Kościół św. Wawrzyńca w Zacharzowicach
 nr rej.:- A/1177/23 z dnia 21.04.2023 (woj. śląskie)[1] - A/281/60 z dnia 7.03.1960 (woj. katowickie)[2] | |||||||||||||
| kościół filialny | |||||||||||||
 Kościół św. Wawrzyńca w Zacharzowicach | |||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Położenie na mapie gminy Wielowieś  | |||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |||||||||||||
Położenie na mapie powiatu gliwickiego  | |||||||||||||
 50°26′55,1″N 18°36′03,3″E/50,448639 18,600917
| |||||||||||||
Kościół św. Wawrzyńca w Zacharzowicach − zabytkowy kościół katolicki znajdujący się w Zacharzowicach w powiecie gliwickim w województwie śląskim. Jest kościołem filialnym parafii Wszystkich Świętych w Sierotach w dekanacie Toszek w diecezji gliwickiej.
Kościół znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej województwa śląskiego. W pobliżu kościoła przechodzą także:
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsze wzmianki o wsi Zacharzowice pochodzą z 1305 roku, zaś o kościele - z 1447 roku[3]. W latach 1570−1629 kościół był przekazany w zarząd luteranom, których dziełem prawdopodobnie jest obecna świątynia, której budowę zainicjował zapewne pastor Petru Vulpes. Po 1629 r. scalono parafie w Zacharzowicach i Sierotach. Około 1675 roku dobudowano wieżę[4].Kościół wielokrotnie remontowano, m.in. w 1687, 1795, 1804, 1824−1827, 1845, 1896−1898, 1909, 1956 i 2011−2012 (remont wieży i kościoła).
Architektura i wnętrze[edytuj | edytuj kod]
Kościół orientowany, o konstrukcji zrębowej, z wieżą o konstrukcji słupowej i dachami krytymi gontem. Prezbiterium wydłużone, zamknięte trójbocznie. Zakrystia przylega do prezbiterium od północy. Nawa i wieża na planie kwadratu. W wieży zawieszony jest niewielki dzwon.
Polichromie pochodzące z około 1580 r. zostały zamalowane już w XVIII wieku, obecne pochodzą z około 1960 r. Ołtarz główny w stylu neobarokowym z 1897 r. zawiera obraz św. Wawrzyńca. Ołtarz boczny lewy, pochodzący z klasztoru w Jemielnicy, pochodzi sprzed 1720 r. i zawiera obrazy śś. Szymona i Judy Tadeusza oraz św. Krzysztofa. Rzeźby z tego ołtarza znajdują się z Pocysterskim Zespole Klasztorno-Pałacowym w Rudach. Ołtarz boczny prawy, z 1720 r., zawiera kopię późnogotyckiego tryptyku św. Anny Samotrzeć oraz wizerunki śś. Marii Magdaleny i Jadwigi (oryginalne wyposażenie skradziono w 1997). Barokowa ambona z 1687 roku z obrazem Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej z XVII wieku.
Otoczenie[edytuj | edytuj kod]
Kościół znajduje się na cmentarzu, otoczonym płotem z desek. Przy wejściu do kościoła znajduje się krzyż "Boża Męka" z 1899 roku.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Spis obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków z terenu województwa śląskiego (stan na 19 maja 2023 r.) (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2023-06-01]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
- ↑ Bożena Kubit, Zacharzowice, kościół pw. św. Wawrzyńca, ulotka wydana z okazji X Gliwickich Dni Dziedzictwa Kulturowego, Gliwice 2012
- ↑ Grażyna Ruszczak, Architektura drewniana w Polsce, Wydawnictwo Muza, Warszawa 2009