Przejdź do zawartości

Kościół św. Mikołaja w Przyszowej

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kościół św. Mikołaja Biskupa
w Przyszowej
Zabytek: nr rej. A-3/M z dnia 30.10.2001
Ilustracja
Kościół św. Mikołaja w Przyszowej
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Miejscowość

Przyszowa

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

św. Mikołaja Biskupa w Przyszowej

Wezwanie

św. Mikołaja Biskupa

Przedmioty szczególnego kultu
Cudowne wizerunki
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Mikołaja Biskupaw Przyszowej”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Mikołaja Biskupaw Przyszowej”
Położenie na mapie powiatu limanowskiego
Mapa konturowa powiatu limanowskiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Mikołaja Biskupaw Przyszowej”
Położenie na mapie gminy Łukowica
Mapa konturowa gminy Łukowica, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Mikołaja Biskupaw Przyszowej”
Ziemia49°38′28,35″N 20°30′19,02″E/49,641208 20,505283
Wolnostojąca dzwonnica przy świątyni

Kościół św. Mikołaja Biskupa w Przyszowej – murowana świątynia rzymskokatolicka w miejscowości Przyszowa w powiecie limanowskim, będąca kościołem parafialnym miejscowej parafii.

Kościół, cmentarz przykościelny oraz ogrodzenie zostały wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[1].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Od początku swego istnienia parafia w Przyszowej administrowała dwoma drewnianymi kościołami. Drugi z nich, wzniesiony w 1621 roku, pod koniec XIX wieku popadał w ruinę. Dlatego właśnie podjęto starania o zezwolenie na budowę nowej świątyni. Środki na ten cel gromadzono z datków parafian, a także z darów kolatorskich, przeznaczonych na ten cel przez rodzinę Żuk-Skarszewskich.

Budowę kościoła rozpoczęto w 1901 roku i trwała blisko 6 lat. Autorem projektu architektonicznego był profesor Politechniki Lwowskiej Teodor Talowski. W 1908 r. świątynia wzbogaciła się o dwa nowe ołtarze Najświętszego Serca Pana Jezusa i Matki Boskiej wykonane przez rzeźbiarza Wojciecha Samka z Bochni. W ołtarzu Najświętszej Marii Panny umieszczono słynący łaskami obraz Wspomożenia Wiernych, przeniesiony ze starego kościoła.

Uroczystej konsekracji świątyni dokonał w 1913 roku biskup Leon Wałęga. Prace nad wystrojem i kompletowanie wyposażenia świątyni trwały do połowy lat 50. XX wieku.[2]

Architektura

[edytuj | edytuj kod]

Kościół przyszowski wzniesiony został z cegły na planie krzyża w stylu neogotyckim. Jest to świątynia jednonawowa z kaplicami bocznymi o charakterze transeptu. W fasadzie wyraźnie wyodrębniona została kruchta i wejście główne. Powyżej znajduje się duże okno witrażowe. Dwuspadowy dach wieńczy attyka, na której umieszczono Krzyż z figurą Chrystusa Ukrzyżowanego.

Wnętrze

[edytuj | edytuj kod]

Wnętrze świątyni nakryte jest ostrołukowymi sklepieniami neogotyckimi. Oświetla je światło padające przez duże okna witrażowe. Ściany i stropy pokrywa barwna polichromia, wykonana w latach 1936–1939 przez Adama Miksza najpierw kazeiną, a następnie temperą. Szczególną uwagę przyciągają wizerunki św. Mikołaja, św. Józefa i Jezusa w cierniowej koronie.

Ołtarze

[edytuj | edytuj kod]
ołtarz główny
zaprojektowany przez Czesława Lenczowskiego, a wykonany w latach 1953–1955 przez Feliksa Wardęgę. Ołtarz pomyślany został jako tryptyk w formie gotyckiej monstrancji. Wykonany został z drewna dębowego i bogato ozłocony. Głównym obrazem w ołtarzu jest Pan Jezus na Krzyżu, przeniesiony ze starego kościoła. Na jego zasuwie znajduje się portret patrona kościoła św. Mikołaja, będący wierną kopią jego wizerunku z grobowca we Włoszech. Powyżej znajduje się płaskorzeźba, przedstawiająca Boga Ojca i Ducha Świętego w otoczeniu aniołów. W skrzydłach tryptyku znajdują się wnęki, w których umieszczono figury św. Józefa i św. Jana Chrzciciela.
ołtarze boczne
Kościół oraz widok na miejscowość Przyszowa
wykonane zostały w stylu neogotyckim.
  • ołtarz Matki Boskiej Wspomożenia Wiernych – zaprojektowany przez Teodora Talowskiego i wykonany przez Wojciecha Samka[3]. Znajduje się w nim łaskami słynący obraz Matka Boża Wspomożenia Wiernych, przeniesiony ze starej świątyni. Obraz ten otoczony był kultem już od XIV wieku. W 1998 roku przeszedł gruntowną konserwację, która ujawniła pod drewnianą sukienką pierwsze malowidło.
  • ołtarz Najświętszego Serca Pana Jezusa – również jest wynikiem współpracy prof. Talowskiego i Wojciecha Samka. Umieszczono w nim figurę Serca Jezusowego. W górnej części znajduje się obraz Przemienienie Pańskie, również otoczony szczególną czcią.
  • ołtarz Madonny z Dzieciątkiem – umieszczono w nim kopię figury znanej jako Madonna Tronująca. Oryginał przechowywany jest w zbiorach Muzeum Diecezjalnego w Tarnowie.

Wyposażenie

[edytuj | edytuj kod]
  • krzyż z figurą Chrystusa na belce tęczowej,
  • barokowa ambona,
  • kamienna chrzcielnica z herbami Strzemię i Ostroga,
  • 22-głosowe organy,
  • posążki św. Piotra, św. Pawła, św. Zofii i św. Kingi,
  • rzeźbione ławki kolatorskie.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024.
  2. Kościół [online], Parafia Przyszowa [dostęp 2024-08-16] (pol.).
  3. Chrzanowski i Kornecki 1982 ↓, s. 542.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]