Konwój HX-106

Konwój HX-106

II wojna światowa, bitwa o Atlantyk
Czas	30 stycznia – 18 lutego 1941
Miejsce	Atlantyk
Strony konfliktu
Wielka Brytania III Rzesza
Dowódcy
W. H. Poole Günther Lütjens Heinrich Lehmann-Willenbrock
Siły
41 statków handlowych, 11 okrętów eskorty 1 okręt podwodny, 2 okręty liniowe
Straty
2 statki zatopione
brak współrzędnych

HX-106 – konwój transatlantycki podczas II wojny światowej składający się z 41 statków handlowych, płynący na początku 1941 roku na wschód z Halifaxu w Kanadzie do Liverpoolu w Anglii. Stosowanie konwojów było normalną praktyką w czasie trwania bitwy o Atlantyk dla obrony przed atakami U-Bootów i niemieckich rajderów.

Przebieg działań

Konwój opuścił kanadyjskie wody przybrzeżne 30 stycznia 1941 roku. Zgodnie z przyjętą na początku wojny praktyką do 31 stycznia towarzyszył mu kanadyjski niszczyciel, który wkrótce zawrócił do bazy. W tej sytuacji jedyną osłonę konwoju stanowił pancernik HMS „Ramillies”. 8 lutego na horyzoncie pojawiły się dwa pancerniki niemieckie, „Scharnhorst” i „Gneisenau”. Dowódcą zespołu był admirał Günther Lütjens. Dowódca „Scharnhorsta” zaproponował, że odciągnie stary brytyjski pancernik tak, by „Gneisenau” mógł rozprawić się z konwojem (miał ku temu podstawy: „Scharnhorst” był od brytyjskiego pancernika o 11 węzłów szybszy), ale Lütjens otrzymał polecenie unikania walki z większymi jednostkami, więc atak został odwołany i oba okręty niemieckie oddaliły się, by szukać łatwiejszej zdobyczy. Mimo to konwój został częściowo rozproszony. Pierwsze okręty eskorty brytyjskiej dołączyły dopiero 12 lutego.

Nieco później niektóre statki konwoju zostały wykryte przez okręt podwodny „U-96” pod dowództwem kapitana Heinricha Lehmann-Willenbrocka, który zatopił dwa z nich, w tym tankowiec „MV Arthur F. Corwin” przewożący 14 500 ton gazoliny lotniczej. Statek zatonął 13 lutego wraz ze wszystkimi 59 członkami załogi.

