Przejdź do zawartości

Grupa Azoty Kopalnie i Zakłady Chemiczne Siarki „Siarkopol”

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Grupa Azoty Kopalnie i Zakłady Chemiczne Siarki „Siarkopol” S.A.
Ilustracja
Siedziba Grupa Azoty KiZChS „Siarkopol” S.A. w Grzybowie
Państwo

 Polska

Województwo

 świętokrzyskie

Adres

Grzybów
28-200 Staszów

Forma prawna

spółka akcyjna

Nr KRS

0000185170

Zatrudnienie

782 (2012)[1]

Dane finansowe
Kapitał zakładowy

55.000.000 zł

Położenie na mapie gminy Staszów
Mapa konturowa gminy Staszów, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Grupa Azoty Kopalnie i Zakłady Chemiczne Siarki „Siarkopol” S.A.”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Grupa Azoty Kopalnie i Zakłady Chemiczne Siarki „Siarkopol” S.A.”
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Grupa Azoty Kopalnie i Zakłady Chemiczne Siarki „Siarkopol” S.A.”
Położenie na mapie powiatu staszowskiego
Mapa konturowa powiatu staszowskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Grupa Azoty Kopalnie i Zakłady Chemiczne Siarki „Siarkopol” S.A.”
Ziemia50°31′41,2″N 21°05′01,7″E/50,528111 21,083806
Strona internetowa

Grupa Azoty Kopalnie i Zakłady Chemiczne Siarki „Siarkopol” S.A. (skrócona nazwa: Grupa Azoty SIARKOPOL; dawniej KiZCHS Siarkopol S.A w Grzybowie)[2] – przedsiębiorstwo z siedzibą w Grzybowie, działające w formie spółki akcyjnej, zajmujące się wydobyciem siarki, jej przetwórstwem i spedycją. Grupa Azoty SIARKOPOL jest jednym z dwóch przedsiębiorstw na świecie, prowadzących kopalniane wydobycie siarki[3]. Spółka jest również właścicielem Hotelu „Gwarek” w centrum Staszowa. Od 21 listopada 2013 r. zakłady w Grzybowie wchodzą w skład Grupy Azoty S.A., która posiada 85% akcji spółki[2][4].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Tradycje przedsiębiorstwa sięgają 1964 r., kiedy uruchomiono kopalnię doświadczalną w Grzybowie[5]. 1 sierpnia 1964 r. dyrektor działających wówczas Kopalni i Zakładów Przetwórczych Siarki „Siarkopol” w Tarnobrzegu utworzył ją jako oddział budowanej odkrywkowej Kopalni „Machów”. Kopalnia doświadczalna w Grzybowie miała przeprowadzić próby wydobycia siarki metodą podziemnego wytopu, tzw. metodą otworową[6]. Technologię wydobycia oparto na metodzie Frascha, dostosowując ją do specyfiki złoża „Grzybów-Gacki”. W dniu 1 czerwca 1966 r. wydobyto tą metodą pierwszą tonę siarki. Instalacje doświadczalne zostały rozbudowane, a niski koszt wydobycia i duża wydajność skłoniły KiZPS w Tarnobrzegu do zastosowania metody otworowej także na złożu Jeziórko-Jamnica.

Kopalnia Siarki „Grzybów”

[edytuj | edytuj kod]

15 stycznia 1967 r. decyzją Ministra Przemysłu Chemicznego utworzone zostało odrębne przedsiębiorstwo pod nazwą Przedsiębiorstwo Doświadczalne – Kopalnia Siarki „Grzybów”, którego dyrektorem został Franciszek Nadrowski. Już po roku kopalnia przeszła na przemysłową skalę wydobycia[7]. Od 1970 r. kopalnia zrzeszona była w Kombinacie Kopalni i Zakładów Przetwórczych Siarki „Siarkopol” z siedzibą w Tarnobrzegu.

Kopalnia Siarki „Siarkopol”

[edytuj | edytuj kod]

Zmiany organizacyjne w Kombinacie spowodowały, że od 1971 r. kopalnia zmieniła nazwę na Kopalnia Siarki „Siarkopol” w Grzybowie i zaczęła podlegać pod dyrektora przedsiębiorstwa wiodącego, jakim zostały Kopalnie i Zakłady Przetwórcze Siarki w Machowie. W 1973 r., po likwidacji Kombinatu, kopalnia w Grzybowie stała się znowu samodzielnym przedsiębiorstwem, ale decyzją Ministra Przemysłu Chemicznego, zgrupowanym wraz z innymi jednostkami przemysłu siarkowego w Wielkiej Organizacji Gospodarczej (WOG) Zjednoczenia Kopalnictwa Surowców Chemicznych w Krakowie[8]. W wyniku reform gospodarczych w 1982 r. zlikwidowano WOG, a w jego miejsce powołano Zrzeszenie, do którego obligatoryjnie należała też kopalnia w Grzybowie. Od 1987 r., kiedy obowiązek przynależności do zrzeszenia minął, kopalnia zaczęła działać samodzielnie.

