Przejdź do zawartości

Kopalnia węgla brunatnego Leopold

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Kopalnia węgla brunatnego Leopold[1] – nieistniejąca podziemna[2] kopalnia węgla brunatnego w Dżurowie, obecnie na terenie Ukrainy.
Kopalnia była położona w Zagłębiu Stanisławowskim[3], w którego skład wchodziły m.in. inne kopalnie węgla brunatnego: Handlowa w Glińsku, Alfred II (Roman II), Edward[4] i kopalnia Rudy Żelazne w Potyliczu[5], a także warzelnie soli w Delatyniu, Kałuszu, Kosowie i Łanczynie[6].

Warunki geologiczne

[edytuj | edytuj kod]

Na terenie obecnego rejonu śniatyńskiego na Ukrainie znajdowały się płytkie (na głębokości 7-30 m) złoża węgla brunatnego w cienkich, niemal poziomych pokładach[7] o grubości 0,1-0,5 m[8], powstałe w miocenie pokuckim[9], przykryte warstwami marglu zatoczkowego i iłami[7]. Węgiel był wydobywany w Dżurowie co najmniej od połowy XIX wieku[10].

Właściciele i wielkość wydobycia

[edytuj | edytuj kod]
Właściciel kopalni, Stanisław Szczepanowski

Kopalnia w Dżurowie została założona w 1885 roku[11]. Jej właścicielem był Stanisław Szczepanowski[11], który kupił ją dzięki pożyczce Galicyjskiej Kasy Oszczędności[12]. Wobec trudności w utrzymaniu rentowności wydobycia[13] na skutek wysokich kosztów odwadniania zalewanej kopalni oraz bankructwa Szczepańskiego [14] została ona sprzedana[15]. Kopalnię Dżurów i Myszyn wraz z koleją fabryczną nabył od Galicyjskiej Kasy Oszczędności Leopold Lityński w 1899[16][17]. W 1905 kopalnia w Dżurowie i kopalnia w Nowosielicy, wydobyły łącznie co najmniej 40418 ton węgla[6].
W tym czasie węgiel z Dżurowa był głównie przekazywany kolei państwowej, sprzedawany także na miejscu i wysyłany na Bukowinę[18].
W 1912 roku w Dżurowie istniały dwie kopalnie: Zygmunt[5] i Leopold, niekiedy w zestawieniach traktowane łącznie jako Zygmunt-Leopold[19], obie były własnością Lityńskich[20]. Wydobycie urobku odbywało się z wykorzystaniem maszyn parowych, woda była usuwana za pomocą pomp[21].
Po I wojnie światowej Dżurów znalazł się w granicach II Rzeczypospolitej, w województwie stanisławowskim. Kopalnia wydobyła 2341 ton węgla brunatnego w okresie od 1 stycznia do 31 października 1921[5]. W 1922 kopalnia była nadal w rękach Zygmunta i Apoloniusza Litińskich (Lityńskich)[20], a wydobycie wyniosło 2836 t węgla[4]. Uzyskano 1 796 t w okresie od 1 stycznia do 31 maja 1923, oraz 840 t w analogicznym okresie roku 1924[19].
W 1924 kopalnia należała do Spółki z ogr. por. w Dżurowie[1] - Towarzystwa górniczego Dżurów[19].
17 września 1939 Dżurów znalazł się na ziemiach okupowanych przez ZSRR[22], a kopalnia została zznacjonalizowana[23].
Po II wojnie światowej wydobycie w Dżurowie było kontynuowane prywatnie w kopalni prowadzonej przez Wasyla Timofiejewicza Tanasijczuka, która jednak również została znacjonalizowana[24], a jej nazwa zmieniona na Kopalnię nr 1 Dżurowskiej Gorzelni (Шахта № 1 Джурівського спиртзаводу)[25]. Po zamknięciu kopalń państwowych w Dżurowie i Nowosielicy kontynuowano wydobycie nielegalnie prywatnie[26], a uzyskany węgiel był zużywany głównie na zimowy opał[27].
27 sierpnia 1957 roku miał miejsce wypadek w jednej z kopalni[10], na skutek którego prywatne wydobycie zostało oficjalnie zakazane przez rząd[28], chociaż na małą skalę okoliczni mieszkańcy uzyskiwali węgiel również w XXI wieku, co miało miejsce np. po ulewnych deszczach[29].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b Przegląd Górniczo-Hutniczy 1924 ↓, s. 998.
  2. ↑ Wikna 2016 ↓.
  3. ↑ Przegląd Górniczo-Hutniczy 1923 ↓, s. 998.
  4. ↑ a b Przegląd Górniczo-Hutniczy 1923 ↓, s. 221.
  5. ↑ a b c Przegląd Górniczo-Hutniczy 1923 ↓, s. 212.
  6. ↑ a b Przegląd Techniczny 1905 ↓.
  7. ↑ a b Annales... 1939 ↓.
  8. ↑ Siemiradzki 1923 ↓.
  9. ↑ Łomnicki 1901 ↓.
  10. ↑ a b Magnovskyi 2016 ↓.
  11. ↑ a b Brzozowski 1994 ↓.
  12. ↑ La Galicie 2010 ↓.
  13. ↑ Zawiszyna 1907 ↓.
  14. ↑ Łętocha 2012 ↓.
  15. ↑ Sejm 1903 ↓.
  16. ↑ Naprzód 1906 ↓.
  17. ↑ Słowo Polskie 1899 ↓.
  18. ↑ Słowo Polskie 1904 ↓.
  19. ↑ a b c Przegląd Górniczo-Hutniczy 1924 ↓, s. 982.
  20. ↑ a b Atamanûk 2013 ↓, s. 13.
  21. ↑ Atamanûk 2013 ↓, s. 15.
  22. ↑ Załęczny 2013 ↓.
  23. ↑ Atamanûk 2013 ↓, s. 43.
  24. ↑ Atamanûk 2013 ↓, s. 50.
  25. ↑ Atamanûk 2013 ↓, s. 54.
  26. ↑ Atamanûk 2013 ↓, s. 61.
  27. ↑ Atamanûk 2013 ↓, s. 66.
  28. ↑ Atamanûk 2013 ↓, s. 71.
  29. ↑ Atamanûk 2013 ↓, s. 67.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kopalnia_węgla_brunatnego_Leopold&oldid=57682874”