Jednostki konwoju

Nazwa	Bandera	Typ	Tonaż (BRT)	Uwagi
SS Abercos (1920)	Wielka Brytania	handlowy	6076	Opuścił konwój
MV Arthur F. Corwin (1938)	Wielka Brytania	tankowiec	10 516	Dołączył z konwojem BHX-106, opuścił konwój 10 lutego; zatopiony przez U-96
SS Athelbeach (1931)	Wielka Brytania	handlowy	6568	Dołączył z konwojem BHX-106
SS Botavon (1912)	Wielka Brytania	handlowy	5848	Opuścił konwój 10 lutego; wicekomodor
SS British Fortune (1930)	Wielka Brytania	handlowy	4696	Dołączył z konwojem BHX-106
HMS Burnham (H82)	Royal Navy	niszczyciel		W eskorcie konwoju 12-15 lutego
SS Capsa (1931)	Wielka Brytania	handlowy	8229	Dołączył z konwojem BHX-106
SS Cardium (1931)	Wielka Brytania	handlowy	8236	Dołączył z konwojem BHX-106
MS Chama (1938)	Wielka Brytania	tankowiec	8077	Dołączył z konwojem BHX-106
MS Charlton Hall (1940)	Wielka Brytania	handlowy	5200	Opuścił konwój 10 lutego
MS Clea (1938)	Wielka Brytania	tankowiec	8028	Dołączył z konwojem BHX-106, opuścił konwój 10 lutego, zatopiony przez U-96
Cliona (1931)	Wielka Brytania	tankowiec	8375
HMCS Collingwood (K180)	Royal Canadian Navy	korweta		W eskorcie 30-31 stycznia
SS Contractor (1930)	Wielka Brytania	handlowy	6004	Dołączył z konwojem BHX-106
SS Dover Hill (1918)	Wielka Brytania	handlowy	5815	Dołączył z konwojem BHX-106
MS Edward F Johnson (1937)	Wielka Brytania	tankowiec	10 452	Dołączył z konwojem BHX-106
SS Esturia (1914)	Wielka Brytania	handlowy	6968	Dołączył z konwojem BHX-106, opuścił konwój 10 lutego
SS Evanger (1920)	Norwegia	handlowy	3869
SS Ganges (1930)	Wielka Brytania	handlowy	6246	Dołączył z konwojem BHX-106
SS Garonne (1921)	Norwegia	handlowy	7113	Dołączył z konwojem BHX-106
SS Geo W McKnight (1933)	Wielka Brytania	tankowiec	12 502	Dołączył z konwojem BHX-106
MS Harpagus (1940)	Wielka Brytania	handlowy	5173
SS Hopemount (1929)	Wielka Brytania	handlowy	7434	Opuścił konwój 3 lutego
SS Horda (1920)	Norwegia	handlowy	4301	Opuścił konwój 10 lutego
SS Kheti (1927)	Wielka Brytania	handlowy	2734	Dołączył z konwojem BHX-106
HMS Kingcup (K33)	Royal Navy	korweta		W eskorcie 15-17 lutego
HMS La Malouine (K46)	Royal Navy	korweta		W eskorcie 12-17 lutego
SS Laguna (1923)	Wielka Brytania	handlowy	6466	Dołączył z konwojem BHX-106, opuścił konwój 10 lutego
SS Leiesten (1930)	Norwegia	handlowy	6118	Dołączył z konwojem BHX-106, opuścił konwój 10 lutego
SS Lodestone (1938)	Wielka Brytania	handlowy	4877	Dołączył z konwojem BHX-106, opuścił konwój 10 lutego
SS Mactra (1936)	Wielka Brytania	handlowy	6193	Dołączył z konwojem BHX-106
HMS Malcolm (D19)	Royal Navy	niszczyciel		W eskorcie 12-15 lutego
SS Malmanger (1920)	Norwegia	handlowy	7078	Dołączył z konwojem BHX-106
SS Miralda (1936)	Wielka Brytania	handlowy	8013	Dołączył z konwojem BHX-106
SS Mirza (1929)	Holandia	tankowiec	7991	Dołączył z konwojem BHX-106
HMS Northern Pride (FY105)	Royal Navy	trałowiec		W eskorcie 15-18 lutego
SS Nurtureton (1929)	Wielka Brytania	handlowy	6272
MV Oilfield (1938)	Wielka Brytania	tankowiec	8516	Dołączył z konwojem BHX-106
MS Opalia (1938)	Wielka Brytania	handlowy	6195	Dołączył z konwojem BHX-106
SS R J Cullen (1919)	Wielka Brytania	handlowy	6993
HMS Ramillies	Royal Navy	pancernik		W eskorcie 30 stycznia - 10 lutego
HMS Saladin (H54)	Royal Navy	niszczyciel		W eskorcie 12-14 lutego
MV San Eliseo (1939)	Wielka Brytania	tankowiec	8042	Dołączył z konwojem BHX-106
SS San Fabian (1922)	Wielka Brytania	handlowy	13 031
HMS Sardonyx (H26)	Royal Navy	niszczyciel		W eskorcie 12-17 lutego
SS Silveray (1925)	Wielka Brytania	handlowy	4535	Dołączył z konwojem BHX-106
HMS Skate (1917)	Royal Navy	niszczyciel		W eskorcie 12-18 lutego
MS Temple Arch (1940)	Wielka Brytania	handlowy	5,138	Dołączył z konwojem BHX-106, opuścił konwój 10 lutego
SS Topdalsfjord (1921)	Norwegia	handlowy	4271	kmdr. W. H. Poole, komodor
SS Torborg (1921)	Norwegia	handlowy	6042	Dołączył z konwojem BHX-106
SS Trelissick (1919)	Wielka Brytania	handlowy	5265	Dołączył z konwojem BHX-106
HMT Vizalma	Royal Navy	trałowiec		W eskorcie 15-18 lutego

Zobacz też

• Operacja Berlin (Atlantyk)

Bibliografia

• Clea - British motor tanker. [w:] www.uboat.net [on-line]. [dostęp 2013-11-03].
• Arthur F. Corwin - British motor tanker. [w:] www.uboat.net [on-line]. [dostęp 2013-11-03].
• Arnold Hague: Convoy HX.106. [w:] Arnold Hague Convoy Database [on-line]. 2013. [dostęp 2013-10-20].
• Nathan Miller: War at sea: A Naval History of World War II. New York: Oxford University Press, 1996. ISBN 0-1951-1038-2.