i pochowano w niepoświęconej ziemi[1]. Kościół zburzony został w czasie potopu szwedzkiego, odbudowano go w latach 1666–1676. Konsekracji dokonał biskup Mikołaj Oborski. Był to wówczas niewielki kościółek, wzniesiony na planie kwadratu, z prostokątnym prezbiterium zamkniętym apsydą, sygnaturką na dachu i trzema ołtarzami wewnątrz. Kaplica spłonęła w czasie konfederacji barskiej, została ponownie odbudowana w 1778. W tym okresie była pokryta kopułą zwieńczoną latarnią.
Wokół kościoła znajdował się niewielki cmentarz, na którym chowano ściętych w Krakowie skazańców – aż do 1796, gdy krakowska rada miejska utraciła prawo miecza[1]. Wówczas kościół stracił na znaczeniu, popadł w ruinę, w 1803 przeniesiono część sprzętów do kościoła św. Mikołaja. W 1810 kościół zamknięto, a w 1822 zburzono.
Pamiątką po świątyni jest m.in. nazwa pobliskiej ulicy św. Gertrudy oraz pochodzący z kościoła św. Gertrudy późnogotycki poliptyk ze sceną Koronacji Matki Boskiej i wizerunkami świętych na skrzydłach znajdujący się w kościele św. Mikołaja.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Saint_Nicholas_Church%2C_pentaptych%2C_confession_of_blessed_Hanna_Chrzanowska%2C_9_Kopernika_street%2C_Krak%C3%B3w%2C_Poland.jpg/240px-Saint_Nicholas_Church%2C_pentaptych%2C_confession_of_blessed_Hanna_Chrzanowska%2C_9_Kopernika_street%2C_Krak%C3%B3w%2C_Poland.jpg)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Karol Estreicher. Fundacja Wierzynkowa. „Rocznik Krakowski”. T. 25, s. 150–158, 1934.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Michał Rożek. Nie istniejące kościoły Krakowa. „Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej”. R. 33, s. 111–112, 1983.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Grzegorz Bednarczyk: Kościół św. Gertrudy. [w:] Nieistniejące kościoły Krakowa [on-line]. [dostęp 2015-01-24].