Kościół św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Dzięcielcu

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kościół św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Dzięcielcu
Kościół filialny
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Dzięcielec

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

Parafia św. Wojciecha w Rozłazinie

Wezwanie

św. Stanisław Biskup i Męczennik

Położenie na mapie gminy Łęczyce
Mapa konturowa gminy Łęczyce, blisko dolnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Dzięcielcu”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Dzięcielcu”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Dzięcielcu”
Położenie na mapie powiatu wejherowskiego
Mapa konturowa powiatu wejherowskiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Dzięcielcu”
Ziemia54°29′52,5″N 17°54′34,0″E/54,497917 17,909444

Kościół Świętego Stanisława Biskupa i Męczennika w Dzięcielcurzymskokatolicki kościół filialny we wsi Dzięcielec, w gminie Łęczyce, w powiecie wejherowskim, w województwie pomorskim. Należy do parafii w Rozłazinie, dekanatu Lębork, diecezji pelplińskiej.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Świątynia została wybudowana w 1845 roku przez protestantów na fundamentach istniejącego w tym miejscu kościoła, również protestanckiego. Do nowego obiektu przeniesiono część barokowego wyposażenia ze starego rozebranego kościoła[1]. Do obecnych czasów zachowała się jedynie pochodząca z XVIII wieku drewniana chrzcielnica oraz dzwon na wieży kościelnej.

Wnętrze kościoła, stan współczesny

Na chrzcielnicy widnieje siedem scen biblijnych i herb fundatorów. Namalowane sceny przedstawiają: chrzest w Jordanie, potop, sąd ostateczny, Eliasz i kapłani Baala, brązowy wąż, Jezus i dzieci, ukrzyżowanie. Dzwon datowany jest na 1722 lub 1725 rok, pochodzi z pracowni Wittwercka (Beniamina lub Michaela). Widnieje na nim napis: SIT NOMEN DOMINI BENEDICTVM ANNO 1725[2].

Po I wojnie światowej miejscowość wraz z kościołem pozostała na terytorium niemieckim, w tzw. Republice Weimarskiej, około kilometr od ówczesnej granicy polsko-niemieckiej[3]. W pobliskim Kętrzynie utworzono wówczas przejście graniczne dla celów religijnych, aby katolicy i protestanci mogli się udać do swoich kościołów parafialnych znajdujących się za granicą[4].

Po opuszczeniu przez ewangelików w 1945 roku Dzięcielca i okolicznych wsi kościół podupadł. Wyburzony został charakterystyczny dla świątyń protestanckich chór tworzący pierścień pod sufitem. Zniszczeniu uległy również organy. W 1949 roku kościół poddano renowacji i został poświęcony przez ks. Władysława Żywiskiego, proboszcza z Rozłazina, oraz otrzymał obecne wezwanie[5].

Począwszy od 1825 roku zaprzestano w protestanckim zborze w Dzięcielcu odprawiać liturgię po polsku. W nowym kościele nabożeństw w języku polskim nie odprawiano do końca II wojny światowej[6].

Architektura[edytuj | edytuj kod]

Budowla murowana z polnego kamienia narzutowego i cegły, z zewnątrz nieotynkowana. Styl budowli neoromański w typie salowym na planie prostokąta. Pierwotnie kościół nie posiadał wieży, dobudowano ją nieco później[7]. Budynek kościoła zgodnie z wcześniejszymi kanonami architektury sakralnej jest orientowany[8].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. M. Dzięcielski, Pochodzenie szlachty lęborskiej i rozwój własności ziemskich na przykładzie Dzięcielca i rodziny Dzięcielskich, „Biuletyn Historyczny”, nr 10, s. 21.
  2. K. M. Kowalski, Dzwony gotyckie z Łebienia, Nowej Wsi, Osieków i Rozłazina. Małe studium z kampanologii historycznej ziemi lęborskiej., „Biuletyn Historyczny”, nr 24, s. 26-29.
  3. Arkusz pas 31 słup 26 Kartuzy. Mapa Taktyczna Polski 1:100 000. Warszawa: Wojskowy Instytut Geograficzny, 1937.
  4. Dz.U. z 1928 r. nr 4, poz. 24, s. 47 (4)
  5. M. Dzięcielski, op.cit., s. 22.
  6. W. Palmowski, Dzieje parafii Rozłazino, Kraków 2000, s. 86.
  7. W. Szulist, Materiały do historii parafii diecezji pelplińskiej, część II., „Biuletyn Historyczny”, nr 31, s. 11.
  8. Geoportal>>szukaj>>współrzędnych 54*29'52.5"N i 17*54'34"E>>zakładka raster, orto, kataster>>skala 1:5000. Geoportal. [dostęp 2017-12-31].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Marek Dzięcielski. Pochodzenie szlachty lęborskiej i rozwój własności ziemskich na przykładzie Dzięcielca i rodziny Dzięcielskich. „Biuletyn Historyczny”, s. 12–23, 1999. Lębork: Lęborskie Bractwo Historycznego. ISSN 1427-8227. 
  • Władysław Palmowski: Dzieje parafii Rozłazino. Wyd. I. Kraków: Instytut Teologiczny Księży Misjonarzy, 2000, s. 85–86. ISBN 83-7216-101-1.
  • Joanna Schodzińska. Wysiedlenia ludności niemieckiej z powiatu lęborskiego w latach 1945 -1947. „Biuletyn Historyczny”, s. 31–41, 2003. Lębork: Lęborskie Bractwo Historycznego, Muzeum w Lęborku. ISSN 1427-8227. 
  • Macjej Kowalski. Dzwony gotyckie z Łebienia, Nowej Wsi, Osieków i Rozłazina. Małe studium z kampanologii historycznej ziemi lęborskiej. „Biuletyn Historyczny – Wydanie specjalne”, s. 26–33, 2004. Lębork: Muzeum w Lęborku. ISSN 1427-8227. 
  • Władysław Szulist. Materiały do historii parafii diecezji pelplińskiej, część II. „Biuletyn Historyczny”, s. 10–11, 2008. Lębork: Muzeum w Lęborku, Stowarzyszenie Lęborskie Bractwo Historycznego. ISSN 1427-8227.