Od 21 listopada 2013 r. właścicielem 85% akcji spółki jest Grupa Azoty S.A.[9][10][11]

Wydobycie i produkcja

[edytuj | edytuj kod]

Surowiec wydobywany metodą podziemnego wytopu cechuje się jakością powyżej światowych norm[12], przewidujących 99,95% czystości[13]. Przedsiębiorstwo produkuje siarkę w postaci płynnej, granulowanej, mielonej i płatkowanej oraz, od 1979 r., dwusiarczek węgla. Spółka posiada własny tabor kolejowy i dostęp do szerokotorowej linii LHS[14].

Eksploatacja prowadzona była początkowo na złożu „Grzybów-Gacki”, a następnie na złożu „Osiek”.

Złoże „Grzybów-Gacki”

[edytuj | edytuj kod]

Od 1982 r., w związku z widocznym wyczerpywaniem się złoża, rozważano budowę kolejnej kopalni. Trwały też prace nad ponowną eksploatacją otworów. W 1985 r. udział reeksploatacji w produkcji siarki przekraczał 50%[15]. Kopalnia w Grzybowie działała do 1996 r. Największe wydobycie, na poziomie 1.471.990 ton siarki, osiągnięto w 1980 r., przekraczając 50% wykorzystania złoża[16]. W okresie ujętym na wykresie wydobycia, czyli od uruchomienia kopalni w 1966 do końca 1991 r., wykorzystano złoże na poziomie 70%[16].

Złoże „Osiek”

[edytuj | edytuj kod]

Począwszy od 1984 r., kiedy zapadła decyzja Prezydium Rządu w tej sprawie, trwały prace nad budową nowej kopalni siarki „Osiek” na złożu w pobliżu miasta Osiek[15]. Kopalnia ta funkcjonuje od 1993 r. Jest to jedna z dwóch kopalni siarki na świecie, prowadząca wydobycie metodą podziemnego wytopu.

Kalendarium

[edytuj | edytuj kod]
  • lipiec 1964 r. – powołanie tzw. Doświadczalnej Kopalni Siarki w Grzybowie,
  • 1 czerwca 1966 r. – wydobycie pierwszej tony siarki metodą podziemnego wytopu,
  • 1 stycznia 1967 r. – oficjalnie utworzono samodzielne przedsiębiorstwo – Doświadczalną Kopalnię Siarki „Grzybów” w Grzybowie,
  • w 1972 r. – przedsiębiorstwo osiągnęło zdolność wydobywczą 1 mln ton siarki,
  • w 1975 r. – rozpoczęto realizację inwestycji zakładającej budowę instalacji do produkcji CS2 (największej na świecie instalacji do produkcji dwusiarczku węgla),
  • w 1979 r. – uruchomiono Zakład Produkcji Dwusiarczku Węgla,
  • w grudniu 1981 r. – podjęto decyzję o budowie instalacji siarki nierozpuszczalnej w dwusiarczku węgla,
  • w 1993 r. – uruchomienie wydobycia siarki w Kopalni „Osiek”,
  • 1 maja 1996 r. zakończono eksploatację siarki w Kopalni Siarki w Grzybowie,
  • 1 stycznia 2004 r. przedsiębiorstwo stało się Jednoosobową Spółką Skarbu Państwa,
  • 1 czerwca 2004 r. uruchomiono instalację granulacji siarki w Kopalni Siarki „Osiek”,
  • 21 listopada 2013 r. przejęcie 85% akcji spółki przez Grupę Azoty S.A.[17]
  • 1 czerwca 2015 r. – uruchomienie nowej instalacji do pastylkowania siarki w Kopalni Siarki „Osiek”

Badania i rozwój

[edytuj | edytuj kod]

