Kościół San Samuele
| kościół rektorski | |||||||||||||
 Fasada i kampanila kościoła od strony Campo San Samuele | |||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||
| Adres |
Campo San Samuele, 30124 Venezia VE, Italia | ||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Położenie na mapie Wenecji  | |||||||||||||
Położenie na mapie Włoch  | |||||||||||||
Położenie na mapie Wenecji Euganejskiej  | |||||||||||||
 45°26′00,96″N 12°19′41,16″E/45,433600 12,328100
| |||||||||||||
Kościół San Samuele (pl. kościół św. Samuela) – rzymskokatolicki kościół w Wenecji w dzielnicy (sestiere) San Marco. Administracyjnie należy do Patriarchatu Wenecji. Jest kościołem rektorskim w parafii Santo Stefano Protomartire, wchodzącej w skład dekanatu San Marco - Castello[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwotny kościół został zbudowany w 1000 roku przez rodziny Boldù i Soranzo otrzymując wezwanie apostoła Mateusza[2]. Parafia jest poświadczona w dokumentach z 1090 roku, zachowanych wśród dokumentów klasztoru San Giorgio Maggiore w Wenecji; wynika z nich, że jego ówczesnym proboszczem był Pietro Regini[3]. Kościół został odbudowany po pożarze w 1105 roku (wówczas jego orientacja została prawdopodobnie obrócona o 90 stopni)[2] oraz po pożarze w 1168 roku, kiedy to otrzymał wezwanie św. Samuela Proroka[4], kolejnego spośród proroków starotestamentowych, czczonych w Wenecji jako święci z uwagi na jej silne więzi z Bizancjum i kościołem prawosławnym[2]. Kościół został całkowicie przebudowany w 1683 roku, zachowując pierwotny portyk i gotycką absydę[3]. Z tamtego okresu pochodzi też fasada i figura Matki Boskiej nad drzwiami[2].
Na mocy dekretu napoleońskiego Królestwa Włoch z 5 czerwca 1805 roku (oraz kolejnych dekretów) zainicjowano w Wenecji proces kasat i przekształceń kościołów i klasztorów oraz zmian granic parafii[5]. Dzięki napoleońskim dekretom o zniesieniu i koncentracji parafii weneckich wydanym w 1807 roku parafia San Samuele została połączona z parafią Santo Stefano Protomartire, a kościół stał się kościołem filialnym nowo powstałej parafii[3].
W 1952 roku fasada została ponownie przebudowana, a pierwotny, również przebudowany portyk, został odrestaurowany przez architekta Ferdinanda Forlatiego. W tym czasie otwarto także loggię w górnej kondygnacji[2].
Obecnie (2019)[2] kościół jest zdesakralizowany i służy jako miejsce organizacji imprez kulturalnych[6].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Kościół San Samuele jest położony na placu o tej samej nazwie, wychodzącym na Canal Grande. Po obu jego stronach biegną równoległe ulice Calle delle Carrozze i Salizzada Malipiero. Fasada i kampanila są częściowo przesłonięte przez budynki mieszkalne. Apsydy są wciśnięte pomiędzy domy. Prosta fasada została w górnej części przepruta oknem termalnym[a] i zwieńczona niewielkimi, kamiennymi cokołami, na których umieszczono cztery krzyże. Ściany boczne również zostały przeprute dużymi oknami termalnymi[1].
Kampanila[edytuj | edytuj kod]
Wysoka na 28 metrów romańska kampanila, zbudowana w XII wieku z kamienia istryjskiego, należy do najstarszych w Wenecji. W 1984 roku została odrestaurowana. Jest zwieńczona ostrosłupowym hełmem, pokrytym płytkami ołowiowymi. Jej dzwony są uruchamiane ręcznie[2]. Z kampanilą sąsiaduje bezpośrednio dom zbudowany i udekorowany w 1915 roku freskami przez malarza Augusta Sezanne[7].
Wnętrze[edytuj | edytuj kod]
Wnętrze podzielone kolumnami z kamienia istryjskiego na trzy nawy jest asymetryczne, ponieważ prawa nawa została znacznie poszerzona w trakcie przebudowy z 1683 roku. Nawy boczne zamknięte są prosto, natomiast gotyckie prezbiterium zamyka wieloboczna apsyda. Nawa główna ma sklepienie kolebkowe[1]
W 1882 roku podczas prac konserwatorskich odkryto pod tynkiem w prezbiterium i apsydzie XV-wieczne freski. Zostały one ponownie odrestaurowane w 1946 i 2000 roku. Są dziełem nieznanego artysty, przez lata były określane jako Szkoła Mantegni i Szkoła Padewska. Przedstawiają Chrystusa, czterech Ewangelistów, czterech Ojców Kościoła – świętych Augustyna, Ambrożego, Hieronima i Grzegorza oraz osiem Sybilli[2]. Na ołtarzu głównym znajduje się czternastowieczny krucyfiks przypisany Paolowi Veneziano. Znajduje się na nim również kultowy obraz Vergine Ortocosta, czczony przez cesarzy bizantyjskich, przywieziony do Wenecji w 1541 roku[4].
- XV-wieczne freski w prezbiterium i apsydzie
-
cztery Sybille -
Chrystus, Ewangeliści i Ojcowie Kościoła -
cztery Sybille
Związki z Casanovą[edytuj | edytuj kod]
Przy Calle Malipiero, na prawo od kościoła, znajduje się dom, w którym urodził się Casanova. Jego rodzice pobrali się w tym kościele 17 lutego 1724 roku, a on sam został tu ochrzczony. Grał w orkiestrze teatru San Samuele (funkcjonującym obecnie jako szkoła). W 1740 roku, mając 15 lat, wygłosił swoje pierwsze dwa kazania w tym kościele. Drugie z nich zakończyło się skandalem obyczajowym, który oznaczał koniec jego kapłańskiej kariery[2].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Okno półokrągłe, podzielone pionowo na 3 części.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Le Chiese delle Diocesi italiane: Chiesa di San Samuele Profeta <sestiere di San Marco, Venezia>. www.chieseitaliane.chiesacattolica.it. [dostęp 2020-01-20]. (wł.).
- ↑ a b c d e f g h i Jeff Cotton: San Samuele. www.churchesofvenice.co.uk. [dostęp 2020-01-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-23)]. (ang.).
- ↑ a b c SIUSA – Sistema Informativo Unificato per le Soprintendenze Archivistiche: Parrocchia di San Samuele, Venezia. siusa.archivi.beniculturali.it. [dostęp 2020-01-20]. (wł.).
- ↑ a b Venezia Unica – The official tourism website of the City of Venice: Chiesa di San Samuele. events.veneziaunica.it. [dostęp 2020-01-20]. (wł.).
- ↑ Emma Filipponi: Città e attrezzature pubbliche nella Venezia di Napoleone e degli Asburgo: le rappresentazioni cartografiche. virgo.unive.it. [dostęp 2020-01-20]. (wł.).
- ↑ ARTE.it: Chiesa di San Samuele. www.arte.it. [dostęp 2020-01-20]. (wł.).
- ↑ Canal Grande di Venezia: Chiesa e campo di San Samuele. www.canalgrandevenezia.it. [dostęp 2020-01-20]. (wł.).