Kościół poewangelicki w Sztumie
53°54′57″N 19°02′14″E/53,915833 19,037222 304/93 z dnia 10.09.1993 r.[1]
| |||||||||||||||||||
| dawniej kościół parafialny, obecnie Centrum Kultury Chrześcijańskiej | |||||||||||||||||||
 widok od frontu | |||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||||
| Adres |
Plac Wolności | ||||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Sztumu  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu sztumskiego  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Sztum  | |||||||||||||||||||
| 53°54′57″N 19°02′14″E/53,915833 19,037222
| |||||||||||||||||||
Kościół poewangelicki w Sztumie – dawna świątynia protestancka znajdująca się na rynku (obecnie Plac Wolności) w Sztumie, w województwie pomorskim.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Budowla została wzniesiona na miejscu dawnego ratusza miejskiego. Prace budowlane rozpoczęły się w 1816. Osobiście król Fryderyk Wilhelm III Pruski na budowę świątyni przeznaczył 4500 talarów i za darmo drewno - materiał budowlany. Przez niego zostały ufundowane również dzwony odlane w królewskiej ludwisarni w Berlinie. Koszt całej budowy wyniósł około 6520 talarów. Kamień węgielny pod przyszły kościół został położony 25 czerwca 1816 roku i zbudowany według planów Karla Friedricha Schinkla, przez Salomona Sachsa jako kierownika budowy.[2] 18 października 1818 roku ukończona świątynia została poświęcona i przekazana luteranom. Nabożeństwa protestanckie były odprawiane w niej do stycznia 1945. Po zakończeniu II wojny światowej budowla popadała w ruinę i używana była tylko jako kaplica pogrzebowa. W 1999 została odnowiona elewacja zewnętrzna świątyni, a w późniejszych latach przeprowadzono prace konserwacyjne sklepienia. Po wyremontowaniu świątynia pełni odtąd rolę placówki kulturalnej i muzealnej jako Centrum Kultury Chrześcijańskiej pod opieką Bractwa Rycerzy Ziemi Sztumskiej. Na chórach świątyni jest prezentowana Wystawa Regionalna o Sztumie i Ziemi Sztumskiej.
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Świątynia jest budowlą orientowaną z wieżą o hełmie wiciowym[3]. Nawy boczne przykrywa płaski strop, natomiast na zewnątrz dach pulpitowy. Nawa główna jest nakryta drewnianym sklepieniem beczkowym, pokrytym malowidłami imitującymi kasetony[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2014-07-29].
- ↑ (niem.)Mein funfzigjähriges Dienstleben und literarischen Wirken Ein Beitrag zur tatsächlichen Beleuchtung der Frage "Sind Juden zum Staatsdienst geeignet" von S.Sachs Königl.Regierungs=Bau=Inspektor in Berlin Mit dem Portrait des Verfassers (Zum Besten der Berliner Armen) Berlin, 1842 Im Selbstverlag des Verfassers (Alexanderstraße Nr. 55.) gedruckt bei F. Weidle; S. 36 bis 37
- ↑ Piotr Skurzyński "Warmia, Mazury, Suwalszczyzna" Wyd. Sport i Turystyka - Muza S.A. Warszawa 2004 ISBN 83-7200-631-8 s. 67
- ↑ Sztum miasto. kościół św Anny i poewangelicki. Nasze dolne powisle.pl. [dostęp 2014-07-29]. (pol.).