Grupa Azoty SIARKOPOL[2] specjalizuje się w wydobyciu surowców[18][19]. Zakłady w Grzybowie produkują produkty pochodzenia siarkowego takie jak: siarka płynna[20], siarka granulowana[21], siarka mielona[22], siarka pastylkowana[23], dwusiarczek węgla oraz siarka nierozpuszczalna[24] w disiarczku węgla. Spółka jest jednym z niewielu producentów tego ostatniego produktu, wykorzystywanego w przemyśle oponiarskim[25]. W 2012 r. nastąpiło uruchomienie nowej instalacji siarki nierozpuszczalnej, pozwalającej wytwarzać ok. 5000 ton tego produktu rocznie[26]. W lipcu 2015 r. zakłady w Grzybowie uruchomiły instalacje do pastylkowania siarki, pozwalającą wytwarzać siarkę granulowaną[27]. Obecnie większość (ok. 70 proc. swojej produkcji) siarki wydobywanej przez zakłady w Grzybowie trafia na eksport[28].

Od 1994 r. w strukturze spółki funkcjonuje Zakład Usług Kolejowych. Składa się on z dwóch oddziałów: eksploatacji bocznic oraz remontu cystern. Posiada również własny tabor kolejowy w postaci: lokomotywy, cysterny do przewozu siarki płynnej oraz kontenerów i cystern do przewozu dwusiarczku węgla[29].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Kopalnie i Zakłady Chemiczne Siarki Siarkopol S.A.. [dostęp 2016-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-04)].
  2. ↑ a b c O Spółce. [dostęp 2016-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-27)].
  3. ↑ O Firmie. siarkopol.grupaazoty.com. [dostęp 2022-01-12].
  4. ↑ Grupa Azoty SA nowym właścicielem „Siarkopolu” Grzybów. [dostęp 2016-04-13].
  5. ↑ Siarkopol – Grzybów – hossa trwa. [dostęp 2016-04-13].
  6. ↑ E. Gutman, K. Kwiecień: Polska siarka. 1992, s. 151.
  7. ↑ E. Gutman, K. Kwiecień: Polska siarka. 1992, s. 125.
  8. ↑ E. Gutman, K. Kwiecień: Polska siarka. 1992, s. 134.
  9. ↑ Grupa Azoty ma zgodę na przejęcie Siarkopolu. [dostęp 2016-04-13].
  10. ↑ Grupa Azoty przejęła Siarkopol. [dostęp 2016-04-13].
  11. ↑ Grupa Azoty odkupuje akcje od pracowników Siarkopolu. [dostęp 2016-04-13].
  12. ↑ Osiek, jedyna taka kopalnia na świecie. [dostęp 2016-04-13].
  13. ↑ 45 Rocznica Pierwszego Wytopu siarki metodą otworową. [dostęp 2016-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-22)].
  14. ↑ Siarkopol Grzybów sprzedany. [dostęp 2016-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-24)].
  15. ↑ a b E. Gutman, K. Kwiecień: Polska siarka. 1992, s. 168.
  16. ↑ a b E. Gutman, K. Kwiecień: Polska siarka – Tabela 16. 1992, s. 171.
  17. ↑ Grupa Azoty przejęła Siarkopol. [dostęp 2016-04-13].
  18. ↑ Grupa Azoty: Trzy filary optymalizacji nowej strategii. [dostęp 2016-04-13].
  19. ↑ Od wydobycia do przetworzenia, czyli jaką drogę przebywają surowce. [dostęp 2016-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-27)].
  20. ↑ Siarka płynna. [dostęp 2016-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-27)].
  21. ↑ Siarka granulowana. [dostęp 2016-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-27)].
  22. ↑ Siarka mielona. [dostęp 2016-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-27)].
  23. ↑ Siarka pastylkowana. [dostęp 2016-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-27)].
  24. ↑ Siarka nierozpuszczalna. [dostęp 2016-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-27)].
  25. ↑ Raport zintegrowany Grupy Azoty. [dostęp 2016-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-15)].
  26. ↑ Zakład Produkcji Chemicznej. [dostęp 2016-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-27)].
  27. ↑ Kolejna ważna inwestycja Grupy Azoty. [dostęp 2016-04-13].
  28. ↑ Siarka z Siarkopolu popłynie do Maroka statkami PŻM. [dostęp 2016-04-13].
  29. ↑ Zakład usług kolejowych. [dostęp 2016-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-28)].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Eugeniusz Gutman, Kazimierz Kwiecień: Polska siarka. Wyd. 2. Warszawa: AKA, 1992. ISBN 83-85690-00-X.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Grupa_Azoty_Kopalnie_i_Zakłady_Chemiczne_Siarki_„Siarkopol”&oldid=72766353”