50°03′37″N 18°56′22″E/50,060278 18,939444Kobiór
| wieś | |
 Promnice – pałac myśliwski w Kobiórze | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Strefa numeracyjna |
32 |
| Kod pocztowy |
43-210 |
| Tablice rejestracyjne |
SPS |
| SIMC |
0215321 |
Położenie na mapie gminy Kobiór  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu pszczyńskiego  | |
| 50°03′37″N 18°56′22″E/50,060278 18,939444
| |
| Strona internetowa | |
Kobiór (niem. Kobier) – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie pszczyńskim, w gminie Kobiór, której jest siedzibą.
W latach 1973–1977 w gminie Kobiór (obejmującej 3 sołectwa: Kobiór, Czarków i Piasek)[1][2]. W latach 1977–1991 dzielnica Tychów[2][3]. Od 2 kwietnia 1991 ponownie w reaktywowanej gminie Kobiór (nie obejmującej już Czarkowa i Piasku)[3].
Nazwa i herb[edytuj | edytuj kod]
Według jednej z teorii nazwa miejscowości pochodzi od staropolskiej nazwy kobierca i związana jest z tkactwem, które się rozwijało w miejscowości[4]. Niemiecki nauczyciel Heinrich Adamy w swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu wymienia jako pierwotną zanotowaną nazwę wsi Kobier podając jej znaczenie „Weberdorf” – „Wieś tkaczy”[4].
Zdaniem Andrzeja Bańkowskiego „od stp. kobiora 'łopian'”, co dalej „niejasne, raczej *kob-era (z powodu użytkowania wróżbiarskiego albo magicznego rośliny, p. kobiec), (…) więc bez związku wprost z kobierzec”[5].
Henryk Borek twierdził wprost, że nazwa miejscowości pochodzi „od gwar. kobiór 'łopian, podbiał'”[6].
Herb przedstawia wizerunek św. Urbana papieża[7].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Kobiór powstał w XV wieku na polanie w środku pszczyńskiej puszczy. W dokumencie sprzedaży dóbr pszczyńskich wystawionym przez Kazimierza II cieszyńskiego w języku czeskim we Frysztacie w dniu 21 lutego 1517 roku wieś została wymieniona jako Kobyer[8].
W plebiscycie na Górnym Śląsku przeprowadzonym 20 marca 1921 roku w miejscowości większość osób głosowała za przyłączeniem do Polski. Za Polską oddano 1053 głosy (81,7%), za Niemcami zaś 236 głosów (18,3%). W roku 1922 Kobiór wraz z całym ówczesnym powiatem pszczyńskim włączono do Polski[9].
Od jesieni 1942 do IX 1943 w Kobiórze funkcjonował podobóz KL Auschwitz-Birkenau – Kobier (Aussenkommando Kobier)[10], przeznaczony dla około 150 więźniów. Byli wynajmowani przez Oberforstamt Pless (Nadleśnictwo Pszczyna) do prac leśnych.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego, w latach 1975–1991 jako dzielnica miasta Tychy.
Podczas spisu powszechnego w 2002 Kobiór był miejscowością, w której najwięcej osób zadeklarowało narodowość śląską – 21,93%. Kobiór należy też do Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.
W miejscowości urodził się ks. Bernard Czernecki, kawaler Orderu Orła Białego[11]. W Kobiórze mieszkał i został pochowany na miejscowym cmentarzu prof. Ryszard M. Małajny.
Transport i komunikacja[edytuj | edytuj kod]
W 1870 zbudowano stację i linię kolejową, łączącą dziś Katowice z Bielskiem, Wisłą i przygranicznymi Zebrzydowicami, a także bitą drogę, zamienioną obecnie na drogę krajową nr. 1 (DK1 Gdańsk – Łódź – Katowice – Cieszyn). Oprócz DK 1 przez Kobiór przebiega droga wojewódzka łącząca Kobiór z Mikołowem.
Sport[edytuj | edytuj kod]
Od 1948 w Kobiórze działa piłkarski klub sportowy LKS Leśnik Kobiór. Prowadzi sekcję trampkarzy, juniorów, seniorów. Do lat sześćdziesiątych klub występował pod nazwą Lechia Kobiór i zrzeszał sekcje piłki nożnej, hokeja na lodzie, piłki ręcznej oraz tenisa stołowego. Obecnie w klubie działa tylko sekcja piłki nożnej. Drużyna występuje w rozgrywkach A klasy, grupie tyskiej. Klub swoje mecze rozgrywa na Gminnym Ośrodku Sportowym. Obecnie trenerem jest Mirosław Woźnica[12].
W Kobiórze funkcjonuje także drużyna skata – Skat Club Kobiór, który obecnie występuje w rozgrywkach I ligi.
Trasy rowerowe[edytuj | edytuj kod]
- Wojewódzka trasa rowerowa nr 1 („Książęca”)[13]
- Międzygminna Trasa Rowerowa w Powiecie Pszczyńskim „Plessówka”[13]
- Okrężna tematyczna trasa rowerowa Gminy Kobiór „Niedźwiedziówka”[13]
- Łącznik rowerowy Gminy Kobiór „Stara Piła”[13]
- Okrężna tematyczna trasa rowerowa Gminy Kobiór „Smolarnia”[13]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Uchwała Nr XX/99/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie katowickim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 20 grudnia 1972 r., Nr. 12, Poz. 103).
- ↑ a b Dz.U. 1977 nr 3, poz. 14.
- ↑ a b Dz.U. 1991 nr 2, poz. 8.
- ↑ a b Heinrich Adamy, Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 11, OCLC 456751858 (niem.).
- ↑ Andrzej Bańkowski Etymologiczny słownik języka polskiego, T. 1 A–K, Warszawa 2000, s. 735.
- ↑ Borek Henryk: Wśród śląskich nazw, wyd. Instytut Śląski w Opolu, Opole 1986, s. 38.
- ↑ Nazwa i herb (pol.). www.kobior.pl, 2014-06-30. [dostęp 2018-11-26].
- ↑ Ludwik Musioł. Dokument sprzedaży księstwa pszczyńskiego z dn. 21 lutego 1517 R.. „Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk na Śląsku”. R. 2, s. 235–237, 1930. Katowice: nakł. Towarzystwa ; Drukiem K. Miarki.
- ↑ Mapa obszaru plebiscytowego zawierająca wyniki głosowania w poszczególnych miejscowościach.
- ↑ Kobior, tiergartenstrasse4.org [dostęp 2017-11-24] (pol.).
- ↑ Ks. Prałat Bernard Czernecki. matkakosciola-jastrzebie.pl. [dostęp 2017-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-11-12)].
- ↑ Leśnik Kobiór – oficjalna strona dla kibiców i piłkarzy !, lkslesnikkobior.futbolowo.pl [dostęp 2020-02-22].
- ↑ a b c d e Trasy rowerowe, kobior.pl
